امروزه در فناوري اطلاعات و ارتباطات انقلاب شگرفي به وجود آمده که زندگي همه انسانهاي روي کره زمين را تحت تاثير قرار داده است.
شفاآنلاین>اجتماعی>امروزه در فناوري اطلاعات و ارتباطات انقلاب شگرفي به وجود آمده که زندگي همه انسانهاي روي کره زمين را تحت تاثير قرار داده است. با فراگير شدن استفاده از رايانه و اينترنت ارزشهاي اجتماعي تحت تاثير قرار گرفته و تغييراتي در رفتار و گفتمان نسل جوان به وجود آمده است. با توجه به نقش فضاي مجازي در توسعه جوامع، در جامعه ما به فناوري اطلاعات و ارتباطات اهميت داده شده است. يکي از عوامل اجتماعي شدن استفاده جوانان از فضاي مجازي است. قرار گرفتن در فضاي مجازي، ابزار موثري در فرآيند جامعه پذيري کودکان، نوجوانان و سمت وسو دادن به نگرش ها و گرايشهاي ارزشي آنهاست. سهولت در دسترسي به اطلاعات همچون شمشير دولبه با تبعات مثبت و منفي فراوان است. اين تغيير و تحولات جهاني و گرايش همه جانبه به استفاده از اينترنت، تبعات و تاثيرات بسياري در جوامع بشري داشته است، تا جايي که از آن به «انفجار اطلاعات» تعبير مي شود، اما کم و کيف اين نوع دسترسي به اطلاعات نيز خود با تبعات متعددي همراه است. به طور حتم ارتقاي سواد رسانه اي و آگاهي از بايدها و نبايدهاي دنياي مجازي مي تواند براي همگان موثر باشد. در صورتي که آموزش صحيح بهرهمندي از فرصتهاي فضاي مجازي در فرآيند جامعهپذيري به افراد داده شود، طبيعتا افراد در زمان مواجهه با هر نوع پديده نوظهور خود را با شرايط جديد وفق ميدهند. فرآيندي که بايد به صورت يک کمپين خود کنترلي در جامعه امروز براي جلوگيري از عاديسازي ناهنجاري در کنار هنجارها و ساختن جامعهاي سالم مورد توجه قرار گيرد. بنابراين بايد چگونگي انتخاب صحيح را آموخت، چرا که در غير اين صورت از افراد روحيه انتخابگري و خودکنترلي گرفته و در اين شرايط ديگر در مقابله با موضوعات قابليت تميز دادن وجود نخواهد داشت. برخي افراد به دليل سهولت در دسترسي به اطلاعات به خود اجازه ارائه نظرات کارشناسي در هر زمينه را مي دهند. متاسفانه امروزه افراد در سايه فضاي مجازي، رسانهها و ... در هجمه اطلاعات قرار گرفتهاند. حال اين سوال مطرح مي شود که با ثبت و ضبط اين حجم از اطلاعات که بخش قابل توجهي از آن سطحي، غير صحيح، نادرست و... است، آيا با اين نوع اطلاعات هر فرد مي تواند به خود اجازه صدور نظرات کارشناسي دهد؟ متاسفانه در جامعه ما مرجع خاصي براي مديريت، نظارت و کنترل شبکههاي اجتماعي در فضاي مجازي نيست و به نسبت روز به روز بر شدت و حدت کارشناسان افزوده مي شود. براي مثال در رسانه ملي از کارشناسان متعددي دعوت ميشود و آن افراد خود را به عنوان کارشناس معرفي مي کنند، اما با ريشهيابي و بررسي عملکرد برخي از آنها تازه مشخص مي شود که فرد مذکور به تازگي در دانشگاه استخدام شده يا يک استاد تازه کار است، اما خود را به عنوان استاد معرفي مي کند. چون در کشور ما مراتب علمي مورد کنترل و نظارت مرجع مشخصي نيست به نسبت برخي از افراد سودجو و فرصت طلب نيز به خود اجازه ورود به مسائل کارشناسي را مي دهند. اين گونه مسائل به ويژه در حوزه علوم انساني بسيار مشاهده مي شود. اين امر نشاندهنده تنزل جايگاه علم در کشور است. اغلب افراد موفق اعتماد به نفس بالايي دارند. پر واضح است که آنها به خود و آنچه که انجام مي دهند ايمان دارند. به ياد داشته باشيد موفقيت آنها سبب افزايش اعتماد به نفسشان نشده، بلکه روحيه خودباوري در اين افراد، آنها را به سمت موفقيت سوق داده است. اعتماد به نفس يکي از مسايل اساسي در پيشرفت هر فرد محسوب مي شود. در رشته هاي علوم انساني و روانشناسي هميشه از افراد خواسته مي شود تا در موقعيتهاي مختلف اعتماد به نفسشان را تقويت کنند. اما در برخي مواقع شاهد بروز اعتماد به نفس کاذب در بين افراد هستيم که اين حس باعث جريح شدن آنها مي شود.
چون در کشور ما بخش نظارت و مرجع رسيدگي چندان فعال نيست به نسبت بروز يکسري افراد سودجو در حوزه هاي مختلف چندان دور از ذهن نيست. طبيعتا با تکرار شرايط و توجه به فرد به ظاهر کارشناس زمينه خودباوري و به نوعي بروز اعتماد به نفس کاذب در او ايجاد مي شود. در اصل همين ذهنيت کاذب و به نوعي بروز اعتماد به نفس کاذب فرد را جريح کرده و به او اجازه ورود به مسايل گوناگون را مي دهد. از سوي ديگر چون کنترل خاصي از سوي سازمان هاي مختلف وجود ندارد به نسبت اين نوع افراد روز به روز وقيح تر مي شوند. در اين حين هم برخي افراد از توانايي و قابليت اشخاص به ظاهر صاحب نظر بهره برده و به واسطه اظهار نظر آنها اعمال خاصي را انجام مي دهند که اين امر مشکلات جدي را براي افراد و جامعه به دنبال دارد.
داور شیخاوندی جامعهشناس
آرمان ملی