این بیماری در سال‌های اولیه، خود را به صورت فراموشی خفیف نشان می‌دهد ولی به مرور زمان، پیشرفت کرده و اختلالات جدی را در حافظه ایجاد می کند
شفا آنلاین>سلامت>آلزایمر، زوال تدریجی عقل است. در این بیماری حفره هایی در بافت مغز ایجاد می شود که به تدریج پیشرفت می کند و منجر به ایجاد تغییرات رفتاری، فراموشی، اختلال در درک و بیان مطالب، حواس پرتی، نشناختن اشیا و افراد و ناتوانی در انجام کارهای ظریف و ساده می شود.
این بیماری در سال‌های اولیه، خود را به صورت فراموشی خفیف نشان می‌دهد ولی به مرور زمان، پیشرفت کرده و اختلالات جدی را در حافظه ایجاد می کند. با وجود تحقیقات وسیع، هنوز هیچ عاملی به عنوان علت قطعی بروز آلزایمر تایید نشده است و مجموعه ای از عوامل ممکن است در بروز این بیماری موثر باشند که از آن جمله می توان به وراثت، آسیب سر، سن مادر هنگام تولد، عوامل محیطی و سبک زندگی اشاره کرد.
نتایج برخی مطالعات نشان می دهد که فعالیت بدنی منظم، کنترل وزن، کلسترول، دیابت و فشار خون در محدوده طبیعی می تواند تا حدی در پیشگیری از بروز آلزایمر موثر باشد. یکی از عوامل خطر قابل کنترل آلزایمر، عوامل تغذیه ای هستند. هرچند اتفاق نظر در مورد یک برنامه غذایی خاص برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد، اما مطالعات مختلف، حاکی از وجود ارتباط بین برخی عوامل تغذیه ای با بیماری آلزایمر هستند. به طور مثال، مصرف ناکافی اسیدهای چرب مفید نظیر امگا ۳، مصرف کم سبزیها، ویتامین های گروه B، به خصوص B۱۲ و B۹ (اسیدفولیک)، مصرف ناکافی آنتی اکسیدان ها از جمله ویتامین C و E و مصرف بیش از حد چربی های جامد و اسیدهای چرب اشباع، می تواند در ایجاد آلزایمر نقش داشته باشد. بنابراین، علاوه بر مصرف برخی داروها که می توانند سیر زوال عملکرد روانی را در موارد خفیف تا متوسط آلزایمر کاهش دهند، رعایت برخی نکات تغذیه ای نیز، می تواند در جلوگیری از پیشرفت این بیماری موثر باشد.
یکی از ترکیبات سمی موجود در بدن که مقادیر بالای آن در خون ممکن است از طریق آسیب به عروق، در پیشرفت آلزایمر نقش داشته باشد، هموسیستئین نام دارد. هموسیستئین یکی از انواع اسیدهای آمینه است که در بدن ساخته می شود.
نتایج برخی مطالعات نشان می دهد که فعالیت بدنی منظم، کنترل وزن، کلسترول، دیابت و فشار خون در محدوده طبیعی می تواند تا حدی در پیشگیری از بروز آلزایمر موثر باشد. یکی از عوامل خطر قابل کنترل آلزایمر، عوامل تغذیه ای هستند. هرچند اتفاق نظر در مورد یک برنامه غذایی خاص برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد، اما مطالعات مختلف، حاکی از وجود ارتباط بین برخی عوامل تغذیه ای با بیماری آلزایمر هستند. به طور مثال، مصرف ناکافی اسیدهای چرب مفید نظیر امگا ۳، مصرف کم سبزیها، ویتامین های گروه B، به خصوص B۱۲ و B۹ (اسیدفولیک)، مصرف ناکافی آنتی اکسیدان ها از جمله ویتامین C و E و مصرف بیش از حد چربی های جامد و اسیدهای چرب اشباع، می تواند در ایجاد آلزایمر نقش داشته باشد. بنابراین، علاوه بر مصرف برخی داروها که می توانند سیر زوال عملکرد روانی را در موارد خفیف تا متوسط آلزایمر کاهش دهند، رعایت برخی نکات تغذیه ای نیز، می تواند در جلوگیری از پیشرفت این بیماری موثر باشد.
یکی از ترکیبات سمی موجود در بدن که مقادیر بالای آن در خون ممکن است از طریق آسیب به عروق، در پیشرفت آلزایمر نقش داشته باشد، هموسیستئین نام دارد. هموسیستئین یکی از انواع اسیدهای آمینه است که در بدن ساخته می شود.
وجود این ماده در خون در مقادیر بسیار کم، مشکل ساز نیست ولی بالارفتن سطح آن در خون، یکی از عوامل خطر بروز بیماری های قلبی عروقی و آسیب رگ های خونی است. مصرف مقادیر کافی ویتامین های گروه B بخصوص ویتامین B۹ (فولیک اسید)، ویتامین B۶ (پیریدوکسین) و ویتامین B۱۲، مقدار هموسیستئین را در خون کاهش می دهد.
بنابراین، این احتمال وجود دارد که مصرف منظم مکمل‌های حاوی ویتامین‌های گروه B، پیشرفت آلزایمر و سایر اختلالات ذهنی را کاهش دهد. منابع غذایی غنی از این ویتامین ها شامل گوشت بدون چربی، سبزیجات برگی شکل سبز رنگ، غلات کامل، حبوبات، لبنیات و تخم مرغ است.
نتایج پژوهش های مختلف، ارتباط معنی‌داری را بین مصرف کافی اسیدهای چرب امگا ۳ که به وفور در ماهی یافت می شود و کاهش پیشرفت بیماری آلزایمر نشان می‌دهد. هرچند، برای اثبات این موضوع و تعیین دوز کافی مصرفی برای جلوگیری از پیشرفت آلزایمر، نیاز به انجام مطالعات بیشتری است.
احتمال تولید مواد اکسیدان و رادیکال های آزاد، به عنوان محصولات جانبی متابولیسم، هر لحظه در بدن وجود دارد. میزان آن ها در بدن باید کنترل شده باشد تا بدن از آسیب‌های جبران ناپذیر آن‌ها در امان بماند. وجود مقادیر کنترل نشده اکسیدان ها در بدن می تواند در ایجاد آلزایمر نقش داشته باشد. از جمله راه های کاهش تولید این مواد در بدن، می توان به قرار نگرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، آلودگی‌های محیطی و دود سیگار اشاره کرد.
نتایج پژوهش های مختلف، ارتباط معنی‌داری را بین مصرف کافی اسیدهای چرب امگا ۳ که به وفور در ماهی یافت می شود و کاهش پیشرفت بیماری آلزایمر نشان می‌دهد. هرچند، برای اثبات این موضوع و تعیین دوز کافی مصرفی برای جلوگیری از پیشرفت آلزایمر، نیاز به انجام مطالعات بیشتری است.
احتمال تولید مواد اکسیدان و رادیکال های آزاد، به عنوان محصولات جانبی متابولیسم، هر لحظه در بدن وجود دارد. میزان آن ها در بدن باید کنترل شده باشد تا بدن از آسیب‌های جبران ناپذیر آن‌ها در امان بماند. وجود مقادیر کنترل نشده اکسیدان ها در بدن می تواند در ایجاد آلزایمر نقش داشته باشد. از جمله راه های کاهش تولید این مواد در بدن، می توان به قرار نگرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، آلودگی‌های محیطی و دود سیگار اشاره کرد.
همچنین با افزایش مصرف مواد آنتی اکسیدان، می توان از افزایش تجمع اکسیدان ها در بدن جلوگیری کرد. ویتامین های C، E و A از جمله مواد مغذی دارای عملکرد آنتی اکسیدانی هستند. منابع غذایی غنی از آنتی اکسیدان ها از جمله مغزدانه ها مانند بادام، گردو و نظایر آن، سبزی های سبز تیره مانند اسفناج، سبزی های نارنجی رنگ مانند هویج، میوه‌ها به ویژه انواع توت و مرکبات مانند لیمو، پرتقال و نارنگی و چای سبز هستند.
به بیماران مبتلا به آلزایمر، توصیه می شود از یک رژیم غذایی متعادل و متنوع؛ یعنی از تمام گروه‌های غذایی، روزانه به مقدار مناسب و توصیه‌شده پیروی کرده، وزن خود را در محدوده مناسب حفظ و روزانه به مقدار کافی ورزش کنید.
مصرف قند، شکر و سایر محصولات قندی را به حداقل برسانید، تا حد امکان از مواد غذایی دارای سدیم بالا مانند سوسیس، کالباس، کنسروها، سس گوجه‌فرنگی و نظایر آن استفاده نکنید و میزان نمک مصرفی در غذای خود را محدود کنید.
به بیماران مبتلا به آلزایمر، توصیه می شود از یک رژیم غذایی متعادل و متنوع؛ یعنی از تمام گروه‌های غذایی، روزانه به مقدار مناسب و توصیه‌شده پیروی کرده، وزن خود را در محدوده مناسب حفظ و روزانه به مقدار کافی ورزش کنید.
مصرف قند، شکر و سایر محصولات قندی را به حداقل برسانید، تا حد امکان از مواد غذایی دارای سدیم بالا مانند سوسیس، کالباس، کنسروها، سس گوجه‌فرنگی و نظایر آن استفاده نکنید و میزان نمک مصرفی در غذای خود را محدود کنید.
سمیرا ربیعی
عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات تغذیه ای ایران
نظرشما
آخرین اخبار