شفا آنلاین::در دوران بارداری جفت
هورمونی به نام HCG ترشح می‌کند که به علت شباهت مولکولی که به هورمون
محرکه تیروئید دارد، به گیرنده‌های تیروئید چسبیده و باعث پرکاری موقتی
تیروید در سه ماه اول بارداری می‌شود.
به گزارش شفا آنلاین:هورمون اچ سی جی (HCG) مربوط به بافت جفت انسان<Human placenta> است. این هورمون به مقادیر زیادی، از جفت ترشح می‌شود و اگر میزان این هورمون خیلی بالا باشد، در برخی افراد سبب ایجاد تهوع شدید در دوران بارداری می‌شود.
افرادی که حاملگی دوقلو یا چندقلو داشته باشند یا در بارداری‌هایی که مول ایجاد می‌شود (رشد غیرطبیعی جفت در بارداری)، این هورمون جفتی بسیار بالا می‌رود که علاوه بر ایجاد تهوع شدید، بر تیروئید فرد هم به‌طور موقت تأثیر می‌گذارد و سبب ترشح هورمون‌های تیروئید بیش از حد عادی ترشح شود.
در حالت نرمال هر خانم بارداری در 3 ماه اول بارداری ممکن است به درجات مختلف دچار این عارضه شود که این مورد احتیاج به درمان ندارد، ولی اگر از آزمایش‌های انجام‌شده اشتباه تفسیر شود و درمان غیرضروری برای فرد صورت گیرد، ممکن است داروی اشتباه غیرلازم برای مادر تجویز شود و بارداری را دچار خطر کند.
چنانچه خانمی قبل یا حین بارداری متوجه بیماری پرکاری تیرویید خود گردد باید داروی مناسب که به جنین آسیبی نرساند استفاده کند و تحت نظر یک متخصص داخلی یا فوق تخصص غدد درمان شود، زیرا در دوران بارداری کنترل دقیق این بیماری به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از بارداری بسیار مشکل است. از طرفی این هورمون در رشد و نمو مغزی جنین موثر است و اختلال در کار کرد آن منجر به آسیب به جنین می شود.
این بیماری در ۳ ماهه اول بارداری منجر به سقط و در ماه های بعدی باعث زایمان زودرس، اختلال در رشد جنین و فوت جنین می شود.
درمان مناسب بیماری از بیشتر این عوارض تا حدود زیادی جلوگیری می کند،
اما مادر و جنین در امنیت کامل نیستند و مادر تا پایان بارداری باید تحت
نظر و مراقبت کامل باشد.
پس از تولد جنین باید از نظر ابتلا به کم کاری یا پرکاری تیروئید تحت بررسی
آزمایشگاهی و در صورت لزوم سونوگرافی از گردن جهت بررسی سایز تیروئید قرار
گیرد.
از درمان های پرکاری تیروئید استفاده از ید رادیواکتیو است که این درمان در حاملگی ممنوع بوده و کسی که چنین درمانی گرفته تا ۶ ماه نمی تواند باردار شود.
عوارض پرکاری تیرویید در دوران بارداری:
– زایمان زودرس
– سقط خود بخود
– مرگ داخل رحمی جنین
– تولد نوزاد نارس
– تولد نوزاد با وزن کم
– نارسایی قلبی در مادر
– پره اکلامپسی (فشارخون بارداری و مسمومیت بارداری)
– بروز بیماری تیروئید در جنین و نوزاد
– بیماری قلبی در جنین و نوزاد
علل پركاری تيروئيد بارداری
1- بیماری Graves 2- تیروئیدیت پس از زایمان 3- پركاری گذاری نیمه اول حاملگی 4- پركاری در اثر استفراغ شدید حاملگی
Grarves: در این بیماری تیروئید پركار می‌شود چون بر علیه گیرنده‌های هورمون تیروئید پادتن به وجود می‌آید و تیروئید بزرگ می‌شود و ممكن است چشم‌ها به بیرون زده شود. این بیماری در بعضی از خانواده‌ها شایع‌تر است. سن شیوع در زنان، 20-40 سالگی است. 1 – 5 درصد مادران مبتلا حتی پس از درمان، نوزادانی با پركاری تیروئید به دنیا می‌آورند كه البته معمولاً پركاری خفیف است. علایم پركاری تیروئید در جنین شامل ضربان قلب بالای 160 در دقیقه، بزرگی تیروئید (گواتر جنینی)، سن استخوانی بیشتر از سن واقعی، تأخیر رشد، بسته شدن زودرس ملاج و در موارد شدید ابتلای جنینی نارسایی قلبی و ورم جنین (هیدروپس) می‌باشد.
اگر مادری بیماری Graves یا سابقه آن را دارد باید در هفته 20-24 حاملگی TRAb (پادتن ضد تیروئید) در خونش اندازه‌گیری شود و اگر بیش از 3 برابر طبیعی بود جنین تحت مراقبت ویژه باشد. یعنی ضربان قلب و رشدش بررسی شود. اگر او هم علائم پركاری تیروئید داشت بدون توجه به وضعیت تیروئید مادر، مادر باید تیونامید مصرف كند.
تیروئیدویت پس از زایمان: ممكن است تا چندین ماه پس از زایمان ظاهر شود و با توجه به اینكه علایم آن شامل خستگی، درد عضلانی و چاقی علایمی غیراختصاصی‌اند و در بسیاری از مادران شیرده و زحمت‌كش شایع است ممكن است دیر تشخیص داده شود. گاه تیروئیدیت ویروسی هم داریم كه تیروئید بزرگ، دردناك و حساس می‌شود و با برطرف شدن بیماری ویروسی خوب می‌شود.
پركاری گذاری نیمه اول حاملگی: با لانه‌گزینی تخم هورمون جفتی hcc بالا می‌رود و در هفته 12 به حداكثر میزان خود می‌رسد سپس شروع به پائین آمدن می‌كند تا هفته 18 و از هفته هجده تا آخر حاملگی در حد مشخصی می‌ماند. ساختمان شیمیایی این هورمون جفتی شباهت‌هایی به هورمون محرك تیروئید دارد و خودش هم فعالیت ضعیف محرك تیروئید دارد لذا تیروئید را پركار می‌كند. این حالت در افرادی كه حاملگی چند قلویی دارند و یا حاملگی بچه خوره (مول) شایع‌تر است امروزه چون تشخیص بچه‌خوره با سونوگرافی زودتر شده است شیوع این حالت كم شده این پركاری معمولاً نیاز به درمان ندارد و در نیمه دوم حاملگی بهبودی خود به خودی حاصل می‌شود.
پركاری در اثر استفراغ شدید حاملگی: در خانم‌های حامله‌ای كه میزان hcc و
استرادیول خونشان بالاتر است استفراغ حاملگی شدت بیشتری دارد و hcc این
افراد فعالیت محرك تیروئیدی بیشتری دارد. این مورد نیز در چندقلویی‌ها و
مول شایع‌تر است و درمان ضد تیروئیدی لازم ندارد.
علائم پركاری تيروئيد در بارداری
بعضی‌ها بدون علامت‌اند ولی بیشتر افراد علائمی دارند. از قبیل:
1- اضطراب 2- تحریك‌پذیری 3- لرزش دست‌ها 4- اختلال خواب 5- ضعف عضلانی
در بازوها و ران (بعضی‌ها به این علت نمی‌توانند چیزی را از زمین بلند كنند
یا از پله بالا بروند). 6- عدم تحمل به گرما
7- تعریق 8- افزایش ضربان قلب 9- احساس خستگی 10- كم‌شدن وزن علی‌رغم داشتن
اشتهای خوب 11- دفع مزاج مكرر 12- اختلال قاعدگی معمولاً به صورت قطع
قاعدگی یا تأخیر در قاعدگی 13- اختلال در حاملگی
عوارض پركاری تيروئيد در بارداری
سقط مراحل اولیه، زایمان زودرس، جنین با وزن كم، مرگ داخل رحمی جنین، مسمومیت حاملگی، افزایش فشار خون و نارسایی قلبی.
تشخیص پركاری تيروئيد در بارداری:
1- علایم بالینی
2- آزمایش خون
3- آزمایش تكمیلی در صورت صلاحدید پزشك
درمان پركاری تيروئيد در بارداری:
هدف درمان در حاملگی این است كه با حداقل میزان دارو هورمون T4 Free تیروئید آزاد خون را به حداكثر نرمال برسانیم كه معمولاً حدود 5/1 برابر فرد غیرحامله است. درمان دارویی كمی شامل بتا‌بلوكر‌ها مثل پروپرانول است كه طپش قلب و لرزش دست‌ها و اضطراب را كاهش می‌دهد. معمولاً 2-6 هفته این دارو را می‌دهیم چون شانس عوارض جنینی دارو در بیش از 6 هفته مصرف بالاتر می‌رود. درمان دارویی ضد هورمون تیروئیدی مثل تیونامیدها كه البته این‌ها از جفت عبور می‌كنند ولی بهر حال بهترین داروی موجود هستند. حین درمان باید هر ماه تست‌های تیروئیدی را بررسی كنیم.
مصرف ید رادیو اكتیو كه از درمان‌های خوب پر كاری تیروئید است در مواردی
بكار می‌رود كه فرد به درمان‌های دیگر جواب نداده باشد ولی بهرحال این
دارو در حاملگی نباید مصرف شود به‌ویژه پس از 2 ماهگی چون شانس سقط، نقص
خلقتی و از كار افتادن تیروئید جنین را بالا می‌برد. اگر خانمی قبل از
حاملگی برای درمان ید خورده است باید حداقل شش ماه پس از مصرف ید برای
حاملگی اقدام نكند تا اثر درمان معلوم شود و وقتی با كمك دارو، هورمون‌های
در حالت نرمال تنظیم شد با صلاحدید پزشك برای حاملگی اقدام كند.پزشکان بدون مرز
