شفا آنلاین : پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی مشهد موفق به ساخت نانوحاملهای دارویی غیرویروسی شدند که از جنس پلیاتیلنایمین و دارای ابعاد نانومتری بوده و میتوانند به صورت گسترده در صنایع داروسازی به ویژه جهت درمان سرطان مورد استفاده قرار گیرند.
به گزارش شفا آنلاین ، دکتر نسیم شهیدی همدانی، دکتری بیوتکنولوژی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اظهار داشت: سلولهای لنفوسیتیک به پذیرش قطعات ژنتیکی از خارج سلول بسیار مقاوم هستند و این خصوصیات روند ژن درمانی را در آنها با مشکل روبرو میکند. از همین رو سیستمی در ژندرمانی موفق است که بتواند بر موانعی همچون ورود به سلول، نقل و انتقال سیتوپلاسمی و در مورد DNA پلاسمیدی، انتقال به هسته فائق آید.
شهیدی خاطر نشان کرد :همراه کردن مولکولهای هدفگیریکننده سلولها با نانوحاملهای ژنی، علاوه بر نگهداری قطعات ژنی در اطراف سلول و تسهیل ورود آنها به سلولهای خاص، مانع از ورود آنها به سلولهای غیر سرطانی و جلوگیری از بروز عوارض جانبی ناشی از بیان نابجای ژن در سلولهای سالم می شود.
وي گفت: هدف از انجام طرح حاضر، سنتز مشتقهای پلیاتیلنایمین با وزن ملکولی متفاوت و اتصال لیگاندهای هدفگیریکننده سلول بر روی آنها به عنوان سری جدیدی از سیستمهای مبتنی بر پلیمر/آپتامر در تحویل اسید نوکلئیک بود. در این راستا ابتدا نانوحاملهایی بر پایه پلیمر کاتیونی پلیاتیلنایمین تهیه شده و خصوصیات فیزیکی آنها از قبیل قابلیت نگهداری قطعات ژنتیکی، اندازه ذرات، بار سطحی و توانایی مقابله با تغییرات محیط مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه آپتامرها به عنوان مولکولهای هدفگیری کننده شاخصهای سطحی سلولهای سرطانی به پلیمر کاتیونی متصل شده و قابلیت نانوحامل نهایی در انتقال قطعات ژنی و همچنین جلوگیری از ورود آنها در سلولهای فاقد شاخصهای سرطانی مطالعه شد.
شهیدی افزود: در ادامه این کار، با استفاده از 14 نانوحامل مختلف که دارای اصلاحات ساختاری متفاوت بودند، تحقیقاتی بر روی سلولهای سرطان پروستات انجام پذیرفت. داروها و یا قطعات ژنی همراه شده با این دسته از نانوحاملهای هدفمند قادر خواهند بود رشد سلولهای سرطانی از جمله سلولهای سرطان خون را به کمک ژنهای مسؤول تنظیم چرخههای سلولی، ژنهای مسؤول خودکشی سلولی و یا ژنهای بیان کننده آنزیمهای خاص در بدن را متوقف کنند.
این محقق با اشاره به اينکه این نانوحاملها سبب کاهش عوارض جانبی ناشی از بیان نابجای ژن در سلولهای سالم خواهند شد خاطر نشان کرد: این قبیل حاملها پس از طی مراحل مطالعات بالینی قابلیت ورود به صنایع داروسازی به عنوان نسل جدید داروها دارند.
نتایج این کار پژوهشی که به دست دکتر نسیم شهیدی همدانی، دکتر محمد رمضانی (عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد)، دکتر خلیل آبنوس (عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد) و سایر همکاران صورت گرفته است در مجله The journal of Gene Medicine به چاپ رسیده است .