اميدهاي جديد در مبارزه با ابولا
به گزارش شفا آنلاین، براساس
نتايجي که در ژورنال پزشکي لنست منتشر شده است و مارگرت چان، رئيس سازمان
جهاني بهداشت (who) آن را «بسيار نويدبخش» ناميده است، اين سرم پس از 1 هفته در بيش از 7600 نفر 100 درصد موثر بوده است.
سازمان
جهاني بهداشت در بيانيه‌اي در اين‌باره گفت، جهان «در آستانه دستيابي به
يک واکسن موثر براي ابولا است.» دانشگاه برن سوئيس هم که در اين پژوهش
دخالت داشت، اعلام کرد: «نتايج اوليه اين بررسي نشان مي‌دهد که اين واکسن
مي‌تواند به‌طور موثري، مانع انتشار بيشتر ويروس ابولا شود.»
البته
کارشناسان هشدار مي‌دهند که گرچه اين نتايج اميدوارکننده است، اما آنها
«مقدماتي» هستند و اين واکسن را به‌فوريت نمي‌توان به‌عنوان محافظي در سطح
جامعه در مقابل ابولا به کار برد.
براساس
گزارش سازمان جهاني بهداشت، حدود 28هزار نفر در گينه، سيرالئون و ليبريا
از اواخر 2013 دچار عفونت ابولا شده‌اند. حدود نيمي از اين افراد درگذشتند،
اما تصور مي‌رود شمار زيادي از موارد و بيماري ثبت نشده است.
شيوع
ابولا که در اين کشورها نظام بهداشتي از قبل ناتوان اين کشورها را به زانو
درآورد و باعث از دست رفتن سرمايه‌گذاري‌هاي بسيار ضروري شد، رو به کاهش
است، اما هنوز به پايان نرسيده است.
7
مورد بيماري در هفته منتهي به 28 ژوئيه (6 مرداد)- 4 نفر در گينه و 3 نفر
در سيرالئون- گزارش شده است که پايين‌ترين شمار کلي هفتگي بيماران در بيش
از يک‌سال گذشته است.
اما حتي يک مورد کشف‌نشده بيماري مي‌تواند باعث شعله‌ور شدن مجدد آن شود؛ اين ويروس از طريق تماس با مايعات بدني منتشر مي‌شود.
نياز به آزمايش‌هاي بيشتر
يکي از واکسن‌هاي نامزدشده اصلي به نام VSV-ZEBOV
در يک روند فوق‌سريع 12 ماهه ساخته شده است، درحالي که در موارد معمول اين
روند يک دهه يا بيشتر به طول مي‌انجامد. ابولا درحال حاضر درمان يا علاج
تاييدشده‌اي ندارد.
در
اين کارآزمايي که با پشتيباني شرکت داروسازي مرک، سازمان جهاني بهداشت و
دولت‌هاي کانادا، نروژ و گينه انجام شده است،4123 نفر از افراد که در معرض
خطر بالاي عفونت ابولا بودند، به‌طور فوري پس از ابتلاي يکي از نزديکانشان
به اين تب خونريزي دهنده واکسينه شده‌اند. هيچ‌کدام از افراد واکسينه شده
ويروس بيماري را نگرفته بودند.
گروه
مقايسه دوم شامل 3528 نفر 3 هفته پس از قرارگيري بالقوه در معرض ويروس
واکسن دريافت کردند. 16 نفر از اين گروه در دوره بدون محافظتشان ويروس را
گرفته بودند، اما تا روز ششم پس از تلقيح واکسن، همه افراد گروه دوم هم
مصونيت کامل را به دست آوردند.
در
مقاله اين مطالعه آمده است: «در واقع، هيچ کدام از افراد واکسينه شده تا
بيش از 6 روز پس از واکسيناسيون دچار علائم نشد، بدون توجه به اينکه به‌طور
فوري يا با تاخير واکسن زده باشد.»
به گفته اين پژوهشگران اين واکسن بي‌خطر و بدون عوارض جانبي جدي بود.
باتوجه
به اينکه معلوم نبود، محافظت ايجادشده به‌وسيله اين واکسن چقدر طول
مي‌کشد، يا اثرات واکسن بر زنان باردار و کودکان چيست، گروه‌هاي در معرض
خطر بالا در اين کارآزمايي وارد نشده بودند.
محدود کردن انتشار ويروس
لنست مي‌نويسد کارآزمايي گينه همچنان به گردآوري شواهد درباره تاثيربخشي و بي‌خطر بودن واکسن VS-ZEBOV ادامه خواهد داد.
در
يک سرمقاله در اين ژورنال پزشکي آمده است: «اين واکسن هنوز مجوز نگرفته
است. پيش از اينکه بتوان اين واکسن را به‌طور گسترده به کار برد، داده‌هاي
بيشتري درباره کارآمدي آن مورد نياز است.»
حتي
پس از آن نيز ممکن است بهتر باشد اين واکسن براي مهار و پيشگيري از شيوع
بيماري به کار نرود، بلکه براي محدود کردن انتشار ويروس هنگامي که يک مورد
شناخته‌شده وجود دارد و براي محافظت کارکنان مراقبت بهداشتي – که در معرض
بيشترين ميزان خطر هستند- به کار رود.
آندرو
ايستون، استاد ويروس‌شناسي دانشگاه وارويک در اين‌باره گفت: «مشکل اصلي
ظهور بالاي تک‌گيري (اسپوراديک) ابولا در موارد شيوع بيماري است که باعث
مي‌شود پيش‌بيني مکان و زمان ظهور احتمالي بعدي بيماري ممکن نباشد.»
هزينه بالاي واکسيناسيون گروهي براي پوشش دادن همه افراد هم ممکن است مانعي بر سر اين کار باشد.
اين
کارآزمايي از رويکرد به‌اصطلاح «حلقه‌اي» استفاده کرده بود- يعني همان
شيوه‌اي که براي ريشه‌کني آبله در آفريقا در دهه 1970 به کار رفت. در ابتدا
افرادي که در تماس با بيمار ابولا بوده‌اند، واکسينه مي‌شوند، بعد افرادي
که در معرض خطر غيرمستقيم اندکي بيشتر قرار دارند، واکسن زده مي‌شوند و اين
روال ادامه پيدا مي‌کند.
نتايج نشان داد هرجايي که حلقه‌ها واکسينه شده‌اند، انتقال بيماري متوقف شده است. بنابراين به گفته ماتياس، يکي از پژوهشگران، اين کارآزمايي نه تنها تاثيربخشي واکسن، بلکه کارايي راهبرد حلقه‌اي را هم ثابت کرد.
سپید
