جای خالی صادرات در صنعت دارویی کشور

به گزارش شفا آنلاین،به نقل ا سپید زمانی تمام تلاش این صنعت در جهت تامین داروی مورد نیاز کشور بود اما امروز جذب بازارهای منطقه و جهانی هدف جدید به شمار می‌رود. امروزه تلاش‌ها به سمت افزایش صادرات دارو و کاهش واردات است.

       در این بین برقراری توازن بین بخش خصوصی و دولتی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. تا جایی که به گفته رئیس سازمان غذا و دارو سیاست این دولت و سیاست وزیر بهداشت جلوگیری از گسترش بخش دولتی در این حوزه است.

       رسول دیناروند از عدم توسعه داروهای داروخانه‌های دولتی یاد می‌کند و می‌گوید: «علی‌رغم اینکه تلاش کردیم سهم دولتی افزایش پیدا نکند، کماکان مقدار آن بالاست. یعنی داروخانه‌های متعددی وجود دارند که داروهای فوق تخصصی و تخصصی را توزیع می‌کنند و دنبال این هستیم که این داروها را بتوانیم بین داروخانه‌های خصوصی توزیع کنیم. البته نه به این معنی که این داروها درحال حاضر توزیع نمی‌شود. این کار الان نیز انجام می‌شود اما سهم پایینی دارد.»

       این تنها بخشی از مشکلات در صنعت دارویی است و بخش مهمتر به صادرات دارویی در منطقه برمی‌گردد. تا جایی که رئیس پیشین سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران نیز به این موضوع اشاره می‌کند و می‌گوید: «زمانی بیش از 70 درصد از نیاز دارویی کشور افغانستان را ما تامین می‎کردیم و افغانی‌ها داروهای ایرانی را قبول داشتند، اما رقابت بین شرکت‌های داروسازی ایران برای مالکیت انحصاری بازار افغانستان باعث شد تا این بازار را از دست دهیم و کشورهایی مثل پاکستان و چین با سوء‌استفاده از فرصت پیش‌آمده و کپی‌برداری از داروهای ایرانی، بازار را قبضه کنند.»

توان رقابت بین‌المللی نداریم
       محمود نجفی، رئیس پیشین سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی بحث رقابت را مهمترین چالش‌ صنعت دارویی کشور می‌داند و تاکید می‌کند: «متاسفانه شرکت‎های ما برای رقابت در سطح بین‌المللی بسیار کوچک هستند و از سوی دیگر عمده صادرات دارو در دست شرکت‌هایی شبه‎دولتی است که نه باور و نه انگیزه صادرات را دارند و از سوی دیگر حاضر نیستند ریسک سرمایه‌گذاری در این بخش را به خود بدهند.»

       اینجاست که مهمترین وظیفه سندیکای صاحبان صنایع دارویی یعنی توسعه صادرات و افزایش تراز مثبت صادرات نمایان می‌شود. در همین راستا برگزاری نمایشگاه‌های مختلف دارویی از جمله «ایران فارما» بسیار کمک‌کننده است و می‌تواند صادرات را توسعه دهد و بازار دارویی کشور را به جهانیان و بازار هدف بشناساند. نقشی که صاحبان صنایع دارویی برای این نمایشگاه قائلند، نقشی توسعه‌محور و در مسیر استفاده از فناوری است. به گفته نجفی خوشبختانه دارو به شکلی است که حتی می‌توان در حوزه مهندسی دارو به کشورهایی که متقاضی دانش فنی ما هستند، عرضه و صادر کرد.

       نجفی با اشاره به رقابت محدود شرکت‌های دارویی می‌گوید: «به‌طور معمول صادرات دارو در هر کشوری به رفتار سیاسی دولت‌ها بازمی‌گردد. در سال‌های گذشته هم یکی از مشکلات صادرات این بود که اقبال از سوی واردکنندگان کشورهای دیگر کم بود. باید این نکته را بپذیریم که کشور ما ذاتا واردکننده است نه صادرکننده؛ بنابراین لازم است در صورت نیاز، نیروهایی از کشورهای دیگر به کشور وارد کنیم تا اصول اساسی صادرات را آموزش دهند یا همکاری‌های گسترده‌ای با نیروهای خارجی انجام دهیم. هند از جمله کشورهای موفق در صادرات دارو است و درحال حاضر این فکر در سندیکا ایجاد شده که با شرکت‎های هندی فعال در عرصه صادرات همکاری گسترده انجام دهند و حتی زمینه تاسیس و فعالیت این شرکت‌ها را در کشور مهیا کنند.»

اصلاح قوانین برای کمک به صادرات
       محمود نجفی، رئیس پیشین سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی از قوانین و مقررات صنعت دارویی کشور به عنوان چالش دیگری در صادرات نام می‌برد و توضیح می‌دهد: «متاسفانه گاهی جایزه‌های صادراتی در نظرگرفته و با مرور زمان فراموش می‌شود یا به معافیت‌های مالیاتی توجهی نمی‌شود و قوانین گمرکی مانع از فعالیت صادرکننده می‌شود. این درحالی است که حدود 40 درصد از ارزش ریالی دارو وابسته به واردات است. برهمین اساس باید از کشورهای پیشرفته در صنعت دارو هم در جهت تامین نیازهای داخلی کشور و هم در جهت توسعه صادرات کمک گرفت.»

در همین خصوص اکبر عبدالهی اصل، مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو با بیان اینکه در قبل از انقلاب اسلامی ایران، داروهای کشور عموما به‌صورت چند ملیتی تولید می‌شدند و از تولید صددرصدی داخلی خبری نبود، می‌گوید:

       «قبل از انقلاب صرفا چیزی حدود 25 درصد تولید بازار دارویی ایران و معادل 15 درصد حجم بازار از نظر ریالی در اختیار صنایع داخلی و شرکت‌های چندملیتی بود درحالی که پس از پیروزی انقلاب و پس از تکامل چند مرحله‌ای توسعه، صنعت داروسازی ایران به جایی رسیده است که قاطعانه می‌توان گفت حدود 95 درصد داروهای کشور با اتکا به توانمندی‌های صنایع داخلی تولید می‌شود.»

       عبدالهی‌اصل حجم ارزشی بازار کشور را حدود 65 درصد می‌داند و در ادامه می‌گوید: «با توجه به پژوهش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه مولکول‌های جدید دارویی در بخش‌های سنتز و فرمولاسیون، اتفاقات خوشایندی در صنعت رخ داد تا آنجا که با همکاری‌های صورت پذیرفته توسط صنعت، در آینده نزدیک شاهد دستاوردهای آنها خواهیم بود.»