چرا پزشکان مرتکب خطا می‌شوند؟
شفا آنلاین>جامعه پزشکی>سلامت >«خطاهای پزشکی و روش‌های پیشگیری از آن» دانشی نیست که هیچ پزشکی به آن بی‌نیاز باشد.
به گزارش شفا آنلاین، بنابراین در همایش یک روزه‌ای که فرهنگستان علوم پزشکی ایران هفته
گذشته برگزار کرد، پزشکان از هر تخصص و رشته‌ای حضور داشتند و به دنبال کسب
اطلاعات بیشتر در زمینه خطاهای پزشکی در حوزه خود بودند. با این حال،
جمعیت غالب را در این همایش، پزشکان مسن و باتجربه‌تر تشکیل می‌دادند. این
در حالی است که انتظار می‌رفت پزشکان جوان‌تر نیاز و استقبال بیشتری به
مباحث اخلاقی و حقوقی داشته باشند. با این همه، مطالب برای تمام حوزه‌های
پزشکی با سن و تجربه‌های متفاوت ضروری بود.گفت‌وگوها و نظرات در این گردهمایی متفاوت بود. پزشکانی که نظرات خود را بیان کردند، علل بروز خطا در پزشکان را متفاوت می‌دانستند. با این حال، مسائل بسیاری با همین آمار اندک روشن شد. در این همایش گفته شد «افزایش شکایات مردمی صرفاً به معنی افزایش خطاهای پزشکی نیست.» اینطور به نظر می‌رسد که مردم با مراحل قانونی شکایات کتبی یا شفاهی آشنایی بیشتری پیدا کرده‌اند و طی کردن مراحل قانونی آن نیز ساده‌تر شده است. از سوی دیگر در آمار به دست آمده در سالهای مختلف مشخص شده «80 درصد علل شکایات بیماران از پزشکان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بخاطر مسائل مربوط به اخلاق پزشکی بوده است.» در همین آمار گفته شد «95 درصد خطاهای پزشکی قابل پیشگیری است.» همین میزان اطلاعات اندک راهنمایی بسیار زیادی به پزشکان می‌کند. در این 95 درصد، اکثر خطاهای پزشکی ناشی از بی‌توجهی پزشک به بیمار بوده است. درصد دیگری هم به عدم دانش پزشک از قوانین و نظامات دولتی برمی‌گردد. با این همه، اطلاع‌رسانی و توجه به بیمار تنها مسائلی نبود که به نظر پزشکان می‌آمد. طی گفت‌وگوهایی که در این همایش صورت گرفت، پزشکان که هر کدام از یک تخصص و حرفه می‌آمدند، حرف‌های متفاوتی داشتند. عده‌ای معتقد بودند تجاری شدن حرفه پزشکی یکی از مهمترین مسائلی است که گریبان جامعه پزشکی را گرفته است و تا زمانی که این مسئله ادامه دارد، تبلیغات و آموزش‌های مداوم برای تشویق پزشکان برای توجه به اهمیت سلامت جامعه فایده‌ای ندارد. این عده باور داشتند زمانی که پول، رابط بین پزشک و مردم است، نهادینه کردن ارزش‌های اخلاق پزشکی فایده‌ای ندارد. پول باعث بی‌ارزش شدن چیزهای دیگر می‌شود و پزشکان را از مسیر اصلی خود دور می‌کند. عده‌ای دیگر هم جامعه و مردم را مقصر می‌دانستند. تبلیغات منفی رسانه‌ها و نشر اخباری که مردم بدون تحقیق در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌کنند، باعث شده است اعتماد بین بیمار و پزشک از بین برود. این افراد علاوه بر اینکه رسانه‌ها را مقصر می‌دانستند، معتقد بودند مردم نیز بدون تحقیق و بررسی نباید هرآنچه را به سمع و نظرشان می‌رسد، باور کنند. همین موضوع باعث می‌شود با ظهور یک برنامه تلویزیونی یا نشر بروز یک اتفاق ساده ذهنیت مردم نسبت به کل جامعه پزشکی کاملاً متفاوت شود.
راهکارهایی برای پیشگیری
اما راهکارهایی هم در این جلسه مطرح شد. طبق نتایجی که از گفت‌وگوها به دست آمد مشخص شد با رعایت چند نکته به ظاهر پیش پا افتاده اما بااهمیت، می‌توان از بروز خطاهای کوچک و بزرگ پیشگیری کرد. یکی از این راهکارها، بحث آموزش است، که هم شامل آموزش آکادمیک در دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌شود هم آموزش مداوم را در برمی‌گیرد که برنامه‌های آن جنبه بازآموزی برای پزشکان دارد. در تمام دنیا در ابتدا به این دو عامل توجه می‌شود. نکته دوم مطرح شده، در رابطه با بحث‌های نظارتی است. در بخش نظارت، توجه به دستگاه‌های نظارت بر ارائه خدمات پزشکی، لزوم رعایت دستورالعمل‌های بالینی و در نهایت برخوردها و مجازات‌های مربوطه مورد بحث و بررسی است. هرچقدر در این قوانین و شکل و شیوه برخورد با پزشک ساختار نظام‌مدارانه‌تری داشته باشد راحت‌تر از بروز خطا و یا قصور جلوگیری می‌شود.البتهص شیوه اطلاع‌رسانی این قوانین تصویب شده نیز مطرح است. هرچه پزشکان بیشتری درباره آخرین قوانین مصوب اطلاع کامل داشته باشند، عملکرد بهتری در رعایت آنها دارند. نکته سوم نیز درباره تجهیزات و ابزار و امکانات مورد استفاده پزشکان است. تمام اینها باید استانداردسازی شوند و کنترل کافی روی آنها اعمال شود. بسیاری از خطاهای پزشکی منجر به استفاده نادرست از ابزار و غیراستاندارد بودن تجهیزات بوده است. نکته چهارم نظام و سیستم ارائه خدمات است. بدین معنی که همیشه پزشک و پرستار مقصر نیستند، بلکه بیمارستان و یا مرکز درمانی مرتکب خطا شده‌اند و سازمان باید پاسخگو باشد. در این موارد که کم هم نیستند، کسی مقصر نیست. تنها سیستم اشکال دارد و با رفع آن می‌توان از میزان نارضایتی‌ها و شکایات نیز کم کرد. از سوی دیگر توجه و دقت کافی برای گرفتن شرح حال بیماران، خصوصاً در موارد اورژانس اهمیت زیادی دارد. نکته دیگر توجه به نظامات دولتی است. به عنوان مثال در مطب‌ها و کلینیک‌ها نباید جراحی‌های رینوپلاستی انجام شود. نکته دیگر افزایش آگاهی مردم است. اگر مردم نسبت به حقوق خود آگاه باشند، با انتظارات و شناختی که به دست آورده‌اند، می‌توانند خود عامل بازدارنده‌ای برای پیشگیری از خطاهای پزشکی به حساب بیایند. تقویت رابطه بین پزشک و بیمار هم آخرین موردی است که در پیشگیری از بروز خطا باید در نظر گرفت. هرچقدر این رابطه پایه انسانی‌تری داشته باشد، میزان رضایت افزایش می‌یابد. محمد حسن قدیانی، دبیر علمی این همایش، گفت: «از تمام تخصص‌های پزشکی افرادی بوده‌اند که در این همایش ثبت نام کنند. حتی گروه‌های غیرپزشکی مانند پرستاران، مددکاران و حتی وکلا و حقوقدانان در این همایش وجود دارند، اما به علت محدودیت جا، ما محدودیت در ثبت نام داشته‌ایم.» بنابراین می‌توان گفت گرچه همایش‌هایی مانند این، بسیار مفید است، اما شاید کافی نیست و نیاز به توجه و اطلاع‌رسانی بیشتری دارد.سپید
نظرات بینندگان
آخرین اخبار