در خصوص تغذيه بيماران ديابتي چندين سوال رايج در جامعه وجود دارد که در اين يادداشت سعي شده است به تعدادي از آنها پاسخ داده شود.
ديابتيها چه مواد غذايي را مصرف کنند و چه موادي را مصرف نکنند تا قندخون آنها دچار نوسانات زياد نباشد؟
براي حفظ تعادل قندخون، رعايت يک رژيم غذايي متنوع، متعادل و متناسب توصيه ميشود، ولي در افراد ديابتي توجه به مصرف فيبرهاي غذايي به واسطه خاصيت آنها در ثابت نگه داشتن قندخون از اهميت بيشتري برخوردار است.
محروميت مطلق از مواد خوراکي در ديابت وجود ندارد، ولي قندهاي ساده به دليل اثر سريع در بالا بردن سطح قندخون بايد با احتياط و به شکل محدودتري استفاده شوند.
افراد ديابتي با رعايت چه نکتههايي ميتوانند از پيشرفت ديابت جلوگيري کنند؟
اصلاح شيوه زندگي به مفهوم پيروي از الگوي غذايي صحيح و رعايت فعاليت فيزيکي مناسب در کنار مصرف درست و به موقع داروها و پايشهاي دورهاي توصيه شده توسط پزشک معالج ميتواند از پيشرفت بيماري و عوارض آن جلوگيري کند.
آيا مواد غذايي وجود دارند که مقاومت سلولي به انسولين را زياد کنند؟
مصرف زياد شيرينيها و مواد قندي، همچنين چربيها و خوراکيهاي چاقکننده در طول زمان ميتواند از يکسو با انباشت بافت چربي و از سوي ديگر با افزايش فعاليت و در نتيجه فرسودگي پانکراس به پيدايش مقاومت به انسولين و نهايتا بروز ديابت منجر شود.
قطعا مصرف فستفودها و شيرينيها در يک رژيم غذايي اصولي و صحيح جايي ندارند، محدوديت در مصرف اين خوراکيها شامل تمام افراد است، ولي افراد ديابتي بايد احتياط بيشتري نسبت به سايرين داشته باشند.
در مورد ميوههاي شيرين يا ساير ميوهها بايد چه نکتههايي را دقت کنند؟
مصرف ميوههاي شيرين به شرط رعايت ميزان توصيه شده توسط پزشک به ميزان محدود و با لحاظ کردن کنترل قندخون ممنوعيت ندارد.
غذاهايي که قند ندارند اما کالري بالايي دارند ميتوانند مورد استفاده اين افراد قرار بگيرند؟
غذاهاي پرکالري از آنجا که ميتوانند موجب پيشرفت اضافه وزن و چاقي افراد باشند، باعث تشديد مقاومت به انسولين و گسترش ديابت ميشوند، بنابراين بايد از مصرف آنها پرهيز کرد.
ديابتيها ميتوانند از نوشابههاي بدون قند يا شيرينيهاي بدون مواد قندي استفاده کنند؟
اين شيرينيها اگر چه مواد قندي ندارند اما در ترکيب خود موادي مانند آرد سفيد و روغنهاي اشباع شده را دارند و حاوي کالري بالايي نيز هستند ولي در مقايسه با انواع معمولي اين ميزان کالري کمتر است به همين دليل مصرف نامحدود آنها مجاز نيست ولي در افرادي که دچار اضافه وزن نيستند و قندخون آنها کنترل شده است ميتوان به ميزان محدود مصرف شوند.
نوشابههاي رژيمي هم اگر چه فاقد قند بوده و کالري ندارند، اما ساير مضرات نوشابهها را مانند تاثيرات منفي روي مخاط گوارش يا ايجاد پوکي استخوان را به همراه دارند، ضمن اينکه اساسا نوشيدنيهاي گازدار باعث افزايش اشتها و پرخوري ميشوند. به علاوه گاز موجود در نوشابه باعث اتساع معده و افزايش ظرفيت آن ميشوند و زمينه را براي اضافه وزن مهيا ميکنند، بنابراين مصرف آنها هم توصيه نميشود.سپید
محمد هاشمي دکتراي عمومي، داراي مدرک تخصصي تغذيه