
شفاآنلاین »سلامت» سوختگی در ایران به یک بحران بهداشتی تبدیل شده است. هر سال حدود ۳۰۰ هزار نفر در کشور دچار سوختگی میشوند و این آمار هشداردهنده، ایران را در رتبهای فراتر از میانگین جهانی قرار داده است. با اینکه بسیاری از این سوختگیها قابل پیشگیری هستند، اما ضعفهای ایمنی در خانهها و محیطهای کاری همچنان یکی از دلایل اصلی ادامه این وضعیت است.
به گزارش شفاآنلاین سالهاست که نسبت به آمار بالا و نگرانکننده سوختگی در ایران هشدار داده میشود. طبق گزارشها، هر سال حدود ۳۰۰ هزار نفر در کشور دچار سوختگی میشوند که این رقم ۸ برابر بیشتر از میانگین جهانی است. این وضعیت نشاندهنده یک شکاف جدی در رعایت استانداردهای ایمنی است و نیاز به اقدامات فوری در جهت کاهش حوادث سوختگی دارد.
آمارها نشان میدهند که بخش قابل توجهی از حوادث سوختگی در منازل مسکونی رخ میدهد و به ویژه کودکان کمتر از ۶ سال بیشتر از همه در معرض این آسیبها قرار دارند. به گفته سپهر صالحی تجریشی، رئیس هیئت مدیره موسسه حامیان رهیدگان سوختگی، بیش از ۹۰ درصد از سوختگیها قابل پیشگیری هستند و این آمار تکاندهنده، نشان میدهد که بسیاری از این حوادث میتوانستند جلوگیری شوند.
موسسات مختلف از جمله موسسه مردم نهاد زنو، پژوهشهایی را در زمینه علل بروز سوختگی انجام دادهاند که نشان میدهد عمده حوادث سوختگی در خانهها و محیطهای اداری و کارگاهی رخ میدهند. یکی از شایعترین علل سوختگیها تماس با اجسام داغ، مایعات جوشیده و بخار است. ضعف ایمنی در بسیاری از این محیطها، مانند عدم وجود تجهیزات آتشنشانی مناسب، نقش مهمی در وقوع این حوادث دارد.
آنچه که در سیاستگذاریهای مربوط به سوختگی کمتر به آن توجه میشود، آسیبهای روانی و اجتماعی ناشی از این حوادث است. دکتر صالحی تجریشی تأکید کرد که سوختگی نهتنها یک آسیب جسمی، بلکه یکی از چهار عامل اصلی ایجاد تروما (آسیب روانی) است. این آسیبهای روانی میتوانند تا پایان عمر با فرد باقی بمانند. در بسیاری از موارد، آسیبهای روحی و روانی بهقدری عمیق است که فرد را از جامعه دور میکند و او را به یک "جامعهگریز" تبدیل میکند.
یکی از مسائل اصلی در مواجهه با رهیدگان سوختگی، تغییر نگرش جامعه نسبت به این افراد است. متأسفانه در بسیاری از موارد، افراد دچار سوختگی با نگاههای نادرست و پرسشهای نابجا مواجه میشوند که باعث تشدید آسیبهای روحی آنها میشود. به عنوان مثال، برخی باورهای خرافی همچنان در مورد سوختگی وجود دارد که بر این اساس سوختگی را نوعی "تقاص گناه" میدانند، بهویژه در مورد سوختگی کودکان. این نوع باورها نیاز به اصلاح و توجه بیشتری دارند.
تحقیقات نشان میدهند که بیش از ۹۰ درصد از حوادث سوختگی در ایران قابل پیشگیری هستند. به همین دلیل، ایمنسازی خانهها، محیطهای کاری و اداری باید در اولویت قرار گیرد. مقامات مسئول در حوزه ایمنی باید اقدامات بیشتری در جهت ارتقای سطح ایمنی در این محیطها انجام دهند. بازگشت به استانداردهای ایمنی جهانی و کاهش فاصله میان آمار سوختگی در ایران و میانگین جهانی، نیازمند همکاری میان نهادهای دولتی و خصوصی است.
در کنار اقدامات ایمنی، نقش حمایتهای اجتماعی نیز بسیار حائز اهمیت است. صالحی تجریشی به اهمیت نقش خیرین در حمایت از رهیدگان سوختگی اشاره کرد و گفت: "در فرهنگ ایرانی، کمک به همنوع و حمایت از افرادی که در شرایط سخت قرار دارند، همواره جزو ارزشهای بنیادین بوده است." خیرین و نهادهای مردمی میتوانند با کمکهای مالی و اجتماعی به روند بهبودی این افراد کمک کنند و نقشی مهم در بازگشت آنها به جامعه ایفا کنند.
با توجه به آمار نگرانکننده سوختگی در ایران، این بحران نیاز به توجه جدی و اقدامات عاجل دارد. علاوه بر پیشگیری از وقوع حوادث، باید نگاه جامعه به رهیدگان سوختگی تغییر یابد و حمایتهای روانی و اجتماعی برای این افراد در نظر گرفته شود. آموزش عمومی در زمینه ایمنی، ارتقای استانداردهای ایمنی در خانهها و محیطهای کاری، و حمایت از افراد دچار سوختگی میتواند به کاهش این بحران کمک کند.