بیماری مزمن تورم و کمبود نقدینگی در صنعت دارو
شفاآنلاین »سلامت» صنعت داروسازی ایران در آبان 1404 همزمان، دو مسیر متضاد را طی کرد؛ از یک سو تولید در شرکتهای لیدر با رشد قابل توجهی همراه شد و از سوی دیگر، افزایش شدید قیمت دارو فشار سنگینی بر مصرفکنندگان وارد کرد. به این ترتیب، جهش درآمد شرکتها در این دوره، بیش از آنکه محصول فروش واقعی باشد، نتیجه مستقیم تورم، حذف ارز ترجیحی و واقعیسازی اجباری قیمتهاست؛ روندی که به گفته متولیان صنعت، ادامه فعالیت داروسازان را به نقطهای بحرانی رسانده است.
به گزارش شفاآنلاین بررسی عملکرد چهار شرکت لیدر گروه دارویی بازار سرمایه نشان میدهد، آبان امسال برای این صنعت، ماهی پرتحرک از نظر تولید بوده؛ اما این تحرک بهطور کامل به فروش موثر و پایدار تبدیل نشده است.
در شرایطی که مهدی پیرصالحی رئیس سازمان غذا و دارو، صراحتا اعلام کرده بدون اصلاح قیمت، ادامه فعالیت صنعت داروسازی ممکن نیست، اعداد و ارقام شرکتها تصویر روشنی از این بحران ارائه میدهند.
وضعیت تولید داروسازان بورسی
البرز دارو؛ دالبر در آبان 1404 با تولید بیش از 6 میلیون و 271 هزار جعبه 100 عددی دارو، رشد 78 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته ثبت کرد و در صدر جدول افزایش تولید قرار گرفت. با این حال، درآمد این شرکت در دوره مورد بررسی، تنها 41 درصد رشد کرد و به 315 میلیارد تومان رسید.
لابراتوار داروسازی دکتر عبیدی؛ دعبید نیز در آبان امسال با رشد 29 درصدی تولید نسبت به آبان سال گذشته و رسیدن به تراز هفت میلیون و 416 هزار جعبه 100 عددی، عملکرد قابل قبولی در بخش تولید داشت. درآمد این شرکت با رشد 48 درصدی در دوره مورد بررسی، به هزار و 347 میلیارد تومان رسید؛ رشدی که بیش از آنکه ناشی از جهش فروش حجمی باشد، از افزایش قیمت داروها تاثیر گرفته است.
کارخانجات داروپخش؛ دارو یکی از متفاوتترین عملکردها را در آبان به ثبت رساند. تولید این شرکت با رشد 34 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به حدود 295 هزار جعبه 1000 عددی رسید، اما درآمد آن با جهش 217 درصدی در این دوره، از 315 میلیارد تومان به حدود هزار میلیارد تومان افزایش یافت. این رشد خیرهکننده درآمد، بیش از هر چیز بازتاب افزایش شدید قیمت داروهای پرمصرف است.
فرآوردههای تزریقی ایران؛ در مقابل، دفرا با وجود رشد تنها دو درصدی تولید در آبان امسال نسبت به ماه مشابه سال گذشته و ثبت رقم 14 میلیون و 248 هزار بطری، شاهد جهش 157 درصدی درآمد و رسیدن آن به 285 میلیارد تومان در این دوره بود. این تضاد آشکار میان تولیدِ تقریبا ثابت و درآمد صعودی، مهر تاییدی دیگر بر نقش پررنگ تورم و افزایش نرخها در صورتهای مالی شرکتهای دارویی است.
تصویر کلی صنعت داروسازی
در مجموع، تولید چهار شرکت لیدر دارویی در آبان 1404 با رشد 20 درصدی نسبت به آبان سال قبل، به بیش از 28 میلیون واحد انواع دارو رسید، اما درآمد گروه با رشد 56 درصدی در این دوره، به هزار و 573 میلیارد تومان افزایش یافت. این اختلاف جهتدار نشان میدهد موتور اصلی رشد درآمد صنعت دارو، نه افزایش فروش واقعی، بلکه افزایش قیمتها بوده است.
بر اساس گزارشهای رسمی، داروهای پرمصرف طی ماههای اخیر با افزایش قیمت 10 تا 270 درصدی مواجه شدهاند؛ افزایشی که هزینه درمان میلیونها بیمار را چند برابر کرده، در حالی که پوشش بیمهای تقریبا ثابت مانده است.
حذف ارز چهار هزار و 200 تومانی و جایگزینی آن با ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی از سال 1401 نیاز شرکتهای دارویی به نقدینگی را چند برابر کرده است. همچنین بخشی از مواد اولیه نیز با ارز آزاد تامین میشود؛ موضوعی که فشار هزینهای را تشدید کرده است. اکنون نیز زمزمه حذف ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی در بخشی از این صنعت به گوش میرسد.
عملکرد آبان لیدرهای دارویی بورس نشان میدهد صنعت دارو روی لبه تیغ حرکت میکند. تولید هنوز متوقف نشده و حتی در برخی شرکتها رشد قابل توجهی دارد، اما افزایش درآمدها عمدتا حاصل تورم و رشد قیمتهاست. در این میان، تولیدکننده با کمبود نقدینگی و بیمار با هزینههای فزاینده درمان مواجه است؛ وضعیتی که اگر اصلاح ساختاری در نظام قیمتگذاری و حمایت بیمهای صورت نگیرد، میتواند این صنعت حیاتی و جامعه هدف آن را وارد مرحلهای پرریسکتر کند.
