عوامل مؤثر بر کیفیت اسپرم مردان
شفاآنلاین »سلامت»سلامت اسپرم و نرمال بودن تمام اجزای اسپرم جهت باروری مردان بسیار مهم است. ازمایش اسپرموگرام ، بعنوان اولین قدم بررسی زوجهای نابارور ، جهت تشخیص سلامت اسپرم و وضعیت باروری و ناباروری مردان انجام می شود . ناباروری مردان حدود 40-25 در صد علل ناباروری زوجها را شامل می شود و به همین دلیل ازمایش اسپرموگرام یک آزمایش کلیدی در ارزیابی ناباروری و تعیین برنامه درمان ناباروری و نیز تعیین جنسیت می باشد.
عملکرد اسپرم :
به گزارش شفاآنلاین چرخه تولید و تکامل اسپرم حدود 70 روز طول می کشد. در مایع حاوی اسپرم در هر انزال ، میلیونها اسپرم وجود دارد . هر اسپرم از یک سر بزرگ ، گردن و دم تشکیل شده است . توانایی لقاح با تخمک به وضعیت سر اسپرم بستگی دارد. سر بزرگ اسپرم حاوی گیرنده های مناسب جهت چسبیدن به دیواره تخمک می باشد. داخل سر اسپرم ، انزیمهایی وجود دارد که نفوذ به دیواره تخمک را تسهیل می کند. وظیفه دم ، حرکت سریع و رو به جلوی اسپرم از واژن و عبور از دهانه رحم به سمت رحم و لوله های فالوپ می باشد. شاخص های اصلی برای سلامت اسپرم دراسپرموگرام مورد بررسی قرار میگیرند و تفسیر آن به عهده پزشک فوق تخصص ناباروری و اورولوژیست می باشد.
تفسیر ازمایش اسپرم :
همانطور که اشاره شد روند تولید و تکامل اسپرم حدود 70 روز طول می کشد . بنابراین ازمایش اسپرموگرام فعلی ، وضعیت اسپرم در حدود سه ماه قبل را نشان می دهد . بهترین زمان ازمایش اسپرم ، 5-2 روز بعد از رابطه جنسی است. با رعایت شرایط تهیه نمونه اسپرم ، درازمایش اسپرم موارد زیر مورد انالیز قرار میگیرند :
- حجم مایع حاوی اسپرم
- تعداد اسپرم
- تحرک اسپرم
- مورفولوژی و شکل اسپرم
- اسیب کروموزومی اسپرم ( در ازمایشات تکمیلی )
انواع ناباروری مردان :
در صورتی که هر کدام از شاخص های اصلی اسپرم از حدود نرمال استاندارد جهانی کمتر باشند باعث اختلال در باروری مردان می شود . البته شدت اختلال در موارد فوق ، از طیف خفیف تا شدید متغیر است. کم تحرکی اسپرم شایعترین انواع ناباروری مردان است . در صورتی که تعداد اسپرم ها صفر باشد به ان آزواسپرمی گفته می شود که بررسی های تکمیلی مانند آزمایشات هورمونی و نمونه برداری از بیضه باید انجام شود. در موارد مشکلات مورفولوژی و ناباروری طولانی مدت و نیز سقط مکرر ، بررسی تکمیلی از نظر DNA اسپرم هم انجام میشود.
عوامل مؤثر بر کیفیت اسپرم:
در مردان کیفیت اسپرم تحت تاثیرعوامل محیطی و ژنتیکی قرار میگیرد:
- عفونت
- بیضه نزول نکرده
- جراحی بیضه
- ضربه به بیضه
- واریکوسل
- گرما
- مشکل کروموزوم های جنسی مثل سندرم کلاین فلتر
- مصرف داروهای هورمونی
- مصرف سیگار ، قلیان ، حشیش و کوکائین
- مصرف برخی داروها
- مصرف الکل
- استفاده زیاد از تلفن همراه
- مواجهه با رنگ ، مواد افت کش ، مواد شیمیایی و.... در برخی شغل ها
- فواصل بسیار کم یا بسیار زیاد رابطه جنسی ( کمتر از 2 روز و بیش از 7 روز )
علل کم تحرکی اسپرم :
همانطور که اشاره شد ، کم تحرکی اسپرم شایعترین نوع ناباروری مردان است و طیف آن از خفیف تا شدید ( صد در صد اسپرمها بی تحرک هستند ) متغیر است.عوامل مؤثر بر تحرک اسپرم و نیز علل و درمان کم تحرکی اسپرم در مقاله جداگانه توضیح داده خواهد شد.
