تهدیدی خاموش برای سلامت روان، خواب و بینایی
شفاآنلاین»سلامت» استفاده از تلفن همراه در زندگی امروز به یک ضرورت تبدیل شده، اما تحقیقات متعدد طی سال‌های اخیر نشان می‌دهند که استفاده‌ی بیش‌ازحد و نادرست از این ابزار دیجیتال، عوارض جدی و پنهانی برای سلامت انسان به همراه دارد.
به گزارش شفاآنلاین بر اساس مطالعه‌ای که در سال جاری توسط دانشگاه ییل (Yale University) روی بیش از ۷۵۰۰ نوجوان و جوان انجام شد، مشخص شد افرادی که بیش از ۵ ساعت در روز از گوشی هوشمند استفاده می‌کنند، ۶۸٪ بیشتر در معرض ابتلا به اضطراب مزمن، بی‌خوابی و اختلال تمرکز هستند.
اثرات روانی استفاده زیاد از تلفن همراه:
۱. افزایش اضطراب و افسردگی:
مطالعات متعدد ثابت کرده‌اند که مصرف بیش‌ازحد محتوا در شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه هنگام مقایسه‌ی زندگی دیگران با خود، باعث کاهش عزت‌نفس و احساس ناکافی بودن می‌شود. همین مسئله، در بلندمدت می‌تواند زمینه‌ساز بروز افسردگی و اضطراب اجتماعی شود.
۲. اختلال در تمرکز و حافظه کوتاه‌مدت:
استفاده مداوم از اعلان‌ها و جابه‌جا شدن مکرر بین برنامه‌ها، باعث کاهش توانایی مغز در تمرکز بر یک کار مشخص شده و حافظه فعال فرد را تحلیل می‌برد. اصطلاحی به نام “attention residue” یا “باقیمانده‌ی توجه” در علم روان‌شناسی به این پدیده اشاره دارد.
۳. بی‌خوابی و اختلال خواب:
نور آبی ساطع‌شده از صفحه نمایش گوشی‌ها، باعث سرکوب ترشح ملاتونین (هورمون خواب) می‌شود و ساعت بیولوژیک بدن را مختل می‌کند. استفاده از تلفن در تختخواب، یکی از دلایل اصلی افزایش آمار بی‌خوابی در بین نوجوانان و جوانان عنوان شده است.
عوارض جسمی استفاده طولانی‌مدت از موبایل:
۱. سندرم گردن پیامکی (Text Neck):
خم شدن طولانی‌مدت گردن به سمت پایین هنگام استفاده از تلفن باعث فشار بیش‌ازحد بر مهره‌های گردنی می‌شود. این وضعیت می‌تواند به دردهای مزمن در گردن، شانه‌ها و حتی سردردهای مکرر منجر شود.
۲. آسیب به چشم‌ها:
تماشای صفحه نمایش کوچک با نور زیاد و از فاصله نزدیک، باعث خشکی چشم، تاری دید، سردرد و خستگی مفرط چشمی می‌شود. پدیده‌ای به نام «سندروم بینایی دیجیتال» (Digital Eye Strain) اکنون به‌طور رسمی در منابع علمی پذیرفته شده است.
۳. کاهش فعالیت بدنی و چاقی:
افرادی که ساعت‌های زیادی را با تلفن سپری می‌کنند، معمولاً تحرک کمتری دارند. این سبک زندگی کم‌تحرک، احتمال بروز چاقی، دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
راهکارهای کاهش آسیب:
تعیین “ساعت بدون موبایل” در طول روز، به‌خصوص یک ساعت قبل از خواب
فعال‌سازی حالت شب یا فیلتر نور آبی روی گوشی
استفاده از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ برای سلامت چشم: هر ۲۰ دقیقه، ۲۰ ثانیه به نقطه‌ای در ۶ متری خیره شوید
حذف نوتیفیکیشن‌های غیرضروری و کاهش زمان حضور در شبکه‌های اجتماعی
جایگزین کردن سرگرمی‌هایی مانند مطالعه، ورزش یا پیاده‌روی به‌جای استفاده بی‌هدف از گوشی
جمع‌بندی:
تلفن همراه بدون شک یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی عصر حاضر است، اما استفاده‌ی بیش‌ازاندازه از آن، می‌تواند آرام‌آرام سلامت جسم و روان ما را تحلیل ببرد. همان‌طور که تغذیه، خواب و ورزش نیاز به تعادل دارند، استفاده از تکنولوژی نیز باید هوشمندانه و محدود باشد. یادگیری مدیریت زمان دیجیتال، امروز یکی از ضرورت‌های زندگی سالم است.
