رواج «جراح مُهر زن»؛ جراح بیمار می‌بیند، تکنسین عمل می‌کند!
شفاانلاین»سلامت بیمار فروشی در فضای مجازی رواج پیدا کرده است، آن‌هم برای جراحی زیبایی، فرد متقاضی را از طریق صفحه‌های اینستاگرامی شناسایی می‌کنند و با شگردهای خودشان به یک کلینیک زیبایی معرفی می‌کنند، برای این کار درصد هم می‌گیرند، حالا جراح آن کلینیک ممکن است اصلاً جراح پلاستیک نباشد، دستیاری باشد که چندین مرتبه کنار یک جراح عمل زیبایی را تماشا کرده و حالا خودش دست به تیغ شده است، پزشکی هم وجود دارد که پای عمل تکنسین‌ها مهر می‌زند، به آن‌ها پزشک «مُهرزن» می‌گویند، کارشان همین است. مجتبی واهب، فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی به خبرآنلاین می‌گوید: «مراکزی در تهران هستند که از ساعت ۸ شب تا ۶ صبح جراحی زیبایی انجام می‌دهند، یعنی دقیقاً در همان زمانی که ناظرین دستگاه‌های نظارتی معمولاً خواب هستند.»
به گزارش شفاآنلاین همچنین ابوالفضل عباس‌زاده، فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی می‌گوید: «درحوزه جراحی پلاستیک با مسئله‌ای به‌نام مریض فروشی با درصدهای مختلف مواجه هستیم، متاسانه این مسئله در ایران جرم‌انگاری نشده است.
این دو متخصص ، چالش‌های جراحی زیبایی را بررسی کردند؛ کاهش سن جراحی زیبایی در ایران، عدم مراجعه متقاضی جراحی از کشورهای همسایه به ایران به دلیل وجود مافیای جراحی، انجام جراحی‌های زیبایی توسط افراد غیر متخصص و مهاجرت پزشکان موضوعاتی بودند که در این نشست مورد بررسی قرار گرفتند.
معمولا روزهای آخر سال استقبال از اعمال جراحی اوج می‌گیرد، اسفند ۱۴۰۳ هم همین‌طور بود؟
واهب: در مقایسه با سال‌های قبل تعداد عمل‌های جراحی پلاستیک در روزهای پایان سال ۱۴۰۳ به مراتب کمتر شد، چیزی حدود ۵۰ درصد، این وضعیت دو دلیل دارد، یکی به دلیل هم‌زمانی ماه مبارک رمضان و دیگری شرایط بد اقتصادی کشور است، حداقل حدود ۵۰ درصد تعداد عمل‌های جراحی کمتر شده است.
عباس‌زاده: عمل‌های جراحی پلاستیک زیبایی یا ترمیمی اسفند گذشته نسبت به سال‌های قبل کمتر بود و از میان دو دلیلی که آقای دکتر گفتند مسائل اقتصادی مردم در این کاهش تاثیرگذاری بیشتری دارد، اگر جراحی زیبایی را کنار بگذاریم، مراجعین توانایی پرداخت هزینه‌های درمانی را ندارند.
*چه‌کسانی بیشتر به شما مراجعه می‌کنند؟
واهب: امروز سن جراحی‌های زیبایی پایین‌تر آمده، الان هر دو جنس زن و مرد برای انجام جراحی زیبایی تمایل دارند، فرهنگ جامعه به‌شدت به‌سمتی رفته که دوست دارد تغییر کند و اصلاً برایش مهم نیست که این تغییر شکل طبیعی نداشته باشد، صرفاً می‌خواهند تغییرات برای بدنش اتفاق بیفتد. وقتی چیزی مکرر نمایش داده شود تبدیل به فضیلت می‌شود، اکثر افراد جامعه در اینستاگرام صفحه‌گردی می‌کنند و با دیدن برخی تصاویر و عکس‌ها تمایلات‌شان تغییر می‌کند. این وضعیت خانواده‌ها را هم دچار مشکل کرده است، امروز یک خانواده ممکن است شرایط تامین هزینه جراحی زیبایی را نداشته باشد اما از جایی‌که مثلاً فرزند خانواده تمایل به تغییر دارد به مراکزی مراجعه می‌کنند که با هزینه پایین جراحی زیبایی انجام می‌دهد و احتمالاً بعد از آن گرفتار عوارض جراحی می‌شوند.
خیلی از این جراحی‌ها توسط تکنسین‌های اتاق عمل با همکاری پزشکانی موسوم به «مُهر زن» انجام می‌شود. مداخله‌گری و دلالی بیماران سبب شد که تعداد جراحی‌های زیبایی افزایش پیدا کند.
*چند سالی هست که شاهد انجام جراحی زیبایی توسط افراد غیرمتخصص هستیم، این وضعیت از کی شروع شد؟
عباس‌زاده: متاسفانه این روزها عوارض جراحی پلاستیک زیبایی و ترمیمی بیشتر شده است، آن‌هم برای این‌که افرادی که صلاحیت ندارند با قیمت‌های پایین‌تر جراحی انجام می‌دهند، خیلی از مراجعین من به‌جای این‌که برای اولین بار برای جراحی مراجعه کنند به دلیل عوارض جراحی‌هایی که انجام دادند، مراجعه می‌کنند. حدود ۸ سالی هست که ما با این وضعیت مواجه هستیم، در ابتدا مراکز محدودی این کار را انجام می‌دادند اما چون متاسفانه برخورد قانونی با کسی‌که مداخله پزشکی انجام می‌دهد چندان سنگین نیست این مراکز رشد کردند. البته طی چند ماه گذشته نهادهای نظارتی جدیت بیشتری درباره برخورد قانونی با مراکز غیرمجاز جراحی زیبایی نشان دادند، امیدوارم این برخوردها ادامه داشته باشد چراکه سبب حفظ سلامتی مردم جامعه می‌شود.
مجتبی واهب، فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی
*گفته می‌شود پشت این ماجرا مافیای قوی وجود دارد، ماجرا چیست؟
واهب: این روزها ما با مسئله‌ای به‌نام تشکیلات بیماریاب و دلالی مریض مواجه هستیم، چند سال گذشته ارگان‌های نظارتی تبلیغات متخصصان و جراحان پلاستیک را محدود کردند حتی صفحه‌های این پزشکان در شبکه‌های اجتماعی را بستند، این اتفاق فرصتی شد برای برخی افراد که با راه‌اندازی صفحه‌هایی در فضای مجازی بیماران را جذب و آن‌ها را به پزشکان معرفی کنند، در واقع نوعی واسطه‌گری ایجاد شد، این افراد به‌دلیل دریافت پورسانت و مسائل مالی بسیاری از بیماران را که نیازی به جراحی ندارند را برای جراحی کردند تشویق می‌کنند، درحالی‌که یک پزشک متخصص جراحی زیبایی ممکن است از ده مراجعه کننده فقط یک نفر را کاندید جراحی بداند.
اما شرایط این‌طور باقی نماند کسانی‌که بنگاه‌های دلالی بیمار راه انداختند در گام بعد افرادی را که جذب می‌کردند، به کسانی که جراح پلاستیک نیستند معرفی می‌کردند، بنابراین آهسته آهسته تا امروز انجام عمل‌های زیبایی توسط افرادی که جراح پلاستیک نیستند بیشتر شد، نتیجه این اقدام همین شبکه مافیایی جراحی زیبایی است که شما پرسیدید.
*این جراحی‌ها توسط چه کسانی انجام می‌شود؟
واهب: خیلی از این جراحی‌ها توسط تکنسین‌های اتاق عمل با همکاری پزشکانی موسوم به «مُهر زن» انجام می‌شود. مداخله‌گری و دلالی بیماران سبب شد که تعداد جراحی‌های زیبایی افزایش پیدا کند.
*این تکنسین‌ها که جراحی زیبایی انجام می‌دهند کجا آموزش دیده‌اند؟
واهب: هرکسی‌که تیغ به‌دست گرفت که جراح پلاستیک نیست، دستیاران در طول زمان در کنار یک جراح پلاستیک کار می‌کنند و اقدامات او را به روش تجربی یاد می‌گیرند اما نه همه‌چیز را، فقط یک جراح پلاستیک هست که از همه‌ی جوانب عملی که انجام می‌دهد آگاه است و درصورت نیاز می‌تواند اقدام لازم را انجام دهد، اما یک دستیار فقط ظاهر جراحی را به‌شکل تجربی یاد گرفته است، به‌همین دلیل هست که امروز جراحی‌های ثانویه عمل‌های زیبایی شده است، چراکه همین افراد غیرمتخصص فقط با صرف حضور در اتاق عمل و دیدن جراحی گمان کردند می‌توانند خودشان جراحی زیبایی انجام دهند.
*از پزشکانی تحت عنوان «مُهر زن» نام برده شد که مُهر خودشان را پای عمل جراحی که یک دستیار یا تکنسین انجام داده می‌زنند، این پزشکان «مُهر زن» خودشان جراح پلاستیک هستند؟
عباس‌زاده: نه لزوماً، جراحی‌ها را سایر همکاران پزشک با تخصص متفاوت که در دست‌نامه آموزشی‌شان جراحی زیبایی وجود داشته باشد می‌توانند مهر بزنند، مانند جراح عمومی، گوش حلق و بینی، جراح فک و صورت و موارد دیگر، «جراح مُهر زن» محدود به یک رشته نیست و اگر با این وضعیت برخورد نشود تسریع پیدا می‌کند. اگر بیمار برای جراحی به پزشکی مراجعه می‌کند اما بعداً در اتاق عمل فرد دیگری مانند یک تکنسین یا دستیار جراحی زیبایی را انجام می‌دهد به اعتماد بیمار خیانت شده است. برخورد با مافیای جراحی زیبایی نیاز به یک اراده عمومی دارد، وقتی سلامت جامعه مهم باشد حاکمیت باید مداخله کند و با متخلف برخورد کند.
واهب: این میزان از اشتیاق برای حجیم‌سازی اعضای بدن که امروز به‌عنوان یک فضیلت زیبایی مطرح می‌شود ناشی از مداخله‌گری افراد غیر متخصص در جراحی پلاستیک و زیبایی بوده که متاسفانه در فضای مجازی به شکل اغرارآمیزی تصویرسازی شده است، افرادی که آگهی کمتری دارند با دیدن این تصاویر نیازهای‌شان تغییر کرد، من به عنوان یک جراح پلاستیک این سطح از حجیم‌سازی اعضای بدن را تایید نمی‌کنم اما متاسفانه در فضای مجازی این وعده‌ها به افراد متقاضی داده می‌شود و آن‌ها را جذب می‌کنند، طوری‌که بعد از جراحی برای بیمار عوارض ایجاد می‌شود.
ابوالفضل عباس‌زاده، فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی
*با ایجاد قوانین می‌شود جلوی مافیای جراحی‌های زیبایی را گرفت؟
عباس‌زاده: در بسیاری از کشورها دلالی پزشکی جرم محسوب می‌شود، یعنی اگر یک نفر بیمار پیدا کند و آن را به پزشکی معرفی کند و برای این معرفی پول بگیرد دلالی است، اما متاسفانه در ایران برای این اقدام جرم‌انگاری انجام نشده است. برای همین امروز درحوزه جراحی پلاستیک با مسئله‌ای به‌نام مریض فروشی با درصدهای مختلف مواجه هستیم.
از طرفی فکر میکنم برای کسانی‌که با سلامتی مردم بازی می‌کنند موضوع جرائم کیفری مانند حبس باید جدی گرفته شود، الان متاسفانه مداخله‌های پزشکی، یعنی افراد غیرپزشک که اقدامات پزشکی انجام می‌دهند جریمه نقدی می‌شوند و این جریمه‌ها بازدارنده نیست.
جای سوال است که چرا صفحه‌های مجازی که این قبیل تبلیغات‌ها را انجام می‌دهند چرا بسته نمی‌شود؟ گاهی پاسخ می‌شنویم که این قبیل صفحه‌ها خارج از مرزهای ایران مدیریت می‌شوند، اما بالاخره جراحی‌ها که داخل ایران انجام می‌شود، به‌نظر می‌رسد اگر اراده‌ای برای برخورد با این صفحه‌ها وجود داشته باشد، صفحه‌هایی که گاهی تصاویر آن با تصاویر پورن قابل مقایسه است می‌شود فعالیت آن‌ها را متوقف کرد، فضای تبلیغات جراحی زیبایی در اینستاگرام رها شده و خیلی‌ها از ان سوء استفاده می‌کنند.
واهب: با چندتا کار ساده می‌شود مشکلات را حل کرد، باید تمام اتاق عمل‌ها به دوربین مجهز شوند تا مشخص باشد چه‌کسی جراحی انجام می‌دهد. با یک آمارگیری ساده می‌شود رصد کرد یک جراح چه تعداد جراحی در طول روز انجام می‌دهد، استاندارد یک جراحی حدود دو ساعت است، چه‌طور ممکن است یک جراح در یک روز ۱۰ تا ۳۰ جراحی بینی انجام بدهد؟ ولی امروز شاهد چنین کاری هستیم، بنابراین حتما کس دیگری به‌جای جراح اصلی دارد کار جراحی زیبایی را انجام می‌دهد.
این میزان از اشتیاق برای حجیم‌سازی اعضای بدن که امروز به‌عنوان یک فضیلت زیبایی مطرح می‌شود ناشی از مداخله‌گری افراد غیر متخصص در جراحی پلاستیک و زیبایی است.
*الان صندلی‌های دستیاری تخصصی در دانشگاه‌ها خالی می‌ماند، درخصوص جراحی پلاستیک این‌طور هست؟
عباس‌زاده: صندلی دوره دستیاری تخصصی در رشته جراحی پلاستیک در دانشگاه‌ها خالی نمی‌ماند و همچنان متقاضی دارد، اما صندلی خیلی رشته‌ها خالی مانده است، مانند جراح قلب و کودکان. الان به دلیل کمبود جراح عمومی خیلی از همکاران ما در حوزه جراحی پلاستیک در بیمارستان‌های دانشگاهی کشیک جراحی عمومی می‌دهند.
واهب: امروز صندلی‌های دستیاری پزشکی در بسیاری از رشته‌های مادر و مهم مانند اطفال، بیهوشی، داخلی خالی می‌ماند، این وضعیت ادامه پیدا کند در آینده مانند سال‌های اوایل انقلاب باید از کشورهای دیگر پزشک وارد کنیم. بخش زیادی از پزشکان عمومی که فارغ‌التحصیل می‌شوند تمایلی به کار کردن در رشته پزشکی ندارند. خیلی از شرکت‌ها هستند که به پزشکان عمومی جوان وعده می‌دهند با یک دوره چند ماهه آن‌ها را وارد فیلد زیبایی و پوست می‌کنند، اگر جلوی این گرفته نشود یک معضل ایجاد می‌کند و گریبان جامعه را می‌گیرد، با این شرایط ما چند سال دیگر نمی‌توانیم برای یک درمان ساده در تهران جراح پیدا کنیم.
عباس‌زاده: امروز شرایطی ایجاد شده که پزشکان کار پزشکی انجام نمی‌دهند، در این شرایط افزایش تعداد پزشکان فایده ندارد، آیا شرایط را طوری ایجاد کردند که پزشک عمومی به طبابت مشغول شود؟ وقتی درآمد یک پزشک عمومی از متوسط جامعه کمتر است در چنین شرایطی او برای درآمد داشتن وارد کارهای مربوط به زیبایی می‌شود؛ پزشکان عمومی در ایران یا مهاجرت می‌کنند یا سریعاً دنبال تخصص می‌روند که الان جذابیت ندارد، یا وارد حوزه اقدامات زیبایی و مشاغل دیگر می‌شوند، بنابراین ما در ایران پزشک کم نداریم بلکه از آن‌ها به درستی استفاده نمی‌کنیم. مدتی قبل یکی از نماینده‌های مجلس گفت من افتخار میکنم جلوی افزایش درآمد پزشکان را گرفتم، اگر کسی به دلیل نبود پزشک در این کشور فوت کند و آسیب ببیند، این نماینده مجلس مقصر خواهد بود.
*جراحان پلاستیک هم از ایران مهاجرت می‌کنند؟
واهب: تعداد زیادی از جراحان پلاستیک از ایران رفته‌اند و در کشورهای همسایه مشغول به کار هستند. جراحان پلاستیک هم در ایران درآمد مناسب با استانداردهای جهانی ندارند، ضمن این‌که شرایط کار کردن در ایران سخت است، حتی به ما اجازه نمی‌دهند که ما خودمان را به‌خوبی معرفی کنیم. متاسفانه همان وزیری که شعار می‌داد ایران بهشت پزشکان است در کشورهای همجوار ایران مراکز پزشکی تاسیس کردند و اکثر زمان آن‌جا هستند.
در بسیاری از کشورها دلالی پزشکی جرم محسوب می‌شود، یعنی اگر یک نفر بیمار پیدا کند و آن را به پزشکی معرفی کند و برای این معرفی پول بگیرد دلالی است، اما متاسفانه در ایران برای این اقدام جرم‌انگاری انجام نشده است.
*از کشورهای خارجی هم کسی برای اقدامات زیبایی به شما مراجعه می‌کند؟
واهب: خیلی کم، البته قبلاً تعداد مراجعه کنندگان خارجی من بیشتر بودند ولی الان همان سیستم مافیایی سبب کاهش مراجعان خارجی شده است. یک شبکه‌هایی هستند که در کشورهای عربی همجوار ایران صفحه‌هایی را در فضای مجازی راه‌اندازی کرده‌اند که به کمک آن افراد را جذب می‌کنند بعد از طریق تور لیدرها زمینه را طوری فراهم می‌کنند که فرد به محض رسیدن به ایران به مراکزی که خودشان دوست دارند معرفی می‌شوند و توسط همان تکنسین‌ها جراحی می‌کنند.
من مراجعه کننده خارجی داشتم که به دلیل رضایت از جراحی خودش، من را به افرادی که نیاز به جراحی داشتند معرفی می‌کرد، مواردی پیش آمد که قرار بود بیماری در فلان تاریخ به من مراجعه کند، اما مراجعه نمی‌کرد، بعداً ما متوجه شدیم آن فرد به ایران آمده و جایی دیگر جراحی کرده و از همه بدتر این‌که گرفتار یک عارضه شده است، همین مسئله سبب شده مقصد مراجعه کنندگان خارجی برای جراحی زیبایی از ایران تغییر کند و به کشورهای دیگری مانند ترکیه بروند، در واقع آن اعتمادی که قبلاً وجود داشت خیلی کمرنگ شده است. می‌خواهم بگویم مافیای جراحی زیبایی به مراجعه کنندگان خارج از کشور هم رسیده. امروز مراکزی در تهران هستند که از ساعت ۸ شب تا ۶ صبح جراحی زیبایی انجام می‌دهند، یعنی دقیقاً در همان زمانی که ناظرین دستگاه‌های متعدد معمولاً خواب هستند و سرکار نیستند. برخی مراکز فقط یک دست لوازم استریل دارند و تمام جراحی‌ها را با همان انجام می‌دهند، همین می‌شود که عوارض جراحی بالا رفته است.
