کد خبر: ۳۵۹۲۴۲
تاریخ انتشار: ۱۰:۳۶ - ۲۰ فروردين ۱۴۰۴ - 2025April 09

ناامنی شغلی، دلیل اصلی عدم فرزندآوری در ایران

سیاست‌های تشویقی دولت برای افزایش جمعیت، اغلب بر زنان متمرکز است و نقش مردان به‌عنوان نهاد ریاست خانواده و تأمین‌کنندگان اصلی امنیت اقتصادی نادیده گرفته می‌شود

شفاانلاین»سلامت» پژوهشگر حوزه جمعیت و خانواده با بیان اینکه حدود ۶۷ درصد از زنان شاغل، استرس ناشی از تعارض نقش‌های خانوادگی و شغلی را تجربه می‌کنند، گفت: این در حالی است که ۷۲ درصد از مردان ایرانی نیز ناامنی شغلی را اصلی‌ترین مانع برای افزایش تعداد فرزند(فرزندآوری) می‌دانند. سپهر کرمی با تاکید بر اینکه کاهش نرخ فرزندآوری در ایران طی سال‌های اخیر به یکی از چالش‌های جدی اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است، اظهار کرد: بر اساس آمارهای رسمی، نرخ باروری در ایران از حدود ۶.۵ فرزند به ازای هر زن در دهه‌ ۱۳۶۰ به کمتر از ۱.۶ فرزند در سال‌های اخیر رسیده است. ایرنا در خبری نوشت: این روند نزولی نه‌تنها بحران پیری جمعیت و فشار بر نظام بیمه‌های اجتماعی را تشدید کرده، بلکه کاهش نیروی انسانی جوان را نیز به همراه داشته است؛ مساله‌ای که امنیت اقتصادی و توسعه‌ پایدار کشور را تهدید می‌کند.
به گزارش شفاآنلاین کرمی با بیان اینکه سیاست‌های تشویقی دولت برای افزایش جمعیت، اغلب بر زنان متمرکز است و نقش مردان به‌عنوان نهاد ریاست خانواده و تأمین‌کنندگان اصلی امنیت اقتصادی نادیده گرفته می‌شود، افزود: پژوهش‌ها نشان می‌دهند که در ایران، حدود ۶۷ درصد از زنان شاغل، استرس ناشی از تعارض نقش‌های خانوادگی و شغلی را تجربه می‌کنند، این در حالی است که نظریه‌ اقتصاد خانواده تأکید می‌کند که تصمیم به فرزندآوری یک انتخاب مشترک است که به توازن منابع اقتصادی و زمانی زوجین وابسته است و اگر مردان در این فرآیند مشارکت نکنند، زنان به‌طور ناخواسته تحت فشار هزینه‌های روانی و فیزیکی فرزندآوری قرار می‌گیرند.
به گفته وی، تحول ساختاری در سیاست‌های جمعیتی با محوریت مردان به‌ وضوح مشهود است و مردان به‌عنوان تأمین‌کنندگان اصلی معیشت، در شرایط ناپایداری اقتصادی از جمله تورم ۴۰ درصدی و بیکاری جوانان، قادر به پذیرش هزینه‌های اضافی نیستند.
این پژوهشگر حوزه جمعیت و خانواده افزود: مطالعات نشان می‌دهد که ۷۲ درصد از مردان ایرانی، ناامنی شغلی را اصلی‌ترین مانع برای افزایش فرزندآوری می‌دانند و بنابراین، ایجاد سیاست‌هایی مانند معافیت‌های مالیاتی پیشرونده برای خانواده‌های پرجمعیت، تسهیلات مسکن با بازپرداخت بلندمدت، و بیمه‌های درمانی رایگان برای فرزندان سوم به بعد، می‌تواند بار اقتصادی را کاهش دهد و مردان را به‌عنوان تصمیم‌گیرندگان کلیدی، توانمند سازد.
کرمی با بیان اینکه بر اساس قوانین اسلامی و عرف جامعه ایرانی، مردان مسئول اصلی تأمین هزینه‌های خانواده هستند؛ تاکید کرد: بنابراین تصمیم به افزایش تعداد فرزندان به شدت به ثبات شغلی، درآمد کافی و احساس امنیت اقتصادی مردان بستگی دارد.
وی یادآور شد: در شرایطی که نرخ بیکاری مردان به ویژه در گروه سنی ۲۰ تا ۳۵ سال به حدود ۱۵ درصد رسیده و تورم بالا نیز قدرت بیان مسئله کاهش نرخ فرزندآوری در ایران طی سال‌های اخیر را به یکی از چالش‌های جدی اجتماعی و اقتصادی تبدیل کرده است؛ سیاست‌های تشویقی برای افزایش جمعیت اغلب بر زنان متمرکز است و نقش مردان به عنوان نهاد ریاست خانواده و تأمین‌کنندگان اصلی امنیت اقتصادی نادیده گرفته می‌شود.
۲.۳ درصد مردان و ۲ درصد زنان تمایل ندارند فرزندی داشته باشند
این پژوهشگر حوزه جمعیت و خانواده تاکید کرد: نتایج نشان می‌دهد که رابطه معناداری بین جنسیت و تمایلات باروری افراد وجود دارد، اگرچه درصد تمایل به بی‌فرزندی در بین مردان اندکی بیشتر از زنان است، اما تمایل به داشتن فرزند بیشتر نیز در بین مردان بیشتر دیده می‌شود. به‌طور مشخص، ۲.۳ درصد مردان و ۲ درصد زنان تمایل ندارند فرزندی داشته باشند.
وی افزود: ۵۷ درصد مردان در مقابل ۶۱.۲درصد زنان، تمایل خود را به داشتن ۲ فرزند اعلام کردند؛ تفاوت اصلی و مهم در تمایل به داشتن ۳ فرزند و بیشتر است؛ ۲۵ درصد مردان گفته‌اند که تمایل دارند سه فرزند یا بیشتر داشته باشند، در حالی که این رقم برای زنان ۱۸.۸ درصد است.

نظرات بینندگان