آشتی با سلام های جامانده
به گزارش شفا آنلاین، شکاف عمیقی که میان اعضای خانواده و فامیل در عصر حاضر پدیدار شده، غوغای کدورت و دلخوری‌ها را پراکنده ساخته است، در حالی که در هجمه این ناملایمتی ها، نوید یک اتفاق پر از دلگرمی و امید و بها دادن به آیینی که صمیمیت و نشاط را جایگزین این مسائل کند، بسیار ارزنده خواهد بود.
به عقیده صاحبنظران حوزه جامعه شناسی، تکرار لحظه هایی شبیه به کرسی نشینی‌های یلدا در روزگار قدیم، همزمان با بزرگداشت آیین ملی شب یلدا و مقارن شدن آن با یک مناسبت مذهبی، فرصت مغتنمی است تا سرمای روابط میان افراد در دنیای امروز، به گرمای مهربانی‌ها گره بخورد و اعضای کوچک و بزرگ هر خانواده و جمع فامیلی، نسبت به یکدیگر با نرمی بیشتری رفتار کنند و برای تحمل ناملایمتی‌های احتمالی آماده شوند. در تاریخ ایران باستان همواره رویداد‌ها و مناسبت‌های مختلفی برای افزایش سطح همبستگی و اتحاد میان افراد جامعه وجود داشته است.
دکتر کاظم قجاوند – جامعه شناس و مدرس دانشگاه - شب یلدا را از دیر باز به عنوان بهانه‌ای برای گرد هم آمدن اعضای خانواده در کنار هم معرفی کرد و ادامه داد: بر این اساس اعضای کوچکتر در منزل بزرگ فامیل و خانواده گرد هم جمع می‌شدند و علاوه بر شب نشینی، با خوردن آجیل و تنقلات مرسوم این شب، شاهنامه خوانی و گرفتن فال حافظ همراه بوده است.وی با اشاره به اینکه در گذشته آیین متناسب با شب یلدا، با ایجاد اوقاتی خوش و ترنم و لطافت خاطر همراه با آرزوی سلامتی و تندرستی برای خانواده‌ها عجین بوده است یادآور شد: متأسفانه در سال‌های اخیر، به دلیل صنعتی شدن و افزاش روند شهر نشینی، آداب و رسوم مربوط به شب یلدا هم با تغییرات زیادی همراه بوده و رنگ و بوی خود را از دست داده است. ضمن اینکه با گرایش شدید افراد به شبکه‌های اجتماعی و نوعی فردیت گرایی، اثرات اجتماعی و روان شناختی مثبت شب یلدا کمتر شده است.
هجوم آسیب ها
معمولاً در گذشته در شب یلدا خانواده‌ها از حال یکدیگر مطلع و از حمایت
اجتماعی یکدیگر برخوردار می‌شدند. بزرگترها احساس ارزشمندی بیشتری پیدا
می‌کردند و این آیین با پذیرایی ساده و بدون تجملات برگزار می‌شده است، اما
با ورود فضای صنعتی در جامعه و گرانی اقلام و میوه‌های مربوط به شب یلدا
متأسفانه این آیین در بسیاری از خانواده‌ها مختصر برگزار شده و یا
برگزار نمی‌شود.
دکتر قجاوند با بیان این جملات خاطر نشان کرد: در حالی که
می‌توان با به کارگیری اقدامات ساده اما مؤثر از فواید مثبت برگزاری چنین
آیین هایی غافل نشد. وی در ادامه به پیامدهای اجتماعی منفی کمرنگ شدن مراسم
مربوط به شب یلدا در میان خانواده‌ها اشاره کرد و گفت: با غفلت از چنین
مراسم تأثیر گذاری، همبستگی اجتماعی کاهش پیدا کرده و سهم مشارکت
افراد در حل مشکلات یکدیگر افول می‌کند.
فرد گرایی و فرد محوری تشدیده شده و
ساختار‌های اجتماعی، پذیرش و همدلی اعضای خانواده ضعیف می‌شود. همچنین
احساس خود ارزشمندی و خود اتکایی بویژه در میان بزرگان خانواده به دلیل
کمرنگ شدن جایگاه اجتماعی آنان تشدید می‌شود و سرگرمی‌ها و تفریحات کاذب
نظیر استفاده بی‌رویه از شبکه‌های اجتماعی جایگزین سایر بازی‌ها و تفریح‌ها
می‌شود که این موضوع موجب افزایش فاصله اجتماعی میان افراد جامعه می‌شود.
سوغات یلدا
باید پذیرفت آداب و رسوم مربوط به شب یلدا ریشه در تمدن و فرهنگ ایرانی
داشته و لازم است توسط افراد جامعه به نسل‌های بعدی منتقل شود. دکتر
قجاوند برای دستیابی به این مهم، توجه به نفس این کار، پرهیز از هرگونه
حاشیه‌سازی برای این مراسم و دوستی و محبت‌ها را جایگزین ناراحتی
ساختن، بسیار با اهمیت دانست و افزود: خوب است از همین امروز اعضای فامیل
را در خانه بزرگتر فامیل دعوت کنید.
علاوه بر این لزومی ندارد آجیل، میوه و تنقلات تجملی را بهانه‌ای قرار داد تا اصل مراسم به فراموشی سپرده شود بلکه بهتر است از وسایل و امکانات موجود در منزل به عنوان بهانه‌ای برای دور همی‌های شب یلدا استفاده کرد و برنامه ریزی داشت تا بدون پرداختن به شبکه‌های اجتماعی مجازی از این فرصت ناب که هر ساله تنها یکبار ایجاد می‌شود بهترین بهره‌ها را برد. وی یادآور شد: ضمن اینکه به رسم قدیم اجازه دور همی‌های یلدا را به خودمان دهیم تا یک بار دیگر روحیه همگرایی را در خود تقویت کنیم.
مطالب مفید و جالبی را که گمان می‌کنیم برای اعضای خانواده و فامیل مورد استفاده است مرور کنیم و با خود به همراه داشته باشیم. فضایی ایجاد کنیم که همه افراد احساس شادی و نشاط کنند و کودکان و نوجوانان را هم شرکت دهیم تا از جذابیت‌های شب یلدا با خبر شوند و بزرگداشت این آیین را در آینده بر خود واجب بدانند. در حال حاضر در شرایطی زندگی می‌کنیم که خانواده‌ها بشدت دچار بحران شده‌اند و میان والدین و فرزندان و حتی همسران گفت‌و‌گویی رد و بدل نمی‌شود زیرا حرفی برای یکدیگر ندارند.
باید به خاطر داشت فرصت مغتنم یلدا، بهترین زمان است تا گوش سپردن به سخنان اطرافیان، قضاوت و سرزنش نکردن یکدیگر و استقبال از نظرات دیگران را هرچند که مخالف و متفاوت با دیدگاه‌های مان باشد، تمرین و در وجود خود نهادینه سازیم تا در طول روزهای آتی، این ممارست‌ها را در لحظه‌های متفاوت زندگی خود پیاده سازیم و به این ترتیب شب یلدا نقطه آغازین برای آموختن اصول بالا بردن تحمل و برقراری رابطه مؤثر با دیگران شود.
از منظر این جامعه شناس، شب یلدا به خانواده‌ها فرصت می‌بخشد تا ویژگی‌های اخلاقی و توانمندی‌های اعضای فامیل را بازآموزی و احساس شادی و شعف را در میان یکدیگر تقسیم کنند. مضاف بر این موقعیتی را در اختیار افراد قرار می‌دهد تا از احساس پوچی، بیگانگی با خود و عزت نفس پایین رها شوند و به افرادی دارای احساس امیدواری، شادکامی و توانمند مبدل شوند.ایران
