
شفاآنلاین »سلامت» پرورش کودکانی شاد، سالم و موفق لزوماً به برنامههای پیچیده نیاز ندارد؛ پژوهشها نشان میدهند سه عادت ساده روزانه میتوانند مهارتهای زندگی، عملکرد تحصیلی و سلامت جسمی و روانی کودکان را بهبود بخشند.
به گزارش شفاآنلاین، تربیت کودکانی موفق و سالم، آرزوی بسیاری از والدین است و تحقیقات علمی نشان میدهد دستیابی به این هدف لزوماً به روشهای پیچیده یا برنامههای گرانقیمت نیاز ندارد. در واقع، سه عادت روزانه ساده میتواند تأثیر قابلتوجهی بر رشد، سلامت و موفقیت کودکان داشته باشد. این عادات، بر اساس پژوهشهای علمی، به والدین کمک میکنند تا ساختاری پایدار و مفید برای فرزندان خود ایجاد کنند و مهارتهای مهم زندگی را به آنها آموزش دهند.
مطالعات دانشگاه لا تروب در استرالیا روی بیش از ۲۰۰ والدینی که کودکان ۵ تا ۱۳ ساله داشتند نشان داده است که انجام منظم کارهای خانه باعث تقویت عملکرد اجرایی مغز کودک میشود. این شامل تواناییهایی مانند حافظه کاری، مهار رفتارهای نامناسب و برنامهریزی است که در آینده موفقیت تحصیلی و شغلی را پیشبینی میکند.
تحقیقات طولانیمدت هاروارد نیز بر دو عامل اصلی تأکید دارد که افراد موفق و خوشحال را شکل میدهد: عشق و اخلاق کاری. یکی از بهترین روشها برای پرورش اخلاق کاری در کودکان، مشارکت آنها در کارهای خانه از سنین پایین است. البته، لازم به ذکر است که کارهای مربوط به حیوانات خانگی مانند غذا دادن یا گردش با سگ، به اندازه کارهایی مانند پختن غذا یا مرتب کردن اتاق، به توسعه مهارتهای اجرایی مغز کمک نمیکنند. دلیل این موضوع ساده است: این فعالیتها به اندازه کافی چالشبرانگیز و نیازمند تفکر و برنامهریزی نیستند و بیشتر جنبهی سرگرمی دارند تا آموزش مهارتهای زندگی.
ساعت خواب منظم نیز نقش بسیار مهمی در رشد و عملکرد کودکان دارد. پژوهشگران مرکز مطالعات طول عمر و جامعهشناسی در بریتانیا روی ۱۱ هزار کودک ۷ ساله مطالعه کردهاند و نشان دادهاند که کودکانی که برنامه خواب ثابت و منظم ندارند، در ارزیابیهای مهارتهای خواندن، ریاضی و درک فضایی ضعیفتر عمل میکنند.
تأثیر بینظمی خواب تنها به خستگی محدود نمیشود. اختلال در ریتمهای بدن و کمبود خواب میتواند انعطافپذیری مغز را کاهش دهد و توانایی یادگیری و حفظ اطلاعات را تحت تأثیر قرار دهد. معمولاً بینظمی خواب در سه سالگی بیشتر مشاهده میشود و با افزایش سن تا حدودی بهبود مییابد. اما کودکانی که برنامه خوابشان همچنان نامنظم باقی میماند، با اثرات منفی در یادگیری و سلامت روان روبهرو میشوند. البته، عوامل دیگر مانند تغذیه نامناسب یا محیط نامطلوب برای انجام تکالیف مدرسه نیز میتوانند در این نتایج تأثیرگذار باشند، اما اهمیت ساعت خواب منظم در عملکرد ذهنی و جسمی کودک غیرقابل انکار است.
یکی دیگر از عادات مهم که تأثیرات شگرفی دارد، صرف وعدههای غذایی بهصورت خانوادگی است. مطالعات مجله پزشکی بریتانیا (The Lancet) نشان میدهد کودکانی که در خانوادههای ژاپنی بزرگ میشوند، طول عمر بیشتری دارند و سبک زندگی سالمتری را تجربه میکنند. آنها انتظار دارند تا ۷۳ سالگی بدون بیماریهای مزمن زندگی کنند و میانگین عمر کلیشان به بالای ۸۰ سال میرسد.
یکی از دلایل اصلی این موضوع، سبک مدیریت وعدههای غذایی و نوع مواد مصرفی است. وعدههای غذایی ژاپنی معمولاً شامل چهار تا پنج غذای کوچک است: یک کاسه کوچک سوپ، یک کاسه کوچک برنج و بخشهای کوچک توفو، ماهی یا گوشت، به همراه دو نوع سبزیجات. این سبک بر مصرف مواد گیاهی مانند میوه، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل تأکید دارد و میزان غذاهای فرآوریشده، شکر و نمک را کاهش میدهد. همچنین، ماهیهای غنی از امگا۳ و مصرف وعدههای غذایی در بشقابهای کوچک، بخش مهمی از این سبک است.
اما نکته مهم فقط نوع غذا نیست، بلکه نحوه خوردن آن نیز اهمیت دارد. خانوادههای ژاپنی وعدههای غذایی را به تجربهای جمعی تبدیل میکنند؛ همه در تهیه غذا مشارکت دارند و سپس کنار هم مینشینند و وعده را صرف میکنند. این شیوه نه تنها به تغذیه سالم کمک میکند، بلکه مهارتهای اجتماعی و تعامل خانوادگی را نیز تقویت میکند. علاوه بر آن، کودکان ژاپنی بخش بیشتری از روز خود را به فعالیتهای جسمانی اختصاص میدهند که نقش مهمی در سلامت عمومی و پیشگیری از چاقی و بیماریهای مزمن دارد.
این سه عادت روزانه اگرچه ساده به نظر میرسند، اما تأثیرات علمی قابلتوجهی دارند. آنها به کودکان کمک میکنند مهارتهای اجرایی مغز خود را تقویت کنند، عملکرد تحصیلی بهتری داشته باشند و سلامت جسمانی و روانیشان در طول زندگی تضمین شود. چالش اصلی والدین، نه در شناخت این اقدامات، بلکه در پایبندی مداوم و اجرای آنهاست. ایجاد نظم، استقامت و تداوم در این عادات، کلید موفقیت در پرورش کودکانی شاد، سالم و موفق است.