فروپاشی پوشش بیمه زیر بار گرانی درمان
شفاآنلاین »سلامت» افزایش شدید قیمت تجهیزات و خدمات پزشکی بار دیگر موضوع «پرداخت از جیب بیماران» را به یکی از اصلیترین چالشهای نظام سلامت کشور تبدیل کرده است؛ چالشی که هم فعالان حوزه تجهیزات پزشکی و هم مدیران بیمهای بر وخامت آن تأکید دارند، اما درباره میزان واقعی فشار واردشده به مردم، روایتهای متفاوتی ارائه میکنند.
به گزارش شفاآنلاین در ماههای اخیر، با پایان یافتن موجودی تجهیزات پزشکی واردشده با ارز ترجیحی و ناتوانی بیمهها در همگامسازی تعهدات خود با قیمتهای جدید، هزینه درمان به شکل بیسابقهای افزایش یافته است. علیرضا چیذری، رئیس انجمن تجهیزات پزشکی استان تهران، با ترسیم تصویری نگرانکننده از بازار تجهیزات مصرفی پزشکی میگوید انبارهایی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی تأمین شده بودند خالی شده و تجهیزات جدید با نرخ ارز آزاد وارد میشوند، در حالی که بیمهها هنوز خود را با این واقعیت تطبیق ندادهاند. به گفته او، نتیجه این شکاف، کاهش شدید دسترسی بیماران به خدمات حیاتی و انتقال مستقیم بار مالی به مردم است.
چیذری با اشاره به جهش قیمتها تأکید میکند باتری قلبی که پیشتر بین ۳۰ تا ۷۰ میلیون تومان قیمت داشت، اکنون به ۳۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان رسیده و دریچه قلب ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومانی نیز در مسیر میلیاردی شدن قرار دارد. از نگاه او، بیمهها افزایشهای ۳ تا ۲۰ برابری قیمتها را پوشش ندادهاند و در چنین شرایطی، سهم پرداختی بیماران از هزینه درمان به ۷۰ تا ۹۰ درصد رسیده است؛ رقمی که به گفته او عملاً بسیاری از خدمات حیاتی را از دسترس بخش قابل توجهی از بیماران خارج کرده است.
در مقابل، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران نیز اگرچه افزایش پرداخت از جیب بیماران را تأیید میکند، اما برآورد متفاوتی ارائه میدهد. محمدمهدی ناصحی میگوید سهم پرداختی از جیب بیماران در حال حاضر حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد است؛ عددی که همچنان فاصله قابل توجهی با هدفگذاری قانونی دارد. طبق قانون، پرداخت از جیب بیماران باید کمتر از ۳۰ درصد باشد، اما به گفته او، شرایط فعلی نظام سلامت هنوز به این استاندارد نرسیده و نیازمند اصلاح سازوکارهاست.
ناصحی بخش عمده افزایش پرداخت از جیب را مربوط به خدمات گرانقیمت در مراکز خصوصی، دندانپزشکی، اعمال جراحی فوقتخصصی و داروهای بسیار گرانقیمت میداند و تأکید میکند در مراکز دولتی، به دلیل پوشش بیمهای قویتر، سهم پرداختی بیماران کمتر است. او در عین حال از اقداماتی مانند راهاندازی صندوق بیماران خاص، صعبالعلاج و نادر دفاع میکند و میگوید این صندوق طی دو سال گذشته توانسته حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان از پرداختی مستقیم بیماران را کاهش دهد. به گفته مدیرعامل سازمان بیمه سلامت، پنج دهک اول درآمدی جامعه نیز بهصورت رایگان تحت پوشش بیمه سلامت قرار گرفتهاند و سایر دهکها با تخفیفهایی در حق بیمه از این پوشش برخوردار شدهاند.
با وجود این اختلاف نظر عددی میان فعالان بازار تجهیزات پزشکی و مدیران بیمهای، یک نکته مشترک در هر دو روایت دیده میشود: پرداخت از جیب بیماران بهمراتب بالاتر از حد قابل قبول و قانونی است و فشار اصلی افزایش هزینههای درمان، مستقیم بر دوش مردم قرار گرفته است. تفاوت ارقام اعلامشده بیش از آنکه صرفاً یک اختلاف آماری باشد، بازتاب دو زاویه دید متفاوت است؛ یکی از دل بازار و مواجهه مستقیم با بیمار و دیگری از منظر میانگینهای کلان بیمهای.
آنچه در نهایت اهمیت دارد، تجربه واقعی بیماران است؛ بیمارانی که در مواجهه با هزینههای چندصد میلیون تومانی برای تجهیزات حیاتی، یا از درمان بازمیمانند یا ناچارند بخش عمده هزینه را از جیب خود بپردازند. تا زمانی که بیمهها نتوانند خود را با قیمتهای واقعی خدمات و تجهیزات پزشکی تراز کنند و شکاف میان تعهدات بیمهای و واقعیت بازار کاهش نیابد، پرداخت از جیب بیماران همچنان یکی از جدیترین بحرانهای نظام سلامت باقی خواهد ماند.
