شفاآنلاین »عمومی» برای تغییر اسم و نام کوچک در شناسنامه یا باید مطابق ماده ۲۰ قانون ثبت احوال به آن اداره مراجعه کرد یا در صورت عدمحصول نتیجه از روش مذکور میتوان با طرح دعوای حقوقی در دادگاه اجبار اداره ثبت احوال به تغییر مورد نظر را درخواست کرد.
به گزارش شفاآنلاین برای تسریع در تغییر نام دستورالعمل جدیدی تدوین و در شورای عالی ثبت احوال به تصویب رسید. مطابق این دستورالعمل سازمان ثبت احوال، اختیار تغییر اسم و همچنین نام خانوادگی را بر عهده دارد و در شرایط معمول نیازی به مراجعه به مراجع قضایی نیست. اکنون در سازمان ثبت احوال، کمیتهای با نام کمیته نام تشکیل شده است و به تقاضای افراد برای تغییر نام رسیدگی میکند.
شرایط عمومی تغییر نام
۱- فرد بالای ۱۸ سال سن باشد.
۲- در صورتی که سن زیر ۱۸ باشد، باید حکم رشد ارائه داده شود.
۳- در صورتی که اشخاص دیگری بخواهند برای تغییر اقدام کنند، پدر یا جد پدری آن فرد متقاضی میتواند با ارائه شناسنامه خود برای تغییر نام اقدام کند.
۴- اگر متقاضی محجور یا صغیر باشد سرپرست قانونی فرد متقاضی با ارائه مدرکی که سرپرستی خود را ثابت کند، میتواند اقدام کند.
احکام تغییر نام
انتخاب نام با اعلامکننده است. برای نامگذاری یک نام ساده یا مرکب (حسین، محمد مهدی و مانند آن) که عرفاً یک نام محسوب میشود انتخاب خواهد شد، همچنین انتخاب نامهایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی شود و عناوین و القاب و نامهای زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است و تشخیص نامهای ممنوع با شورای عالی ثبت احوال است، این شورا نمونههای ممنوعیت را تعیین و به سازمان ثبت اعلام میکند. گفتنی است انتخاب نام در خصوص اقلیتهای دینی شناختهشده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است. ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر یا جد پدری مندرج باشد یا سیادت آنان با دلایل شرعی ثابت شود الزامی است، مگر کسانی که خود را سید ندانند یا عدمسیادت آنان شرعاً احراز شود. بنابراین نامهای قابل تغییر به شرح ذیل است:
به موجب ماده ۲۰ قانون ثبت احوال و تبصرههای آن انتخاب نامهای زیر ممنوع و دارندگان آنها میتوانند با رعایت مقررات مربوط نسبت به تغییر آن اقدام کنند.
۱- نامهایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی شود.
۲- اسامی مرکبی که عرفاً یک نام محسوب نمیشوند (اسامی مرکب ناموزون)
۳- عناوین اعم از عناوین لشکری یا کشوری یا ترکیبی از اسم و عنوان. مانند: سروان، سرتیپ، دکتر، شهردار یا سروان محمد و و شهردار علی
۴- القاب- اعم از ساده و مرکب.
۵- اسامی زننده و مستهجن- زننده و مستهجن آن دسته از نامهایی است که بر حسب زمان، مکان یا مورد به دلایل و جهات زیر برای دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأیید شورای عالی برسد.
۵- ۱- نامهایی که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزشهای والای انسانی است.
۵- ۲- نامهایی که با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مردم مغایر باشد.
۵- ۳- نامهایی که موجبات اشاعه و ترویج فرهنگ بیگانه شود.
۵- ۴- نامهایی که موجب تحقیر اشخاص بوده یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد.
۶- اسامی نامتناسب با جنس.
۷- حذف کلمات زائد و غیرضروری در نام اشخاص.
۸- تصحیح اشتباهات املایی در نام اشخاص که به دلیل عدمآشنایی مأمور با لهجهها و الفاظ و معانی محلی یا ناشی از تلفظ اظهارکننده پیش آمده.
۹- هم نام بودن فرزند با پدر یا مادر در یک خانواده.
۱۰- همنام بودن برادران یا خواهران در یک خانواده.
۱۱- تغییر نامها از صورت عربی به شکل فارسی.
۱۲- تغییر نام کسانی که با تأیید مراجع ذیصلاح به دین مبین اسلام مشرف میشوند.
۱۳- تغییر نام کسانی که نام آنها اسامی ایام هفته باشد.
۱۴- تغییر نام کسانی که تغییر جنسیت داده و دادگاه صالحه حکم به تغییر نوع جنس در اسناد سجلی و شناسنامه آنان صادر کرده است.
مدارک مورد نیاز برای تغییر نام
۱. ارائه اصل شناسنامه و دو برگ تصویر از تمامی صفحات آن برای متقاضی بالای ۱۸ سال، در متقاضی زیر ۱۸ سال تصویر تمامی صفحات پدر یا جد پدری نیز باید ضمیمه شود.
۲. تکمیل فرم درخواست تغییر نام (در صورت نیاز همراه با فرم استشهاد محلی).
۳. فیش بانکی به مبلغ درج شده نزد تمامی شعب بانک ملی ایران به نام سازمان ثبت احوال کشور.
۴. برای متقاضیان بالای ۱۸ سال ارائه گواهی عدمسوءپیشینه و محکومیت کیفری.
تغییر نامخانوادگی
داشتن نامخانوادگی به دلیل ماهیت آن به عنوان سندی هویتی، الزامی و مهم است. همان طور که میدانید اشخاص در انتخاب نامخانوادگی خود هیچ گونه نقشی ندارند، از این رو اشخاصی که نام خانوادگی مناسبی ندارند معمولاً علاقهمند به تغییر آن هستند. برخی از شرایط تأییدشده از سوی مراجع قضایی برای تغییر نامخانوادگی عبارتند از: نامخانوادگی نامناسب که موجب شرمندگی افراد شود. نامخانوادگی بیشتر از دو کلمه باشد. نامخانوادگی شامل نامهای خارجی باشد. نام خانوادگی با فرهنگ و عقاید دینی مغایرت داشته باشد. نامخانوادگی دارای عناوین خاصی از قبیل سرلشکر باشد. نامخانوادگی به منطقه یا محلی نامناسب نسبت داده شود. ممکن است به دلیل حکم جزایی و سوءرفتار یکی از افراد خانواده شخص تصمیم به تغییر نامخانوادگی خود بگیرد.