مورد عجیب آبمیوه‌های دودزا

 شفاآنلاین »سلامت» آبمیوه‌های دودزا؛ پدیده تازه‌ای که این‌روزها با تبلیغات پرزرق‌وبرق در شبکه‌های اجتماعی و مغازه‌های سطح شهر، به‌ویژه برای نسل کودک و نوجوا‌ن، تبلیغ و عرضه می‌شود؛ محصولاتی ارزان‌قیمت (حدود ۴۰هزار تومان) که در ظاهر بی‌ضرر به‌نظر می‌رسند  اما کارشناسان سلامت هشدار می‌دهند که پشت این ظاهر جذاب و به‌اصطلاح بی‌ضرر تهدیدی جدی برای سلامت و فرهنگ رفتاری نسل نوجوان پنهان شده است. البته عرضه این محصولات بالاخره منجر به واکنش سازمان غذاودارو هم شد. عبدالعظیم بهفر، مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذاودارو دیروز دراین‌باره هشدار داده و گفته: «فرآورده‌های وارداتی غیرقانونی موسوم به دودزا شامل آبمیوه‌ها و آب‌نبات‌هایی هستند که پس از مصرف بخار یا دودی شبیه سیگار تولید می‌کنند و شباهت زیادی به سیگارهای الکترونیکی دارند.» به‌گفته بهفر، این آبمیوه‌های دودزا فاقد نیکوتین هستند، اما اطلاعات دقیقی از ترکیبات و شرایط ساخت آنها وجود ندارد؛ به همین دلیل احتمال استفاده از اسانس‌ها و مواد افزودنی غیرمجاز در آنها وجود دارد که خطر آلودگی‌های میکروبی و شیمیایی در مصرف‌کنندگان را افزایش می‌دهد.

خطرات احتمالی
به گزارش شفاآنلاین با اینکه این محصولات عمدتا به نام «بی‌ضرر» تبلیغ می‌شوند چند نگرانی مهم درباره آنها مطرح است 

  استنشاق بخار شیمیایی: ترکیباتی مثل گلیسرول یا پروپیلن گلایکول وقتی بخار و استنشاق می‌شوند، می‌توانند باعث تحریک دستگاه تنفسی، سرفه یا التهاب مجاری هوایی شوند.

آسیب جدی به کودکان و نوجوانان: طراحی و بسته‌بندی این محصولات، جذاب و مشابه نوشیدنی‌های دیگر است، به همین دلیل احتمال مصرف بیش‌ازحد برای این گروه‌های سنی وجود دارد.

ترکیبات نامشخص: این محصولات بدون مجوز رسمی سازمان غذاودارو و بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی وارد کشور شده‌اند و احتمال آسیب‌زابودن آنها بالاست.

 تقلید از رفتار سیگارکشیدن:   به‌نظر می‌رسد که این محصولات دودزا در قالبی فانتزی و بی‌ضرر نوجوانان را به سمت استفاده از محصولات دودزا سوق می‌دهند که درنهایت منجر به مصرف دخانیات واقعی می‌شود.

هشدار وزارت بهداشت 
«این محصولات دقیقا با هدف ترویج مصرف دخانیات در بین نوجوانان و کودکان طراحی و با توجه به اینکه غیرقانونی و بدون مجوز وارد کشور شده‌اند، باید با عوامل ورود و ترویج این محصولات برخورد قانونی شود.» این نکته را بهزاد ولیزاده، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات به همشهری می‌گوید و تأکید می‌کند: «مصرف این محصولات می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت باشد و سازمان غذاودارو هم نسبت به آن هشدار داده است. براساس ماده3 قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، هر نوع تبلیغ، حمایت، تشویق مستقیم و غیرمستقیم یا تحریک افراد به استعمال دخانیات ممنوع است و محصولات خوراکی دودزا هم می‌توانند ازجمله مصادیق تبلیغ محصولات دخانی محسوب شوند. درخواست ما این است که با ورود و عرضه این کالاها برخورد قانونی صورت بگیرد.» 
ولیزاده با تأکید بر اینکه تولید این محصولات می‌تواند برای صنایع دخانی سودآور باشد، بیان می‌کند: «به‌شدت به خانواده‌ها درباره تبعات مصرف این محصولات به‌ویژه در نسل نوجوان هشدار می‌دهیم. به‌هیچ‌عنوان مجوزی برای واردات و فروش آبمیوه‌های دودزا از سوی نظام سلامت و سایر دستگاه‌ها صادر نشده و درخواست ما این است که با عوامل ورود و ترویج این محصولات برخورد قانونی صورت گیرد.» 
به اعتقاد رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات، نمونه این اقدامات ازسوی صنایع دخانی و تولیدکنندگان محصولات الکترونیکی شامل ویپ، پاد و... انجام شده است. این صنایع به‌دنبال این هستند که به هر طریق وابستگی به مصرف محصولات دخانی را در مردم ایجاد کنند. درباره آبمیوه و سایر محصولات خوراکی دودزا هم به‌نظر می‌رسد که هدف، عادی‌سازی مصرف محصولات دخانی با خارج‌کردن دود پس از مصرف است. هدف عمده این صنایع هم کودکان و نوجوانان در سراسر جهان هستند. به همین دلیل ضرورت دارد که کشورها نسبت به چنین ترفندهایی هوشیار باشند و راهکارهایی برای مقابله با این ترفندها اتخاذ کنند.
ولیزاده به توجه ویژه سازمان بهداشت جهانی نسبت به شیوع مصرف دخانیات در سنین پایین‌تر هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «شعار این سازمان برای امسال پرده‌برداری از ترفندهای صنایع دخانی برای ایجاد جذابیت مصرف دخانیات و محصولاتشان بود. این صنایع همواره تلاش می‌کنند با طراحی، بسته‌بندی جذاب، اضافه‌کردن عطر و طعم و... آمار مصرف‌کنندگان را افزایش دهند و برخی از گروه‌های هدف آنها قشرهای جوان، نوجوان و حتی کودک هستند تا در دام مصرف نیکوتین گرفتار شوند.»/همشهری