شایع‌ترین علت بستری سالمندان در بخش‌های عفونی
شفاآنلاین »سلامت»افزایش جمعیت سالمندان یکی از چالش‌های مهم نظام‌های سلامت در ایران و جهان است. امروزه حدود ده درصد جمعیت جهان را سالمندان تشکیل می‌دهند و پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال‌های آینده دو برابر شود. در ایران نیز چنین روندی وجود دارد و انتظار می‌رود تا چند دهه دیگر بیش از یک‌چهارم جمعیت کشور سالمند باشند. این تغییر ساختار جمعیتی، ضرورت توجه به سلامت سالمندان را بیش از پیش آشکار میکند. در این دوران از زندگی، بدن دچار تغییرات زیادی می‌شود، از جمله کاهش توان سیستم ایمنی، ضعف در ترمیم زخم‌ها و بروز بیماری‌های مزمن. همه این عوامل، زمینه ابتلا به عفونت‌ها را در این گروه سنی افزایش می‌دهند.
به گزارش شفاآنلاین عفونت‌ها یکی از اصلی‌ترین تهدیدهای سلامت در دوران سالمندی به شمار می‌روند. این بیماری‌ها نه تنها عامل بخش بزرگی از بستری‌های طولانی‌مدت در بیمارستان‌ها هستند، بلکه به طور مستقیم در افزایش مرگ‌ومیر در این گروه نقش دارند. براساس برآوردها حدود سی درصد مرگ‌ومیر در سالمندان به دلیل عفونت‌ها رخ می‌دهد. از سوی دیگر، هزینه‌های بالای مراقبت و درمان، فشار زیادی به نظام سلامت وارد میکند. بنابراین، شناسایی بیماری‌های عفونی شایع در میان سالمندان و برنامه‌ریزی برای کاهش شیوع آن‌ها، اهمیت بالایی دارد.
در پژوهشی که در همین رابطه انجام شده است، زهرا نقیبی‌فر از مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، با همکاری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، به بررسی مهم‌ترین علل عفونی بستری سالمندان در بخش عفونی بیمارستان پرداخته‌اند.
روش کار پژوهش به شکل مقطعی بود؛ به این معنا که تمام پرونده‌های سالمندانی بالای ۶۵ سال که در فاصله سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ در بخش عفونی بیمارستانی در کرمانشاه بستری شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. برای گردآوری اطلاعات، پژوهشگران از یک چک‌لیست طراحی‌شده استفاده کردند که براساس داده‌های پرونده بیماران تکمیل شد.
بررسی‌ها نشان داد در مجموع ۲۰۹۲ سالمند در این مدت بستری شده بودند. شایع‌ترین علت عفونی بستری آن‌ها ذات‌الریه یا همان پنومونی بود که بیش از یک‌سوم موارد را شامل می‌شد. پس از آن عفونت دستگاه ادراری، زخم پای دیابتی و بیماری کووید-۱۹ قرار داشتند. همچنین بیش از نیمی از بیماران مرد بودند و بسیاری از آن‌ها دچار بیماری‌های زمینه‌ای همچون فشارخون بالا و دیابت بودند.
نتایج که در «مجله دانشکده پزشکی اصفهان» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی-درمانی استان اصفهان منتشر شده‌اند، همچنین مشخص کردند که علائم اولیه مراجعه این بیماران بیشتر شامل خلط، تنگی نفس و لرز بوده است. به طور متوسط مدت بستری هر بیمار حدود هفت روز گزارش شد. این مسئله نشان می‌دهد بیماری‌های عفونی نه تنها به‌سرعت بهبود نمی‌یابند، بلکه نیازمند مراقبت‌های طولانی‌مدت هستند.
این یافته‌ها تأکید می‌کنند که بیماری‌های عفونی شایع مانند پنومونی، عفونت‌های ادراری و زخم پای دیابتی مهم‌ترین تهدیدهای سلامتی سالمندان هستند. در نتیجه باید اقدامات ویژه‌ای برای کاهش بروز این بیماری‌ها انجام شود. سیاست‌های مدیریتی و مداخلات درمانی می‌توانند نقش مهمی در کاهش تعداد بستری‌ها و بهبود کیفیت زندگی سالمندان ایفا کنند.
اهمیت این پژوهش از آن جهت بیشتر می‌شود که نشان داده بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و فشارخون، احتمال ابتلا به عفونت و شدت آن را در سالمندان افزایش می‌دهند. این موضوع با نتایج پژوهش‌های بین‌المللی نیز همخوانی دارد و نشان می‌دهد میان بیماری‌های مزمن و عفونت‌های دوران سالمندی ارتباطی مستقیم وجود دارد. همچنین تفاوت جنسیتی در بروز این بیماری‌ها مشهود بود؛ به‌طوری که مردان بیشتر از زنان در معرض بستری به دلیل عفونت قرار داشتند.
از سوی دیگر، علائمی مانند خلط و تنگی نفس که در این مطالعه شایع‌ترین نشانه‌ها بودند، به طور معمول با بیماری‌های تنفسی مرتبط هستند و با شیوع بالای پنومونی در این بیماران همخوانی دارند. این موضوع اهمیت توجه به مراقبت‌های تنفسی در سالمندان را بیشتر میکند.
