کیفیت خدمات درمانی؛ وعده‌ای میان کمبود نیرو و بحران بودجه
شفاآنلاین »سلامت» مسئولان در حوزه بهداشت و درمان هر جا که در مقام پاسخگویی قرار می‌گیرند سعی دارند به جامعه این مساله را القا کنند که هیچ کمبود و کاستی وجود ندارد و همه قوانین به درستی اجرا می‌شوند. مساله مهم اینجاست که حتی در نشست‌‌های خبری هم موضوع فقط القای این مساله است که کمبودی وجود ندارد و اگر هم هست در حدی نیست که باعث نگرانی باشد. از سوی دیگر همین مسئولان وقتی مجبور به پاسخگویی می‌شوند و در میان خبرنگارانی که جز تایید آمارها و کلی‌گویی‌‌‌ها کاری نمی‌کنند، کسی آنها را مورد سوالاتی که مجبورند برای پاسخگویی به آن وارد جزئیات شوند، آن اتفاقی رخ می‌دهد که هفته گذشته در نشست خبری معاون وزیر بهداشت و درمان رخ داد.
آیا کیفیت خدمات درمانی با شعار و وعده بالا می‌رود؟
به گزارش شفاآنلاین در حالی‌که مسئولان حوزه سلامت از «افزایش کیفیت خدمات بهداشت و درمان» سخن می‌گویند، واقعیت میدان چیز دیگری است. در بسیاری از بیمارستان‌های دولتی کشور، تخت‌های بستری بدون پرستار مانده‌اند، بیماران ساعت‌ها در صف ویزیت پزشک منتظرند و دستگاه‌های فرسوده تصویربرداری یا آزمایشگاهی، گاه هفته‌ها از کار می‌افتند. وعده‌هایی چون «افزایش بهره‌وری»، «ارتقای کیفیت خدمات» و «بهبود وضعیت مراکز درمانی» در شرایطی مطرح می‌شود که نظام سلامت با کمبود نگران‌کننده نیروی انسانی و بحران بودجه مواجه است.
کمبود پزشک و پرستار؛ کهنه‌ترین بحران حوزه سلامت
بر اساس آمارهای رسمی، نسبت پزشک به جمعیت در کشور ما هنوز فاصله‌‌ای چشمگیری با استانداردهای جهانی دارد. در حالی که میانگین جهانی حدود 3 پزشک به ازای هر هزار نفر است، در ایران این رقم به زحمت به 1.7 پزشک می‌رسد. وضعیت پرستاران نیز نگران‌کننده‌تر است؛ به گفته کارشناسان، برای رسیدن به حداقل استاندارد لازم باید بیش از 100 هزار پرستار جدید جذب شوند.
بهبود کیفیت خدمات با اختصاص یک پرستار برای 20 بیمار اتفاق نمی‌افتد
محبوبه رستگار، کارشناس حوزه بهداشت و درمان در این باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: واقعیت با آن چیزی که مسئولان سعی دارند نشان دهند فاصله چشمگیری دارد اما این فاصله با وعده‌‌‌ها پر نمی‌شود بلکه در این فاصله جان انسان‌هاست که از دست می‌رود و هیچ کس هم خودش را مسئول و پاسخگو نمی‌داد.
تا زمانی که زیر ساخت‌‌های مورد نیاز فراهم نباشد بهبود کیفیت خدمات درمانی در حد همان شعار در نشست‌‌های خبری باقی خواهد ماند
او می‌افزاید: وقتی در بیمارستانی یک پرستار موظف است به 15 تا 20 بیمار رسیدگی کند چطور ممکن است کیفیت خدماتی که به بیماران ارائه می‌شود افزایش یابد. تا زمانی که زیر ساخت‌‌های مورد نیاز فراهم نباشد بهبود کیفیت خدمات درمانی در حد همان شعار و وعده‌ای که مسئولان در نشست‌‌های خبری خود عنوان می‌کنند، باقی خواهد ماند.
رستگار اظهار می‌دارد: وقتی فشار کاری تا این حد بالاست، چطور می‌توان از ارتقای کیفیت خدمات صحبت کرد؟ پرستاری که نای ایستادن ندارد، نمی‌تواند با لبخند و دقت خدمات ارائه دهد. آیا واقعا مسئولان ما می‌خواهند فقط با شعار و وعده کیفیت خدمات درمانی را در کشور بالا ببرند.
بیمارستان‌های فرسوده و تجهیزات ازکارافتاده
در کنار کمبود نیروی انسانی، زیرساخت‌های درمانی نیز وضعیت مناسبی ندارند. طبق گزارش دیوان محاسبات کشور، بیش از 60 درصد تجهیزات بیمارستانی دولتی فرسوده یا نیازمند تعمیر اساسی‌اند. در برخی از مراکز شهرستانی، دستگاه‌های MRI، سی‌تی‌اسکن یا سونوگرافی مدت‌هاست از کار افتاده‌اند و بیماران برای انجام ساده‌ترین خدمات باید صدها کیلومتر طی کنند تا بتوانند به مراکز درمانی که این خدمات را ارائه می‌دهند، برسند.
بسیاری از بیمارستان‌ها حتی بودجه نگهداری دوره‌ای ندارند، چه برسد به اینکه بخواهند دستگاه جدید تهیه کنند
محبوبه رستگار در ادامه با بیان این مطلب می‌گوید: تجهیزات پزشکی تاریخ مصرف دارند. وقتی یک دستگاه 15 سال کار کرده و هنوز در حال استفاده است، نه‌تنها دقتش پایین می‌آید بلکه احتمال خطا و آسیب به بیمار هم افزایش می‌یابد. متأسفانه بسیاری از بیمارستان‌ها حتی بودجه نگهداری دوره‌ای ندارند، چه برسد به اینکه بخواهند دستگاه جدید تهیه کنند.
وعده ارتقای کیفیت بدون نوسازی ابزار، مثل وعده پرواز با هواپیمای بدون موتور است
او می‌افزاید: وقتی منابع مالی صرف هزینه‌های جاری و اعتبار عمرانی حذف یا تعلیق می‌شود، طبیعی است که کیفیت خدمات هم رو به افول برود. وعده ارتقای کیفیت بدون نوسازی ابزار، مثل وعده پرواز با هواپیمای بدون موتور است.
ارتقای کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی یک فرآیند چند لایه است / بدون ابزار مناسب، هیچ سیستم درمانی پایداری وجود ندارد
رستگار در بخش دیگری از سخنان خود به این مساله اشاره می‌کند که ارتقای کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی یک فرآیند چند لایه است و می‌گوید: وقتی نیروی انسانی فرسوده، تجهیزات ناکارآمد و بودجه ناکافی داریم، نمی‌شود انتظار معجزه داشت. کیفیت نتیجه تعادل میان نیرو، بودجه و انگیزه است. اگر یکی از این اضلاع ناقص باشد، همه چیز فرو می‌ریزد.
او در پاسخ به این سوال که چه عواملی باعث بروز این کمبودها در حوزه بهداشت و درمان شده است، اظهار می‌دارد: متاسفانه کیفیت خدمات بهداشت و درمان قربانی تورم و سیاست‌‌های ناپایدار شده و مهم‌ترین نکته بازنگری در نظام پرداخت و جذب نیرو است. باید پرستاران، پزشکان و کارکنان درمان احساس کنند ارزش کارشان شناخته می‌شود. تا وقتی امنیت شغلی و معیشتی ندارند، انگیزه‌ای برای ماندن و ارتقای کیفیت نخواهند داشت. بعد از آن، باید بودجه نوسازی تجهیزات در دستور کار قرار گیرد. بدون ابزار مناسب، هیچ سیستم درمانی پایداری وجود ندارد./تجارت نیوز
