شفاآنلاین »سلامت» سازمان نظام پزشکی از آن دسته نهادهایی است که همواره جامعه آن را نمیبیند و یا آن را حس نمیکند اما اقدامات این سازمان تاثیرات فزایندهای بر نظام سلامت کشور و جامعه میگذارد. علاوه بر موارد ذکر شده، این نهاد به عنوان نماینده جامعه سفیدپوشان کشور نقش کلیدی در سیاستگذاریها و امورات پزشکان ایفا میکند. با این حال این سازمان طی سالهای گذشته چالشهای زیادی را نیز تجربه کرده است. بهباور بسیاری فشارها و دخالتهای برخی از افراد و منابع محدود باعثشده که این سازمان در تصمیمگیری های خود دچار مشکل شود. در روزهای آتی انتخابات بسیار مهمی قرار است در این سازمان برگزار شود و همین مساله سبب شد تا به این موضوع بپردازیم. در ادامه قرار است از اثرات این سازمان بر نظام سلامت کشور و چالشهای پیش روی آن بهره جوییم.
وظایف سازمان نظام پزشکی
به گزارش شفاآنلاین به نقل از جهان صنعت، سازمان نظام پزشکی علاوه بر نظارت، وظایف فراوانی را بر دوش دارد که میتواند تاثیر مستقیمی بر سلامت جامعه داشته باشد. در واقع هر اقدام این سازمان برابر است با تحولات مثبت و منفی بر سلامت کشور. ابتدای امر این سازمان مسئولیت صدور و تمدید پروانه پزشکان و متخصصان را بر عهده دارد. از سوی دیگر صلاحیت علمی و اخلاقی پزشکان نیز از جمله وظایف سازمان نظام پزشکی کشور است. رسیدگی به تخلفات و دفاع از جامعه پزشکی، پیگیری مطالبات و بهبود کیفیت خدمات را نیز بر عهده دارد که هر کدام مسایل مهمی است که میتوان به آن اشاره کرد.
جدای از موارد ذکر شده، این سازمان نقش کلیدی و اجتماعی را هم بر عهده دارد. اطلاع رسانی، شفافیت، آموزش و... از جمله وظایف مهمی است که این سازمان باید در قبال سلامت مردم به اجرا بگذارد. همچنین در عرصه سیاستگذاریهای کلان محور، توسعه خدمات پزشکی، مشاوره، برنامهریزی و ایجاد استانداردهای لازم نیز از مسئولیتهای مهم نظام پزشکی کشور میباشد. در مجموع اقدامات ذکر شده، نظام سلامت در کشور تقویت و رشد پیدا میکند؛ در واقع اگر این سازمان به تمامی وظایف عنوان شده به بهترین شکل ممکن عمل کند، علاوه بر ارتقای سلامت کشور و جامعه، میتواند باعث اعتماد مردم به حوزه پزشکی و درمانی کشور شود و آن را نیز افزایش دهد.
چرا نظام پزشکی اهمیت دارد؟
پیشتر درباره وظایف و تاثیر اقدامات این سازمان گفته شد؛ پرسش اصلی که در این میان مطرح میشود این است که چرا نظام پزشکی در کشور اهمیت دارد؟
این سازمان به عنوان یک رکن اساسی در ساختار نظام سلامت کشور عمل میکند. این سازمان علاوه بر ایجاد نقش در حمایت از جامعه پزشکان، تاثیر فزایندهای بر سلامت عمومی و بهوبد این بخش دارد. ارتقای کیفیت خدمات پزشکی و درمانی از عواملی است که اهمیت جایگاه نظام پزشکی در کشور را مشخص میکند. به باور بسیاری از کارشناسان، رشد و بهبود کیفیت بخش درمان، علاوه بر تحولات مثبت در حوزه اقتصادی، میتواند ابعاد اجتماعی مانند رضایت شهروندان را نیز بهدنبال داشته باشد. در واقع، این سازمان با تقویت این حوزه، میتواند نقش کلیدی را در بسط و گسترش بخش پزشکی کشور ایفا کند.
این سازمان به عنوان نهاد حامی و رسیدگیکننده به امورات پزشکان، از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است. نظام پزشکی با ارائه و تدوین منشور اخلاقی پزشکان، تقویت علمی، آموزش و مشاوره به اثر مثبت خود در کشور و جامعه، اضافه میکند. علاوه بر این موارد، سیاستگذاری و ایجاد و اجرای یک برنامه منسجم و کارآمد در حوزه سلامت نیز میتواند اثرگذار باشد. این اقدامات باعث خواهد شد تا تصمیمات کلان و راهکارهای آن به بهترین شکل ممکن در کشور اجرا شود. با این حال گفتنی است، این سازمان علاوه بر موارد عنوان شده، ضمانت اجرایی کیفیت و امنیت را در نظام درمان کشور شکل میدهد. این بدین معناست که سازمان نظام پزشکی، با ارائه چنین برنامهها و اقدامات میتواند با وجود چالشهای خود نیز نقش موثری در جامعه ایفا کند، اما ناگفته نماند که انجام این کارها منوط به دعوت از همه متخصصان و کارشناسان در این زمینه میباشد. در واقع اگر چنین عملی از سوی سازمان صورت گیرد، باید گفت که توانسته به وظایف خود به درستی عمل کند و جایگاهش را در کشور تثبیت کند.
چالش های پیش رو
سازمان نظام پزشکی باوجود اهمیت و نقش مهم خود، با چالشها و مشکلات متعددی همراه است که میتواند اجرای وظایف آن را دشوار کند. یکی از مهمترین آنها کمبود منابع و امکانات محدود است. این مساله باعث شده اینسازمان نتواند همه برنامه و نظارتهای خود را به بهترین شکل اجرا کند. از سوی دیگر این موضوع، اجرای طرحهای مختلف برای توسعه حوزه درمانی را نیز دچار وقفه کرده است.
از طرفی، فشارهای بیرونی و دخالت دیگر نهادها از موانع بسیار مهمی است که طی سالهای گذشته پیشروی این سازمان قرار گرفته و باعث خدشه در استقلال این سازمان شده است. در برخی از تصمیمگیریها با دخالت یکسری از افراد و نهادها در طول این مدت راه دیگری را در پیش گرفته و اوضاع را پیچیده کرده است. به باور بسیاری از پزشکان، این موضوع باعث شده است شفافیت و استقلال سازمان نظام پزشکی آسیب ببیند. در نتیجه چنین عملی، اعتماد بدست آمده توسط این سازمان نیز از دست میرود.
همچنین، یکی از مهمترین موضوعاتی که نظام پزشکی با آن روبروست، مساله اعتماد و رضایت مردم از این سازمان میباشد. افزایش هزینه درمان و نبود کیفیت درمان، برخی از مردم را نسبت به نظام پزشکی بدبین ساخته است. به موجب این امر بسیاری از افراد جامعه از خدمات درمانی کشور فاصله گرفته و برای تامین نیاز پزشکی خود ناچارا به کشورهای خارجی روی آوردند. علاوه بر آن جامعه پزشکی نیز به سبب این اتفاق از سازمان ناامید شده و برخی از آنها ترک وطن نیز کردهاند.
باوجود چنین مشکلاتی، بسیاری از کارشناسان معتقدند که سازمان نظام پزشکی کشور باید در ابتدای امر توجهی به مداخلات و افرادی که سعی بر سنگاندازی کردند، نداشته باشد. این موضوع در مرحله نخست استقلال سازمان را حفظ و اعتماد آن را تضمین میکند. همچنین توجه به جامعه پزشکی و به نوعی گوش شنوای آنها بودن میتواند اعتبار آن را بهبود بخشد. با انجام این چنین اقداماتی نقش کلیدی آن حفظ و تثبیت میشود. از سوی دیگر توجه به مردم و سلامت جامعه، مساله مهمی است که سازمان باید در اولویت خود قرار دهد. یعنی با توسعه و ارتقای کیفیت خدمات، اعتماد مردم نسبت به نقش و اهمیت سازمان افزایش پیدا میکند.
سازمان نظام پزشکی، پلی میان مردم و پزشکان
در همین راستا دکتر محمدرضا عزیزی، مدیرکل آموزش نظام پزشکی کشور، متخصص و عضو کمیته صنفی انجمن علمی مغز و اعصاب ایران درباره اهمیت انتخابات نظام پزشکی گفت: بنده به علت لزوم و اهمیت مشارکت و ورود جوانان و نخبگان به عرصه نظام پزشکی در کنار جمعی از نخبگان جوان جامعه پزشکی وارد صحنه انتخابات شده و کاندیدهیئت مدیره نظام پزشکی شهر تهران شدهام.
تریبون رسمی پزشکان
انتخابات نظام پزشکی تعیین کننده مسیر آینده سلامت کشور است ، یعنی فرآیندی که بیش از یک رویداد صنفی تلقی میشود. چون ایننهاد تنها تریبون رسمی پزشکان است در سیاست گذاری، تنها جایی که پزشکان می توانند به طور مستقیم در تصمیم گیری های کلان اثر بگذارند. ورود افراد آگاه به هیئت مدیره، باعث میشود تصمیم هایی در حوزه تعرفه، آموزش و رفاه پزشکان از مسیری واقع گرایانه تر عبور کند.رای دادن در انتخابات یعنی ایستادن پای شان حرفه ای و اخلاق پزشکی.
وی در ادامه افزود: هر رأی پزشک، یک گام به سمت استقلال حرفه ای و اصلاح سیاست های سلامت است. میزان مشارکت جامعه پزشکی، آن وزن و اعتباری است که صدای ما میشود در مطالبهگری، تعامل مؤثرتر با وزارت بهداشت و امکان تأثیر گذاری بر سیاست های آموزشی، تعرفه ایو درمانی. بی تفاوتی در این مرحله به معنای واگذاری حق تصمیم به دیگران است و هر پزشک با رای خود، مسیر آینده حرفهاش را رقم میزند.
دکتر عزیزی با اشاره به حضور افراد متخصص در عرصه تصمیمگیری تشریح کرد: اول باید فضای آگاهی ایجاد شود. شفافیت در معرفینامزدها بهترین تضمین برای انتخاب درست است. رسانه ها و انجمن هایتخصصی باید رزومه، برنامه و پیشینه عملکرد هر نامزد را به روشنیمنتشر کنند. از طرفی پزشکان باید مسئولانه رای بدهند، این مشارکت آگاهانه ما در انتخابات است که باعث ورود افراد دغدغه مند و نه چهره هاینمادین میشود. پزشکی امروز بیش از هر زمان به رای آگاهانه نیازدارد، نه رای احساسی.
وجدان بیدار سلامت کشور
مدیرکل آموزش نظام پزشکی کشور درباره تاثیر تصمیمگیری کلان این سازمان بر نظام سلامت کشور گفت: نظام پزشکی میتواند بازوی فکری و علمی وزارت بهداشت باشد؛ مشورتی و نه تابع. این نهاد در موضوعاتیمثل تعرفه خدمات، اخلاق حرفهای، آموزش تخصصی و امنیت شغلی نقش مستقیم دارد. هر جا تصمیمی درباره سلامت مردم گرفته میشود، نظر نظام پزشکی میتواند مسیر را علمی تر و منصفانه تر سازد، به شرط آنکه صدای آن شنیده شود. نظام پزشکی باید شریک فکری سیاست گذاران باشد، نه اینکه صرفا به عنوان مجری بخشنامه ها فعالیت کند؛ این نهاد باید هم صدای پزشکان باشد و هم وجدان بیدار سلامت کشور.
وی در خصوص مطالبه پزشکان از این سازمان اضافه کرد: بزرگترینمطالبه ما دفاع مؤثر از شان و امنیت شغلی پزشکان است، از عدالت در تعرفهها گرفته تا مقابله با هجمههای رسانه ای و تسهیل شرایط کاری در مناطق محروم. خواسته پزشکان این است که نظام پزشکی زبان گویایآنان باشد و نه یک زبان خاموش در بین ادارات.
شفافیت، پاسخگویی و حمایت صنفی واقعی سه محور اصلی خواسته جامعه پزشکی است؛ ما پزشکان به نهادی نیاز داریم که مدافع ما باشد و نه فقط نماینده ما.
شفافیت و مشارکت دو بال انتخابات نظام پزشکی
دکتر عزیزی درباره روند انتخابات پیشروی نظام پزشکی گفت: در دوره جدید تلاش شده فرآیند انتخابات شفافتر و دسترسی پزشکان آسانتر شود؛ از ثبتنام الکترونیکی گرفته تا نظارت دقیقتر بر صندوقها. همچنین اطلاعرسانی گسترده در فضای مجازی و بیمارستانها در حال انجام است تا مشارکت افزایش یابد. هدف؛ انتخاباتی سالم، پرشور و شفاف است که اعتماد جامعه پزشکی را بازگرداند و نظام پزشکی را دوباره به جایگاه واقعیاش برگرداند. اگر شفافیت و مشارکت دو بال اینانتخابات باشند، پرواز نظام پزشکی به سوی اعتبار دوباره آغاز میشود.
کلام آخر
در پایان باید گفت که این سازمان با همه اهمیت و چالشهای خود به عنوان بازوی پرتوان میتواند تحول بسیار گستردهای در نظام سلامت کشور ایجاد کند. با این حال در مرحله نخست باید از شفافیت کامل برخوردار باشد، انتخابات پیشرو سالم و فرمایشی نباشد و در قدم بعد دوشادوش وزارت بهداشت برای یک جامعه سلامت تلاش کند.