تاب‌آوری از همین کوچه شروع می‌شود
شفاآنلاین »عمومی» شعار امسال، پاسخی قاطع به این پرسش است: سرمایه‌گذاری بر تاب‌آوری، نه مدیریت بحران ، این شعار، فراتر از یک توصیه اقتصادی، یک "ضرورت اخلاقی و بهداشتی" است. از نگاه یک متخصص سلامت در حوادث و فوریت‌ها، این شعار به معنای واقعی کلمه یعنی: به جای هزینه کردن برای التیام زخم‌های ناشی از فاجعه، سرمایه‌مان را صرف ساختن جامعه‌ای کنیم که زخم‌ناپذیر است.
اما این سرمایه‌گذاری باید از کجا آغاز شود؟ پاسخ: از درون محله‌ها مدیریت بحران، یک رویکرد واکنشی و منفعل است که پس از وقوع حادثه فعال می‌شود. اما آنچه ما در قالب کمیته‌های محله ایمنپیشنهاد می‌دهیم، یک سرمایه‌گذاری پیش‌دستانه و هوشمند بر روی گران‌بهاترین دارایی، یعنی "سرمایه انسانی و اجتماعی" است.
کمیته محل ایمن چیست؟ این کمیته، گروهی متشکل از داوطلبان ساکن یک محله است که با هدف افزایش آمادگی، پیشگیری از آسیب‌ها و مدیریت اولیه بحران در زمان وقوع بلایایی مانند زلزله و سیل تشکیل می‌شود. این کمیته در واقع، ستاد بحران محله شماست. آنها به جای انتظار برای وقوع فاجعه، دائماً در حال ساختن ظرفیت‌های درونی جامعه برای "جذب شوک‌ها" و "بازیابی سریع" هستند؛ و این، عین تعریف تاب‌آوری است.
چرا تشکیل کمیته محله ایمن یک سرمایه‌گذاری استراتژیک است؟ • سرمایه‌گذاری بر روی با ارزش‌ترین دارایی: سرمایه اجتماعی تاب‌آوری تنها در ساخت ساختمان‌های مقاوم یا دیوارهای ساحلی خلاصه نمی‌شود. پایه‌ترین شکل تاب‌آوری، تقویت شبکه‌های اعتماد و همکاری میان همسایگان است. کمیته محله ایمن، دقیقاً یک نهاد سرمایه‌گذار در این عرصه است. این کمیته، "سرمایه اجتماعی" را که گران‌بهاترین دارایی در زمان بحران است، تقویت و تجهیز می‌کند.
• کاهش هزینه‌های ملی با سرمایه‌گذاری محلی هزینه‌های مالی و انسانی مدیریت بحران پس از یک فاجعه بزرگ، سرسام‌آور است. اما تشکیل کمیته‌های محله ایمن، یک سرمایه‌گذاری کم‌هزینه و با بازدهی بسیار بالا است. ما با آموزش و سازماندهی داوطلبان، در حال کاهش بار مالی آینده بر دوش دولت و همچنین کاهش تلفات انسانی هستیم. این عین خردمندی در تخصیص منابع است.
• تاب‌آوری به‌مثابه یک "فرآیند" نه یک "پروژه" کمیته محله ایمن یک پروژه مقطعی نیست؛ بلکه یک فرآیند مستمر و زنده است. این کمیته‌ها با برگزاری مانورهای دوره‌ای، به‌روزرسانی نقشه محله و آموزش مستمر، تاب‌آوری را به یک فرهنگ دائمی در بافت جامعه تبدیل می‌کنند. این نگاه، در تقابل با نگاه پروژه‌ای و مقطعی به مدیریت بحران قرار دارد.
اگرچه مفهوم کمیته محله ایمن در گذشته وجود داشته، اما ما قصد داریم با بسیج اجتماعی و ارائه یک مدل عملیاتی ساده، آن را به یک گفتمان ملی و اقدام فراگیر تبدیل کنیم.
از هموطنان عزیز می‌خواهم: خودتان اولین سرمایه‌گذار در تاب‌آوری خانواده‌تان و محله تان باشید. با آموزش‌های اولیه آشنا شوید و کیف کمک‌های اولیه و امداد داشته باشید. بیایید با هم، جامعه‌ای بسازیم که در طوفان حوادث و بحران ها، خم می‌شود، اما هرگز نمی‌شکند.
���� عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز
