کسری بودجه و تورم پنهان
شفاآنلاین»سلامت» برآوردهای کارشناسی نشان می‌دهد کسری بودجه سال ۱۴۰۴ بین ۸۰۰ تا ۱,۸۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود. این ناترازی عظیم، دولت را به سمت استقراض و انتشار اوراق سوق می‌دهد؛ راهکارهایی موقت که تورم پنهان را بر سفره مردم و تولید ملی تحمیل می‌کند. این حجم از کسری نه‌تنها اقتصاد را شکننده‌تر می‌کند، بلکه فشار مضاعفی بر اقشار کم‌درآمد وارد خواهد کرد.
ریشه این بحران تنها به بزرگی دولت محدود نمی‌شود. وابستگی تاریخی به درآمدهای نفتی، نظام یارانه‌ای ناکارآمد و ضعف در نظام مالیات‌ستانی از عوامل کلیدی تشدید ناترازی بودجه هستند. یارانه‌های غیرهدفمند، منابع عظیم مالی را هدر می‌دهند، در حالی که فرار مالیاتی و معافیت‌های گسترده، خزانه دولت را از درآمدهای پایدار محروم کرده است. این چرخه معیوب، اقتصاد ایران را در تله تورم مزمن گرفتار کرده است.
برای برون‌رفت از این بحران، اصلاحات ساختاری در بودجه‌ریزی ضروری است. حذف ردیف‌های غیرضرور بودجه، کاهش هزینه‌های جاری و انضباط مالی می‌تواند کسری را مهار کند. شفافیت بودجه‌ای و نظارت دقیق بر هزینه‌ها نیز از هدررفت منابع جلوگیری خواهد کرد. تقویت نظام مالیاتی عادلانه و کاهش وابستگی به نفت، گام‌هایی کلیدی برای ایجاد درآمدهای پایدار هستند.
اگر این اصلاحات به تعویق افتد، کسری بودجه به موتور تورم پایدار تبدیل خواهد شد. افزایش قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید مردم و فرسایش سرمایه اجتماعی از تبعات این ناکارآمدی است. بدتر آنکه، تداوم این روند اعتماد عمومی به نظام اقتصادی را به‌شکل نگران‌کننده‌ای تضعیف می‌کند. تجربه جهانی نشان می‌دهد کشورهایی که انضباط مالی را در اولویت قرار داده‌اند، توانسته‌اند ثبات اقتصادی را تضمین کنند. ایران نیز برای رهایی از چرخه کسری و تورم، نیازمند عزمی جدی برای اصلاحات ساختاری است. زمان برای تغییر تنگ است و هر تأخیری، هزینه‌های سنگین‌تری بر دوش ملت خواهد گذاشت.
