شکستگی‌های صورت؛ آسیب شایع اما پرخطر
شفاآنلاین»سلامت» متخصص جراحی دهان، فک و صورت و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه شکستگی‌های ناحیه صورت از شایع‌ترین آسیب‌های بدن به شمار می‌روند، گفت: این شکستگی‌ها تنها ظاهر فرد را تغییر نمی‌دهند، بلکه می‌توانند با اختلال در تنفس، بلع، تکلم و بینایی، زندگی بیمار را با چالش جدی روبه‌رو کنند؛ روش‌های نوین جراحی با بهره‌گیری از فناوری دیجیتال و پرینتر سه‌بعدی، امید تازه‌ای برای درمان دقیق و کم‌عرضه این آسیب‌ها فراهم کرده است.
به گزارش شفاآنلاین دکتر محمدرضا جمال‌پوربا اشاره به اهمیت شناخت آسیب‌های ناحیه صورت گفت: به دلیل قرارگرفتن صورت در معرض برخورد مستقیم در حوادثی مانند تصادفات، سقوط یا نزاع‌ها، شکستگی‌های صورت از شایع‌ترین شکستگی‌های بدن محسوب می‌شوند.
وی با بیان اینکه در ناحیه صورت استخوان‌های متعددی وجود دارد که همگی در معرض شکستگی قرار دارند، افزود: استخوان بینی به دلیل برجستگی بیشترین احتمال آسیب را دارد و پس از آن، استخوان گونه، فک بالا و پایین، نواحی اطراف چشم و پیشانی در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.
به گفته این جراح، استخوان فک پایین به دلیل ساختار خاص خود از نواحی مستعد شکستگی است، به‌ویژه بخشی که مفصل را تشکیل می‌دهد.
جمال‌پور ادامه داد: شکستگی‌های صورت علاوه بر مشکلات ظاهری، به طور مستقیم عملکرد حیاتی فرد را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهند؛ برای مثال، شکستگی فک می‌تواند بلع و صحبت‌کردن را مختل کند، آسیب به بینی باعث دشواری تنفس شود و شکستگی اطراف چشم منجر به دوبینی، تاری دید یا آسیب‌های دائمی بینایی گردد، همچنین بسیاری از بیماران با بی‌حسی یا تغییر حس در پوست صورت مراجعه می‌کنند.
وی تأکید کرد: هرچند بیشتر شکستگی‌های صورت جزو اورژانس‌های مرگبار محسوب نمی‌شوند، اما در برخی موارد می‌توانند تهدیدکننده حیات باشند.
متخصص جراحی دهان، فک و صورت و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: اگر شکستگی اطراف چشم موجب جابه‌جایی استخوان به سمت عصب بینایی شود، خطر نابینایی دائمی وجود دارد، همچنین در شکستگی‌های دوطرفه و خردشده فک پایین، زبان ممکن است به سمت عقب حرکت کرده و راه تنفسی بیمار را مسدود کند.
پیشرفت‌های جراحی به گفته این جمال‌پور، روش‌های درمانی طی سال‌های اخیر تحول بزرگی را تجربه کرده‌اند. درگذشته برای ثابت‌کردن استخوان‌های شکسته بیشتر از سیم‌کشی استفاده می‌شد، اما امروزه با استفاده از پلیت‌های تیتانیومی که استحکام بالاتری دارند و معمولاً نیازی به خارج‌کردنشان نیست، درمان بادقت و ایمنی بیشتری انجام می‌شود.
متخصص جراحی دهان، فک و صورت و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: پیشرفت‌های دیجیتال امکان بازسازی سه‌بعدی شکستگی‌ها قبل از جراحی را فراهم کرده است، با کمک سی‌تی‌اسکن و نرم‌افزارهای تخصصی، شکستگی‌ها شبیه‌سازی و جااندازی می‌شوند و سپس پلیت‌های اختصاصی متناسب با ساختار استخوان بیمار طراحی و توسط پرینتر سه‌بعدی ساخته می‌شوند. این نوآوری باعث افزایش دقت، کاهش مدت‌زمان عمل و کم‌شدن عوارض بعدی می‌شود.
جمال‌پور با بیان اینکه در کودکان از پلاک‌های قابل‌جذب استفاده می‌شود تا در روند رشد طبیعی استخوان‌ها اختلالی ایجاد نکند، تصریح کرد: درمان سریع نقش مهمی در کاهش عوارض و کوتاه‌تر شدن دوره نقاهت دارد، بیماران پس از جراحی باید مدتی از غذاهای نرم استفاده کنند و طول درمان در روش‌های جدید بسیار کوتاه‌تر از گذشته است.
توصیه‌های پیشگیرانه این متخصص خاطرنشان کرد: هرچند فناوری‌های نوین جراحی دقت درمان را افزایش داده‌اند، اما پیشگیری همچنان مهم‌ترین راهکار است، استفاده از کلاه ایمنی برای موتورسواران و به‌کارگیری محافظ‌های ایمنی در ورزش‌های پرخطر می‌تواند به شکل قابل‌توجهی احتمال بروز شکستگی‌های صورت را کاهش دهد.
