راهکارهای ساده پیشگیری از اسهال کودکان
شفاآنلاین»سلامت» اسهال یکی از شایع‌ترین و در عین حال خطرناک‌ترین بیماری‌ها در کودکان زیر پنج سال است که می‌تواند در مدت‌زمان کوتاهی باعث کم‌آبی شدید و عوارض جدی شود. رعایت بهداشت، تغذیه سالم و واکسیناسیون می‌تواند از بروز آن پیشگیری کند.
به گزارش شفاآنلاین:اسهال یکی از مشکلات شایع در میان کودکان، به‌ویژه در سنین پایین است و اگر به‌موقع درمان نشود، می‌تواند به سرعت منجر به کم‌آبی شدید (دهیدراتاسیون) و حتی تهدید سلامت کودک شود. کودکان به دلیل ضعف سیستم ایمنی، در برابر عوامل ویروسی، باکتریایی و انگلی آسیب‌پذیرتر هستند.
دکتر محمد رحیم‌کدیور، فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز،شایع‌ترین عامل اسهال در کودکان را ویروس‌ها، به‌ویژه روتاویروس دانست و افزود: «روتاویروس معمولاً در کودکان زیر دو سال شایع‌تر است و خوشبختانه برنامه واکسیناسیون خوراکی آن که اخیراً در ایران آغاز شده، می‌تواند به کاهش موارد ابتلا کمک شایانی کند.»
وی توضیح داد که این واکسن در سه نوبت، در سنین ۲، ۴ و ۶ ماهگی به نوزادان داده می‌شود و می‌تواند از بروز بسیاری از موارد اسهال شدید جلوگیری کند.
کدیور ادامه داد: «علاوه بر روتاویروس، ویروس‌های دیگری مانند آدنوویروس و نوروویروس هم می‌توانند باعث اسهال در کودکان شوند. پس از ویروس‌ها، باکتری‌هایی نظیر سالمونلا، شیگلا و ای‌کولای نیز از عوامل مهم به شمار می‌روند. همچنین انگل‌ها و برخی عوامل شیمیایی و محیطی هم در بروز بیماری نقش دارند.»
راهکارهای پیشگیری
دکتر کدیور پیشگیری را مهم‌ترین اصل در مدیریت بیماری دانست و گفت:«مصرف آب آشامیدنی سالم، رعایت بهداشت فردی به‌ویژه شست‌وشوی دست‌ها، و پرهیز از خوردن غذاهای مشکوک یا آلوده، از اقدامات کلیدی برای جلوگیری از بیماری‌های اسهالی است.»
او هشدار داد که ظاهر تمیز یا خوش‌ظاهر غذا، لزوماً به معنی بهداشتی بودن آن نیست و خانواده‌ها باید دقت ویژه‌ای به سلامت آب و غذا داشته باشند.
کم‌آبی؛ خطر پنهان اسهال
به گفته این متخصص، کم‌آبی بدن یکی از اصلی‌ترین و خطرناک‌ترین عوارض اسهال در کودکان است که در اثر از دست رفتن مایعات و املاحی مانند سدیم و پتاسیم رخ می‌دهد. وی توصیه کرد که برای جبران این مایعات، بهترین راه استفاده از محلول ORS است.
او همچنین افزود: «در کنار محلول ORS، استفاده از شربت زینک (روی) و پروبیوتیک‌ها می‌تواند در کوتاه‌تر کردن دوره بیماری مؤثر باشد. نوشیدنی‌هایی مانند دوغ و آبمیوه‌های رقیق‌شده و کم‌قند نیز به تامین آب کمک می‌کنند.»
درباره آنتی‌بیوتیک‌ها چه باید دانست؟
دکتر کدیور تأکید کرد: «در اکثر موارد، اسهال کودکان ویروسی است و نیاز به آنتی‌بیوتیک ندارد. استفاده خودسرانه از آنتی‌بیوتیک نه تنها مفید نیست بلکه ممکن است بیماری را بدتر کند. تنها در موارد باکتریایی خاص، آن هم با تجویز پزشک، آنتی‌بیوتیک‌ها قابل استفاده هستند.»
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
بنابر اعلام وزارت بهداشت، در صورتی که کودک دچار علائم زیر باشد، مراجعه فوری به پزشک ضروری است:
-
بی‌حالی یا ضعف شدید
-
خشکی دهان و چشم
-
سرد شدن اندام‌ها
-
تب بالا
-
اسهال خونی
-
علائم کم‌آبی شدید
در این شرایط، ممکن است نیاز به سرم‌درمانی و مراقبت‌های دارویی تخصصی باشد.
