ارتباط «مه‌ مغزی» ناشی از کووید طولانی با التهاب و نشانگرهای استرس

شفاانلاین»سلامت این مطالعه که توسط پژوهشگران مرکز سلامت کورول در گرند رپیدز میشیگان و دانشگاه ایالتی میشیگان انجام شده، برای نخستین بار شواهد علمی ارائه می‌دهد که تجربه‌های حدود ۱۲ میلیون بیمار کووید طولانی‌مدت را در آمریکا که از علائم عصبی رنج می‌برند، تأیید می‌کند.

به گزارش شفاآنلاین  در این تحقیق کوچک، ۱۷ بیمار کووید-۱۹ مورد بررسی قرار گرفتند که از این تعداد ۱۰ نفر همچنان پس از شش ماه از ابتلا، علائم بیماری—به‌ویژه مه‌ مغزی—را تجربه می‌کردند. این علامت با احساس کندی ذهن، فراموشی، دشواری در پردازش اطلاعات و عدم تمرکز یا انجام کارهای روزمره همراه است.

تغییرات بیولوژیکی در مغز مبتلایان به کووید طولانی

محققان با بررسی نشانگرهای زیستی در بدن این بیماران دریافتند:

• افراد دچار مه‌ مغزی سطح بالاتری از پروتئین‌های ضدالتهابی دارند که نقش کلیدی در تنظیم سیستم ایمنی ایفا می‌کنند.

• همچنین میزان پایین‌تری از "عامل رشد عصبی" (NGF) در خون این افراد مشاهده شد. NGF پروتئینی حیاتی برای انعطاف‌پذیری مغز و توانایی آن در ایجاد نورون‌ها و ارتباطات جدید است.

کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده انعطاف‌پذیری مغزی (neuroplasticity) را توانایی مغز در تغییر فعالیت‌هایش در پاسخ به بیماری یا آسیب تعریف می‌کند—فرایندی که شامل سازمان‌دهی مجدد ساختار، عملکرد یا ارتباطات مغزی است.

مه‌ مغزی، آزمون‌های روان‌شناختی و یافته‌های علمی

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مرتبط با کووید طولانی، نبود شواهد فیزیکی برای علائمی بود که بیماران توصیف می‌کردند. اما به گفته دکتر بنگت آرنتز، نویسنده همکار این تحقیق، این مطالعه توانسته این شکاف را پر کند.

او گفت:«ما تغییرات زیستی را یافتیم که به نظر من، نقطه قوت بزرگ این مطالعه است. در کنار تأثیر بر عملکرد اجرایی مغز، مشاهده کردیم که NGF که نشان‌دهنده توانایی مغز در رشد نورون‌های جدید است، در بیماران کووید طولانی سرکوب شده بود. این نتایج با یافته‌های تست‌های شناختی نیز هم‌راستا بود.»

برای بررسی عملکرد شناختی، پژوهشگران از آزمون‌های روان‌شناختی مختلفی استفاده کردند. نتایج همه آزمون‌ها عادی بود، به‌جز یک مورد: آزمون روان‌سنجی "روان‌سنجی کلمات" (Letter Fluency).

مایکل لارنس، نوروسایکولوژیست بالینی و همکار دیگر این مطالعه، توضیح داد:این آزمون توانایی عملکرد اجرایی مغز را تحت فشار زمانی می‌سنجد. بیمار باید در مدت مشخصی کلماتی را نام ببرد که با یک حرف خاص آغاز می‌شوند یا اشیایی را در یک دسته‌بندی مشخص (مثل حیوانات یا میوه‌ها) نام ببرد.

ناتوانی در انجام این آزمون یا اشتباه در پاسخ‌ها نشانه ضعف در عملکرد اجرایی، حافظه و زبان است. این نوع اختلالات معمولاً در بیماری‌هایی مانند آلزایمر، زوال عروقی و زوال لویی دیده می‌شود.

اهمیت تشخیص زودهنگام و درمان جامع

لارنس بیان کرد:«اکنون ما شواهد عینی در اختیار داریم که دقیقاً آنچه بیماران احساس می‌کنند و گزارش می‌دهند را تأیید می‌کند. این یافته‌ها می‌توانند در تشخیص دقیق‌تر بیماران و طراحی درمان چندبُعدی مفید باشند.»

او افزود:«سال‌هاست که پزشکی جسم و روان را جداگانه بررسی می‌کند، اما حالا می‌دانیم که این دو عمیقاً به هم مرتبط‌اند. هرچه بتوانیم علائم روانی را بهتر درمان کنیم، درد و خستگی بیماران نیز کمتر خواهد شد. ما باید فرد را به‌صورت جامع و از ابتدا درمان کنیم.»