بازی با جان مردم، بدون برخورد و مجازات
شفاانلاین»سلامت سالانه دو میلیون تماس مزاحمتی در ۱۱۵ ثبت می‌شود! حتی باورش هم سخت است، در روزگاری که انواع و اقسام شبکههای اجتماعی، بازیهای رایانهای و به طور کلی سرگرمی وجود دارد، برخی برای چند دقیقه خنده و شوخی با اورژانس تماس بگیرند و شریان حیاتی را مختل کنند آن‌هم با ارگان امدادرسانی که ثانیه‌ها در آن نقش دارند، جان میبخشند یا جان میگیرند. گاهی سرشوخی تا جایی باز می‌شود که ادای بیمار قلبی را در میآورند تا اپراتور برایشان آمبولانس اعزام کند. کم هم نیستند، طبق آمار آورژانس کشور، سالانه یک میلیون مأموریت کاذب با این ترفندها ایجاد می‌شود.
به گزارش شفاآنلاین دکتر بابکیکتاپرست، سخنگوی سازمان اورژانس کشور با اشاره به اینکه مزاحم تلفنی در خطوط اورژانس به چالشی اساسی تبدیل شده است، می‌گوید: «کل خدمترسانی ما از تماس با 115 شروع می‌شود و جوابدهی سالانه به 20 میلیون تماس. برخلاف تصور عموم مردم که توقع دارند، هر زمان با اورژانس تماس گرفتهاند، آمبولانس برایشان اعزام شود، حدود 60 درصد از مأموریتها با مشاوره تلفنی پرستاران دورهدیدهای که اپراتور تلفن هستند، حل می‌شود. فقط کافیست، افرادی که با اورژانس تماس میگیرند به توصیهها و نکات پرستاران خوب گوش دهند تا مشکلشان پای تلفن حل شود.»
سالهاست بخشی از تماسهای ارگانهای امدادی، غیرضروری و از سوی مزاحمین ایجاد می‌شود، سخنگوی اورژانس کشور به این تماسهای غیرضروری اشاره می‌کند و می‌گوید: «مثلا زنگ میزنند برای تزریق آمپول، سرم یا گاهی از همکاران ما میخواهند آمبولانس برایشان بفرستیم تا مریضشان را به درمانگاه برده و آمپولش را بزنند. هیچ جای دنیا این موارد جزو مأموریتهای اورژانس نیست. وقتی همکاران پرستارمان برایشان توضیح میدهند که ارسال آمبولانس برای موارد ضروریست که جان افراد در خطر است، متأسفانه پرستاران اورژانس را دشنام میدهند و کلماتی استفاده میکنند که نیروی ما تا آخر شیفت از لحاظ ذهنی از فرآیند خدمترسانی خارج می‌شود.»
10 درصد تماسهای اورژانس
مزاحمتی است
ماهیت کار نیروی اورژانس همیشه با استرس و تنش عجین بوده و هست، حال در این میان رفتار عجیب برخی هموطنان در مواجهه با نیروهای اورژانس این تنش را دوچندان می‌کند. دکتر یکتاپرست درباره مزاحمتهای تلفنی با 115 هم می‌گوید: «پرستار 24 ساله اورژانس با تصور اینکه به مردم کشورش خدمت می‌کند با تماسی روبه‌رو می‌شود که کل خانوادهاش را به فحش و ناسزا میگیرند. آیا این فرد روحیه پاسخگویی به تماس بعدی را دارد؟! در میان انبوهی از تماسهایی که روزانه با اورژانس گرفته می‌شود، برخی مزاحمتی هستند. به طور متوسط حدود 10 درصد تماسهایی که گرفته می‌شود، از طرف مزاحمان تلفنی است. این عدد در برخی شهرها مثل تهران 15 درصد و در برخی شهرها 7 درصد است، اگر از کل تماسهای گرفته شده حساب کنیم سالانه دو میلیون تماس مزاحمتی داریم؛ از تماس کودکان گرفته تا بزرگسالان و افراد مسن.»
ضرورت آموزش تماس با 115 به کودکان
به گفته او، والدین باید حساسیت شماره 115 را به کودکان آموزش دهند و به آنها بگویند فقط درصورت بروز مشکل میتوانند با این خط تماس بگیرند. یکتاپرست می‌گوید: «آموزش به کودکان برای دریافت کمک از اورژانس بسیار ضررویست. همین چند وقت پیش کودک 4 سالهای داشتیم که با 115 تماس گرفت و حتی نمیتوانست آدرس خانهاش را بدهد اما همین تماس باعث شد، جان مادرش را که بیهوش شده بود، نجات دهد. پرستار پشت خط، 18 دقیقه با این کودک صحبت کرد تا موفق شود او را به سمت یکی از همسایگان هدایت کند و آنها آدرس را به ما بدهند. موارد بسیاری داشتیم که کودکان در سنین مختلف بموقع امدادخواهی کردند و جان اطرافیانشان را نجات دادند، برای همین باید آموزش صحیح استفاده از شماره اورژانس به بچهها داده شود. اما متأسفانه تعدادی از بچهها جزو ثابت مزاحم تلفنیهای اورژانس هستند.»
سالانه یک میلیون مأموریت کاذب
با تماس دروغ
سخنگوی سازمان اورژانس کشور درباره گروه دیگری از مزاحم تلفنیها می‌گوید: «شهروندانی داریم که تماس میگیرند و با کلمات رکیک اپراتورهای اورژانس را اذیت میکنند. برخی هم علائم بیماریهای قلبی را تقلید میکنند تا پرستار را مجاب کنند که آمبولانس برایشان اعزام کند. این اتفاقات در حالی رقم میخورد که با تعداد کم نیرو، آمبولانس و تعداد بالای تماس روبه‌رو هستیم. به طوری که سالانه یک میلیون مأموریت کاذب داریم. تصور کنید نیروهای ما با ترافیکی که در کلانشهرها وجود دارد، مأموریت را انجام میدهند و زمانی که میرسند، متوجه کاذب بودن تماس میشوند.»
به گفته دکتر یکتاپرست، هر زمانی که رسانهها به بحث مزاحمتهای تلفنی اورژانس پرداختند به جای اینکه بازدارنده باشد، فردای انتشار گزارش، 10 درصد به آمار تماسهای مزاحمتی افزوده می‌شود. او می‌گوید: «یعنی افرادی هم که مزاحم خطوط دیگر بودند با فراگیر شدن گزارش مزاحمتهای اورژانس به این فکر میکنند، تماسی هم با 115 بگیرند و تفریح کنند. به همین دلیل این موضوع باید به صورت جدی از طرف مسئولان قضایی پیگیری شود. در حالت عادی به علت شلوغ بودن خطوط اورژانس، تعدادی تماس پشت‌خطی داریم، حال با این حجم از مزاحمت تلفنی، افرادی که نیازمند واقعی کمک هستند و جانشان در خطر است، چقدر باید در نوبت وصل تلفن صبر کنند؟ در شرایطی که نجات جان به ثانیه‌ها وصل است. این اگر اسمش قتل غیرعمد نیست، پس چیست؟!»
45 هزار تماس با 115 طی 6ماه
بارها از سوی مسئولان اورژانس پیگیریهای حقوقی انجام شده تا مزاحمین پرتکرار اورژانس را محکوم کنند، اما یا به نتیجه نرسیدهاند یا تمام مجازاتی که برای فرد خاطی در نظر گرفته شده، سوختن سیمکارتش بوده است. دکتر یکتاپرست در مورد این پیگیریهای حقوقی توضیح میدهد: «برای ثبت شکایت باید تک به تک پرونده تشکیل بدهیم. بررسی پروندهها هم در نوبت عادی قرار میگیرد که فرآیند طولانی مدتی است، آن هم برای افرادی که به کرات تماس مزاحمتی دارند. مثلاً فردی را در شهرکرد داریم که طی 50 روز سه هزار و 500 بار از یک خط ثابت با اورژانس تماس گرفته است. یا فرد دیگری در 6 ماه 45 هزار بار به 115 زنگ زده است. نمیتوانیم خطش را قطع کنیم چرا که ممکن است روزی همین فرد نیازمند واقعی اورژانس باشد با اینکه مزاحمتهای تلفنی یکی از چالشهای اساسی اورژانس کشور است، اما نه میتوانیم اسم مزاحم را بیان کنیم نه خطوطشان را قطع کنیم.»
سخنگوی اورژانس ادامه میدهد: «موردی داشتیم که با اورژانس تماس گرفته، همکار ما می‌گوید: «الو اورژانس» و بلافاصله آن سوی خط، فرد شروع به گفتن رکیکترین کلمات می‌کند. پرستار اولین موردی که به ذهنش می‌رسد این است که شاید او مواد مصرف کرده و در حالت عادی نیست و نیازمند کمک است، از او میپرسد، آقا کمک میخواهید؟ مواد مصرف کرده‌اید؟ یعنی در حالتی که نیروی ما فحش میشنود به این فکر می‌کند شاید طرف مقابل به کمک نیاز دارد، نه اینکه بخواهد جوابش را دهد یا تلفنش را قطع کند. یکی از خواستههای ما از مسئولان این است که حداقل امنیت روانی نیروهای اورژانس را تأمین کنند. قوه قضائیه می‌گوید، برای هر مورد باید یک پرونده تشکیل دهید، یعنی دو میلیون پرونده! نیرو نداریم که بخواهد پیگیر چنین موارد حقوقی باشد.»
اورژانس تقاضای ورود مدعی‌العموم را دارد
از میان پیگیریهای حقوقی که انجام شده، تعدادی به نتیجه رسیده است، سخنگوی اورژانس در مورد آنها می‌گوید: «سال گذشته موفق شدیم 16 مورد که در استان تهران بودند، خطشان را قطع کنیم. اما فایده ندارد چون میتوانند با 30 هزار تومان خط دیگری بخرند. در ارومیه مزاحم تلفنی را 6 میلیون تومان جریمه کردند، در مشهد حکم گرفتیم مزاحم تلفنی یک سال و روزی یک ساعت در پایگاه اورژانس کار خدماتی انجام دهد، اما همین هم اجرایی نشد. دو سال است، پیگیریم تا بتوانیم سه مزاحم پرسابقه اورژانس را به صورت شطرنجی در تلویزیون آورده و با آنها مصاحبه کنیم، اما اجازه نمیدهند. فردی را داشتیم که شب چهارشنبه‌سوری 420 بار به اورژانس زنگ زده آن هم در شبی که یکی از شلوغترین زمانهای کاری برای اورژانس است. در ضرب و شتم تکنیسینهای اورژانس هم خودشان باید برای شکایت اقدام کنند! به همین دلیل بچههای ما بعد از یکی دو جلسه پیگیری برای شکایت از فرآیند پیچیده آن خسته میشوند و رهایش میکنند.»
افراد با حداقل سلامت روان مزاحمت ایجاد نمیکنند
شیوا محمودی، روانشناس درباره اینکه آیا مزاحمین خطوط امدادی مشکل روانی دارند یا نه؟ می‌گوید: «عوامل روانشناختی بسیاری میتواند در چنین کاری دخیل باشد. یک دسته از این مزاحمین میتوانند سایکوپات یا روان‌ستیزها باشند، یعنی افرادی که به علت ابتلا به نوعی از اختلال شخصیت، افراد دیگر را مورد آزاد قرار میدهند، بدون اینکه احساس همدردی، دلسوزی یا پشیمانی داشته باشند. یعنی هنجارشکنی می‌کند اما بعد از آن احساس گناه ندارد و میتواند نوعی تفریح برایش باشد. این اختلال در همه مزاحمین نیست. تعدادی ممکن است در کودکی آسیبی دیده باشند و از درون احساس ناامنی کنند. یعنی ممکن است، خودش یا اطرافیانش کمک نیاز داشته‌اند، اما در آن زمان دریافت نکرده‌اند و بعد که فرد امکان تماس پیدا کرده است، مثل استرس بعد از سانحه؛ خودشان را در آن موقعیت قرار میدهند، تا این‌بار خودش را نجات دهد. اما اگر بخواهیم در افراد نرمال جامعه که حداقل سلامت روان را دارند و احساس همدلی میکنند بررسی کنیم و بگوییم میخواهند بازی روانی ایجاد کنند، قطعاً این‌طور نیست. فردی که سلامت روان دارد، نمیتواند ایجاد مزاحمت کند و احساس گناه نداشته باشد در نتیجه افرادی که برای خطوط امدادی مزاحمت ایجاد میکنند دچار اختلالات روانی در طیفهای مختلف هستند.»/همشهری
