بر اساس شرایط موجود، عدهای از پزشکان تصمیم میگیرند عطای کار پزشکی را به لقایش بخشیده و برای تأمین هزینههای زندگی خود به مشاغل دیگری روی بیاورند.

شفاآنلاین:سلامت>پزشکی شغل رویایی در کشور ما محسوب می شود و ۸۰ درصد از دانش آموزان، آرزو
دارند که در آینده به شغل پزشکی رو بیاورند. نقش نجات جان انسان ها و
درآمد و تضمین آینده اقتصادی و موقعیت اجتماعی، برای بسیاری از افراد جامعه
جذاب بوده و به همین دلیل است که بسیاری به این شغل روی می آورند و سرانه
تربیت پزشک در ایران بیش از سایر مشاغل است. اما سال ها بی توجهی به این
قشر، سراب درآمد خوب، در کنار فرش قرمز و جذاب اروپاییان برای پزشکان
کشورهایی نظیر ایران سبب شده که امروزه افراد زیادی که به این شغل با صرف
هزینه های بسیار بالا و سال های طولانی در تحصیل و تخصص روی آورده اند، با
یک دوراهی عجیب برای ماندن در کشور و رفتن به اروپا، آمریکا و کانادا مواجه
باشند. همین امر سبب شده که بسیاری از کارشناسان باور داشته باشند که «ما
برای اروپاییان و آمریکاییها پزشک تربیت می کنیم» آن هم در شرایطی که
جوانان اروپایی به دلیل سال ها دوران تحصیل در زمینه پزشکی و تقریبا صرف
نیمی از عمرشان را برای تحصیل در این رشته خیلی تمایل به پزشکی ندارند و
مایلند که به تخصص هایی روی بیاورند که با تخصص کوتاه مدت، به شرایط مالی
مساعد برسند و همین امر موجب شده که اروپاییان و آمریکایی ها تمایل به جذب
پزشک آماده و متخصص بدون هیچ هزینه ای برای سرانه درمانی شان باشند.
به گزارش شفا آنلاین: در
کشورما برخلاف تصور عمومی، بسیاری از
پزشکان درآمد بالایی ندارند و همین
مسئله باعث شده تا برای تأمین هزینههای زندگی خود با مشکل مواجه شوند. بر
اساس شرایط موجود، عدهای از پزشکان تصمیم میگیرند عطای کار پزشکی را به
لقایش بخشیده و برای تأمین هزینههای زندگی خود به مشاغل دیگری روی
بیاورند. همین چند وقت پیش بود که ایرج خسرونیا، رئیس جامعه پزشکان متخصص
داخلی ایران گفت: «شرایط زندگی برای پزشکان بسیار وخیم شده است. پزشکانی
داریم که مسافرکشی میکنند. تعدادی از پزشکان شغل طبابت را رها کرده و به
مشاغل دیگر رو آوردهاند. برخی بسازوبفروش شدهاند و حتی برخی از آنان به
دلارفروشی رو آوردهاند».
امتیازدهی براساس کدام عدالت؟
در سالهای گذشته پزشکان برای تاسیس مطب موظف به جمعآوری امتیاز از
طریق فعالیت در بخش دولتی شدهاند. این محدودیت با هدف هدایت پزشکان جوان
به سمت مراکز دولتی مناطق محروم که امتیاز بالاتری دارند و تضمین دسترسی
مردم این نواحی به خدمات پزشکی صورت گرفته، اما بررسی وضعیت توزیع پروانه
طبابتهای فعال در کشور نشان میدهد که چنین رویکردی منجر به توزیع
پایدار پزشکان در این مناطق هم نشده است. از تاریخ ابلاغ این مصوبه، وزارت
بهداشت موظف شد تا وضعیت شهرها را از نظر «شاخص جمعیتی» ماهانه بهصورت
شفاف اعلام کند و کاربرگ استعلام مربوطه را طی یک ماه به دبیرخانه هیئت
ارسال و امکان پاسخ غیرحضوری و برخط به این استعلام را طی سه ماه ایجاد
کند. همچنین وزارت بهداشت موظف شد که امکان ارائه خدمت در درمانگاهها و
کلینیکهای ویژه دولتی دانشگاهی و عمومی غیردولتی را برای پزشکان در حال
گذراندن تعهد در شهرستان محل تعهد و در خارج از ساعات موظفی مطابق
تعرفههای مصوب هیئت وزیران (طی دو ماه از ابلاغ این مصوبه) ایجاد کند و
گزارش آن را به دبیرخانه هیئت ارائه کند. در سالهای گذشته پزشکان برای
تاسیس مطب موظف به جمعآوری امتیاز از طریق فعالیت در بخش دولتی شدهاند.
این محدودیت با هدف هدایت پزشکان جوان به سمت مراکز دولتی مناطق محروم که
امتیاز بالاتری دارند و تضمین دسترسی مردم این نواحی به خدمات پزشکی صورت
گرفته، اما بررسی وضعیت توزیع پروانه طبابتهای فعال در کشور نشان میدهد
که چنین رویکردی منجر به توزیع پایدار پزشکان در این مناطق هم نشده است.
عجیبتر اینکه شرایط امتیازدهی برای شهرها هم متفاوت است و استانی مثل
کرمانشاه سالانه ۳۰ امتیاز و شهری مثل کیش سالانه ۱۴۰ امتیاز دارد اما به
جز این سوال که آیا کیش جزو مناطق محروم به شمار میرود، بسیاری از
فارغالتحصیلان پزشکی میگویند که پذیرش در کیش و دماوند مخصوص
آقازادههاست و برای دانشجویان عادی چنین مجوزهایی را صادر نمیکنند و
مجبور به کسب مجوز در شهرهای بسیار محروم با کمترین امکانات هستند. شرایط
سخت صدور مجوز پروانه طبابت و مطب، دوراهی سختی را پیش روی پزشکان قرار
داده؛ یا حضور در بخش خصوصی با درآمدهای ناچیز یا مهاجرتهای شغلی که حداقل
معیشتشان را تامین کند.
این پزشکان ۷۰ هزار تومان در روز درآمد دارند
شاید بد نیست که به موضوعی که خسرونیا اشاره دارد به دید آمارهای رسمی
نگاه کنیم. سال ۹۷ و پیش از شیوع کرونا در جهان بود که دکتر محمد جهانگیری،
معاون وقت فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی ایران با اشاره به آمار ۶۰ هزار
پزشک عمومی فعال در کشور، گفت: «تنها ۳۵ درصد این تعداد، پروانه مطب دریافت
کرده اند و مابقی در سیستم سلامت، کارهای مدیریتی می کنند و یا مستخدم
دولت هستند.» اما همین چند روز پیش بود که دکتر محمد رئیس زاده، رئیس کل
سازمان نظام پزشکی در مراسم افتتاحیه شانزدهمین کنگره بین المللی
آنستزیولوژی و مراقبت های ویژه و درد گفت: ۴۰ درصد پزشکان عمومی در کشور به
کاری غیر از طبابت مشغولند، این درحالیست که در زمینه پزشک متخصص در برخی
رشته ها با کمبود روبهرو هستیم. وی با ابراز تاسف از رشد بسیار ناچیز
تعرفه رشته پزشکی تصریح کرد: «میزان افزایش تعرفه پزشکی طی سالیان اخیر یک
سوم حقوق کارمندی و یک چهارم دستمزد کارگری بوده است. به همین علت پزشکان
رغبتی برای ورود به رشته های تخصصی ندارند و صندلی های دستیاری برخی از
رشته ها از جمله بیهوشی در کشور خالی مانده است که این امر باعث شده
وضعیت رشته بیهوشی از مرز بحران بگذرد. از ۳۸۵ ظرفیت رزیدنتی زیر ۱۰۰ نفر
پر شده و امسال تنها ۷۰ نفر فارغ التحصیل شده اند.» این گفته ها در شرایطی
مطرح می شود که متخصصان بیهوشی برای هربار کار پراسترس و پرتنش در اتاق عمل
فقط ۷۰ هزارتومان دریافتی دارند.
در این شرایط روز گذشته هادی یزدانی،
پزشک، درباره افزایش ظرفیت رشته های پزشکی می گوید: «این سیاستی است که با
افزایش ظرفیتها، قصد دارد پزشکها را در دانشگاههای علوم پزشکی به خط
کند، تا پزشک برای یک موقعیت کارمندی التماس کند. تقریباً از صد هزار پزشک
عمومی، ۵۰ هزار نفر آنها کار میکنند. مجلس باید بررسی کند که آن ۵۰ هزار
نفر کجا هستند؟ ۲۰ الی ۳۰ درصد آنها مهاجرت کردهاند، بقیه آنها مشغول چه
کاری هستند؟» آسیبشناسی مهاجرت از کشور نشان میدهد برخی از سیاستها و
برنامههای نادرست اجرائیشده در کشور از یک سو و تأثیرات فضای مجازی و
فضای ارتباطی از سوی دیگر بر پدیده مهاجرت بهویژه مهاجرت اعضای کادر درمان
تأثیر مستقیم داشته است. در سال گذشته، ۱۶۰ متخصص قلب از کشور مهاجرت
کردهاند. در همین مدت ۳۰ هزار کادر درمان از دانشکدههای علوم پزشکی
درخواست صدور گواهی حسن انجام کار داشتهاند که مقصدشان کشور عمان بوده
است. همچنین ظرف چهار سال گذشته ۱۶ هزار پزشک عمومی از کشور رفتهاند و بر
اساس گزارش سازمان بینالمللی مهاجرت، میزان مهاجران ایرانی در سال ۲۰۲۲
میلادی، حدود دومیلیونو ۸۰۰ هزار نفر بوده که نزدیک به ۳.۳ درصد از کل
جمعیت کشور را شامل میشود.