۵ دستاورد علمی که باید منتظرشان باشیم

احتمالا امسال دانشمندان علوم‌پزشکی بتوانند به میلیون‌ها کودکی که به دلیل سوءتغذیه بیمار هستند، کمک کنند. این کودکان معمولا حتی بعد از این‌که به‌اندازه کافی تغذیه شده و تحت درمان قرار می‌گیرند، بهبود خود را کاملا به‌دست نمی‌آورند. وضعیت نابسامان و بیکاری‌های ناشی از عالمگیری کرونا باعث شده تعداد بسیار بیشتری از کودکان دنیا گرفتار سوءتغذیه شوند. یکی از مشکلات این کودکان، اختلال در مقدار و تنوع جمعیت باکتری‌های ساکن روده (میکروبیوم روده) آنهاست که در نهایت موجب ضعف در سیستم گوارش و توقف رشد آنها می‌شود. متخصصان بهداشت و سلامت در بررسی‌های خود روی کودکان بنگلادشی نوعی مکمل غذایی ارزان‌قیمت را ارزیابی کردند. این مکمل ترکیبی از مواد غذایی ارزان مانند نخود، موز و آردهای سویا و بادام‌زمینی است. در تحقیقی که سال ۲۰۱۹ این متخصصان انجام دادند، آنها ابتدا ترکیب موردنظر را روی نمونه‌های حیوانی موش و خوک‌های آزمایشگاهی بررسی کردند. سپس آن را روی ۶۰کودک مبتلا به سوءتغذیه به‌مدت یک ماه آزمایش کردند. این مکمل توانست روده این کودکان را بهبود بخشد. اما زمان آزمایش بسیار کم بود و اثر این بهبود روی رشد کودکان به‌خوبی مشخص نشد. این محققان قصد دارند در سال ۱۴۰۰، مطالعات خود را در این زمینه افزایش داده و کودکان دچار سوءتغذیه را حداقل به مدت سه‌ماه تحت آزمایش قرار دهند.

قوانین محدودی برای حفاظت از تنوع‌زیستی دوسوم اقیانوس‌هایی که خارج از مرزهای بین‌المللی واقع شده‌اند، وجود دارد. امسال قرار است اولین معاهده‌ای که به‌طور مشخص مراقبت از این آب‌ها را در نظر دارد، نهایی شود. قرار است در این معاهده بخشی از این آب‌ها، تحت قوانین مناطق حفاظت‌شده دریایی قرار بگیرند. محققان در حال تهیه اسناد و به‌کارگیری داوطلبان برای به‌ثمر رساندن این معاهده هستند. در این معاهده از کشورهای مختلف خواسته می‌شود قبل از شروع فعالیت‌های تجاری در این آب‌ها حداقل استانداردهای ارزیابی اثر زیست‌محیطی فعالیت‌هایشان را در نظر بگیرند. همچنین تیمی از متخصصان امور فنی و علمی بین‌المللی قصد دارند در این آب‌های بین‌المللی شبیه محققانی که شرایط جنوبگان را بررسی و مدیریت می‌کنند مستقر شوند. این گروه از متخصصان پیشنهادهای مربوط به مناطق حفاظت‌شده دریایی را بررسی خواهندکرد.

همچنین در پیش‌نویس این معاهده قید شده است که باید سیستمی برای مدیریت توالی ژنتیک دریافت‌شده از موجودات زنده دریایی که در آب‌های بین‌المللی زندگی می‌کنند ایجاد شود.

به نظر می‌رسد سال ۱۴۰۰ شاهد مطالعات جدیدی در مورد انسان‌های باستانی باشیم. در واقع محققان با ترکیب تحلیل‌های مربوط به دی‌ان‌ای‌های گرفته‌شده از فسیل‌ انسان‌های باستانی با سرنخ‌های دیگر میکروبی و مولکولی قصد دارند شرایط و روابط اجتماعی آن دوران و همچنین مهاجرت‌های انسان‌های آن عصر را بررسی کنند. این دانشمندان قرار است مدارک به‌دست آمده از دی‌ان‌ای و اطلاعات حاصل از بررسی پروتئین‌ها، ایزوتوپ‌ها و همچنین میکروفسیل‌ها و اطلاعات مربوط به عوامل بیماری‌زای کشف‌شده از استخوان‌ها، پلاک‌های دندان و مدفوع‌های فسیل‌شده را با یکدیگر ادغام کنند و به دانش باارزشی از انسان‌های عصر باستان دست یابند. در آینده نه‌چندان دور با استفاده از این تکنیک می‌توان ریشه و منشأ اقوام و ملل مختلف را تعیین کرد و دریافت مردم از کجا به سرزمین فعلی‌شان رسیده‌اند.

پروتئین کی‌آرای‌اس (KRAS) نوعی پروتئین سرطان‌زاست که پیام‌های رشد آن منجر به ایجاد انواع سرطان می‌شود. دانشمندان بیش از سه دهه است در رویای از کار انداختن آن و کوچک کردن تومورهای سرطانی هستند.

تاکنون تصور می‌شد پروتئین کی‌آرای‌اس به دلیل نداشتن پوششی مخصوص، در برابر داروها و مسدودکننده‌هایی که بتوانند آن را هدف بگیرند، نفوذناپذیر است.

اما اخیرا چند شرکت تحقیقاتی، ترکیباتی تولید کرده‌اند که می‌توانند به درون پروتئین‌های جهش‌یافته کی‌آرای‌اس سرطان‌زا نفوذ کرده و پیام‌های آنها را کنترل و مهار کنند. این داروها ابتدا روی موش‌های آزمایشگاهی سپس در بیماران سرطانی آزمایش شده و نتایج امیدوارکننده‌ای داشته‌اند. امژن (Amgen)، شرکت بیوتکنولوژی و داروسازی آمریکایی، از مدیریت سازمان دارو و غذای آمریکا خواسته است داروی کی‌آرای‌اس این شرکت به نام سوتوراسیب (Sotorasib) را بررسی کند. چنانچه این دارو تاییدیه خود را بگیرد، به اولین دارو از این نوع داروهای جدید تبدیل می‌شود که می‌تواند انواع سرطان‌ها را درمان کند. قرار است این دارو ابتدا به کمک بیماران مبتلا به سرطان ریه برود.روزنامه جام جم