پول یا دستمزد؟
چند شب پیش یكی از وزرای سابق بهداشت كه اکنون هم موقعیت برجسته ای دریکی از مهم‌ترین مراكز تصمیم‌سازی كشور دارند، با گشاده‌دستی‌ای بی‌نظیر مهم‌ترین اسرار بحران سلامت موجود در كشور را برملا كردند!
شفا آنلاین>سلامت>چند شب پیش یكی از وزرای سابق بهداشت كه اکنون هم موقعیت برجسته ای دریکی از مهم‌ترین مراكز تصمیم‌سازی كشور دارند، با گشاده‌دستی‌ای بی‌نظیر مهم‌ترین اسرار بحران سلامت موجود در كشور را برملا كردند!
ایشان كه خود جراح برجسته قلب هستند اما سال‌هاست به خدمات مهم‌تری اشتغال دارند فاش ساختند كه در كشور ما از قبل از وزارت ایشان و تاکنون به پزشكان شامل خود ايشان «پول» پرداخت می‌شود؛ در بسیاری موارد «پول زیاد» و گاه حتی «پول مفت»! و اشاره‌ای نكردند كه این پول با "دستمزد " چه تناسبی دارد و اصلاً ايا تعریف درستی از "دستمزد " پزشكان وجود دارد یا خیر؟
فارغ از اینكه پول "كم " پرداخت شود یا "زیاد" همين نگرش به‌خودی‌خود نشانه‌ایست آشکار از مشكلات سیستمی كه توان محاسبه دستمزد را لااقل دریکی از اساسی‌ترین خدمات خود ندارد یا ازدست‌داده است. سیستمی كه نقش نظام پرداخت در كیفیت خدمات و حتی محصولات را نمی‌شناسد یا باور نكرده است. اجزا متشكله هر خدمت را تعیین نكرده و اساساً به مسائل پیچیده اجتماعی امروز با نگاهی پیشا اقتصادی می‌نگرد.
اقتصاد و قوانین پیچ‌درپیچ و اهرم‌های نظارتی و معادلات تعیین‌کننده آن مربوط به رشد اجتماعی خاصی است كه دیگر نمی‌توان مثل یك مزرعه برده‌دارانه-كه هنوز مفاهیمی چون كالا، ارزش‌افزوده و دستمزد در آن ظهور نكرده - پول در میان برده‌ها تقسیم كرد تا زنده باشند و كار كنند. در چنین جامعه‌ای كه می‌توان آن را پیشااقتصادی خواند دستمزد اساساً معنایی ندارد.
"دستمزد" چیزی نیست كه در یك اقتصاد آزاد به‌راحتی و خلق‌الساعه تعیین شود. عوامل متعددی از ارزش‌افزوده گرفته تا صعوبت و میزان تخصصی بودن كار در تعیین آن نقش دارند. به‌علاوه هیچ‌گاه از عوامل بیرونی نظیر عرضه و تقاضا هم به‌تمامی گریزی نیست. آقای وزیر فاش ساختند كه کلاً چنین فرایندهایی حداقل در كار سلامت در كشور ما وجود ندارند؛ در دوران وزارت هم ایشان به‌عنوان بالاترین مقام سلامت اگر به این محوری‌ترین و جوهری‌ترین كار اهتمام نورزیده‌اند معلوم نیست به چه‌کاری اشتغال داشته‌اند؟
راستی اگر چنین مسائلی را اصلاح نمی‌کردند به دنبال كدام اصلاحات بوده‌اند؟ راست است در زمان جنگ و در اوضاع اضطراری اقتصاد را تعطیل می‌کنند؛ به مردم كوپن و جیره می‌دهند نه دستمزد تا اوضاع آرام شود اما باید پرسید این اوضاع اضطراری تا چند دهه و به كدام دلیل است؟ ثانیاً این چگونه وضعیت اضطراری‌ایست كه خود مسئولان هرروز میلیاردها دلار سو استفاده و حیف‌ومیل را از جناح‌های دیگر حكومت افشا می‌کنند.
باید گفت در سیستم‌های اجتماعی‌ای كه دولت بخش مهمی از هزینه‌های شهروندان را می‌پردازد هم به پزشكان و پرستاران و سایر مشاغل «پول» پرداخت نمی‌شود بلكه به جهت حفظ كیفیت سلامت در آنجا هم به همه مردم "دستمزد " پرداخت می‌شود. دستمزدی كه در طی یك فرایند پیچیده شامل عوامل برشمرده تعيين ميگردد ؛ اما پرداخت آن را دولت تقبل می‌کند.
آقای و زیر سابق محترم ممكن است ادعا كنند مقصودشان از "پول "همان دستمزد بوده، بنابراین منطقی است درخواست كنیم مبنای علمی محاسبه دستمزد پزشكان را كه واحد پایه آن یك ویزیت ساده است اعلام و منتشر کنند و بفرمایند بر اساس كدام محاسبه اقتصادی این واحد پایه خدمات پزشكی رتبه پایین‌ترین در دنیا را به خود اختصاص داده است؟
بفرمایند كه چرا در سایر كشورها وزیران و معاونین قوه‌ها قادر نیستند بجای پرداخت دستمزد نصایح اخلاقی ارائه دهند و تُرَهات پوپولیستی بیان كنند؟ این‌ها هیچ، راستی آیا قادر به درك این مسئله ساده اقتصادی هم نیستند كه بسیاری از آن "پول"های زیادی كه به پزشكان داده می‌شود یا در سیستم سلامت هدر می‌رود و بسیاری از درآمدهای بالای پزشكان ریشه‌اش در همین ویزیت ارزان و بی نظارت است؟ نخير درست گفتند مقصود همان "پول " بوده است كه به دستور رييس و معاون ميتوان ان را "كم "و "زياد "كرد.يك نَفَر هم ممكن است اراده كند پول "مفت "بدهد !
بله اهمیت آنچه چند شب پیش آشکار شد بیش از همه این‌هاست. معلوم شد سال‌ها كار در بالاترین مناصب هم با تمام هزینه‌هایی كه كشور به دلیل ندانم‌کاری‌ها به هدر داده قادر نبوده حتی به شكل «طرح كاد» بسیاری از مسيولين ما را با مسائل پایه‌ای اقتصاد و جامعه‌شناسی آشنا كند. ان هم مناصبي كه داشتن يا نداشتن بينش اجتماعي و تاريخي تأثيري با تصاعد هندسي بر كارايي جامعه تحت مسيوليتشان ميگذارد .بدتر آنکه هنوز هم بسياري از همین ذهنیت‌ها در حال اتخاذ مهم‌ترین تصمیمات هستند
یادداشت‌هایِ دکتر بابک زمانی
نظرات بینندگان
آخرین اخبار