علت، پیشگیری و درمان صدای فک هنگام غذا خوردن یا خمیازه کشیدن

 
صدای فک از کجا می آید؟

صدای مفصل فک در هنگام باز کردن دهان از مفصل فک تحتانی (مفصل طرفین فک که دهان را بازو و بسته می کنند) شنیده می شود. این موضوع به این دلیل اتفاق می افتد که عضلات و تاندون های سفت شده، فک شما را به یک سمت می کشند یا باعث می شوند فک شما از محل خود خارج شود. این صدای از مفصل فک از مفصل تحت فشار شنیده می شود که به آرامی به سمت داخل یا خارج از محل خود در هنگام جویدن، هنگام غذا خوردن یا خمیازه کشیدن حرکت می کند.


علت ها و دلایل صدا دادن مفاصل فک

یک فک تحتانی عادی و سالم فعالیت خود را بی­صدا انجام می­دهد. حرکت­های فک یکنواخت هستند بدون اینکه به یک سمت خاص کشیده شوند (که به آن انحراف گفته می­شود) یا تغییرات ناگهانی در سرعت یا جهت حرکت آن وجود ندارد (که به آن انحنا گفته می­شود). گودی یا حفره دوری (حفره­ای که بخشی از استخوان گیجگاهی است که محل سوراخ گوش، مکانیزم شنوایی و عضو تعادلی می­باشد) به مفصلی متصل است (سر دایره­ای شکل یا گرد فک که مفصل حفره دور آن می­باشد) که با استفاده از رباط ها دو استخوان را به هم متصل می­کند.


اگر در این محل آسیب وجود داشته باشد (خواه به شدت یک سایش از سمت پایین یا آسیب مزمن ناشی از ایجاد حرکت فک باشد) می­تواند منجر به پارگی شود و در این زمان دیسک از بین دو استخوان خارج می­ شود. این استقرار نامناسب معمولاً در قسمت جلوی استخوان­ها قابل مشاهده است. در این زمان هنگامی که فک به میزان مشخصی باز می­شود، رباط نگهدارنده پشت مفصل منجر به خارج شدن دیسک و حرکت آن به سمت سر مفصلی می­شود که متعلق به آن است. این موضوع می­تواند منجر به ایجاد صداهای مشخص هنگام حرکت فک شود.

صدا دادن فک هنگام غذا خوردن

دلیل صدا دادن فک هنگام غذا خوردن این است که عضلات و تاندون های سفت شده، فک را به یک سمت می کشد و فک از محل خود خارج می شود. صدای ایجاد شده از مفصل فک از مفصل تحت فشار شنیده می شود که به آرامی به سمت داخل یا خارج از محل خود در هنگام جویدن، هنگام غذا خوردن یا خمیازه کشیدن حرکت می کند.
  علائم رایج این مشکل شامل موارد زیر است:

    ایجاد درد یا ورم در صورت، ناحیه مفصل فک، گردن و شانه­ها، و داخل یا اطراف گوش در زمان جویدن، صحبت کردن، یا باز کردن زیاد دهان
    محدود شدن توانایی فرد برای باز کردن زیاد دهان
    چسبیدن یا قفل شدن فک در زمان باز کردن یا بستن دهان
    ایجاد صدا در مفصل فک در زمان باز کردن یا بستن دهان (که ممکن است همراه با درد باشد) یا جویدن غذا
    احساس خستگی در صورت
    ایجاد مشکل در جویدن یا عدم راحتی در هنگام بلع غذا – در این حالت دندان­های بالا و پایین به نحو مناسب روی یکدیگر قرار نمی­گیرند
    ایجاد ورم در یک طرف صورت
    مشکلات صورت ممکن است در یک طرف یا هر دو طرف صورت ایجاد شود
    علائم رایج دیگر این مشکل شامل دندان ­درد، سر درد، گردن درد، سرگیچه، گوش درد، ایجاد مشکلات شنوایی، درد در ناحیه بالای شانه، و زنگ زدن گوش­ها (وزوز گوش) هستند.

  برای درمان صدا دادن فک از کودکی به فکر باشید

مشکل صدا دادن فک به مرور زمان از کودکی آغاز می شود . به هم ریختگی دندان ها و عادت های نادرست غذا خوردن به ویژه جویدن غذا با یک طرف فک از علت های بروز صدا در مفصل گیجگاهی ـ فکی است .

پس بهتر است از کوکی والدین به فکر دندانهای شیری کودک خود باشند و در صورت پوسیدگی آنها را برای درمان پیش پزشک ببرند تا فرد در بزرگسالی دندان های مرتب داشته باشد . کودکانی که دندان شیری پوسیده دارند باید برای جلوگیری از پوسیدگی دندانهایشان آن ها را درمان کنند اما نکشند زیرا با کشیدن دندان های شیری احتمال این که دندان دائمی آنها نامنظم رشد کند، بسیار بالاست.

والدین گرامی باید برای پیشگیری از مشکلات مفصل گیجگاهی ـ فکی، کودکان خود را برای معاینات دوره ای و درمان های لازم، نزد دندانپزشک ببرند.

اولین قدم را برای رفع صدا دادن فک بردارید

تا می‌توانید غذای نرم بخورید

استرس نداشته باشيد

یکی از مسائلی که مشکلات مفصلی را تشدید کرده و باعث افزایش شدت دندان قروچه و درد و گرفتگی عضلات می‌شود، استرس‌های روحی است. به‌طور کلی شدت دندان‌ قروچه با میزان استرس بیمار ارتباط مستقیم دارد. در نتیجه اغلب بیماران جدا از درمان‌های دندانپزشکی باید به هر طریق استرس‌های روحی خود را کاهش دهند چون در غیر این صورت درمان‌های دندانپزشکی تاثیر کافی به دنبال نخواهد داشت.
فک‌تان را ماساژ بدهید

استفاده از گرما یا سرما(برحسب مورد بیماری و به تشخیص دندانپزشک) می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. همچنین ماساژ عضلات جونده از روی صورت و داخل دهان می‌تواند در کاهش شدت انقباض و کم کردن فشار روی آنها موثر باشد. چند جلسه استفاده از لیزرهای کم توان نیز در کاهش درد و ناراحتی عضلات جونده و مفصل گیجگاهی فکی بسیار مفید است.

درمان های اولیه

برخی درمان­های اولیه و سنتی برای این مشکل شامل موارد زیر هستند:

استفاده از بسته­ های گرم یا سرد. یک بسته یخ بر روی صورت خود ناحیه گیجگاهی برای حدود 10 دقیقه استفاده کنید. از تمرین­های کششی ساده برای فک خود استفاده کنید (برای این کار از تجویز فیزیوتراپ یا دندان­پزشک خود استفاده کنید). پس از تمرین، با استفاده از یک حوله گرم یا لباس صورت خود را برای 5 دقیقه گرم کنید. این کار را چند بار در روز انجام دهید.از غذاهای نرم تغذیه کنید. از غذاهای نرم همچون ماست، پوره سیب­زمینی، پنیر، سوپ، تخم مرغ، ماهی، میوه­ها و سبزیجات پخته شده، لوبیا، و حبوبات تغذیه کنید.

دارو مصرف کنید. برای رهایی از درد عضلات و ورم آنها، از داروهای ضد ورم همچون ناپروکسین یا ایوبروفن استفاده کنید. دندان پزشک شما می­تواند دوز بالاتری از این داروها و سایر داروهای مسکن را برای از بین بردن درد برای شما تجویز کند.

درمان لیزر سطح پایین. از این روش درمان برای کاهش درد و تورم و نیز افزایش حوزه تکان­های گردن و نیز انعطاف­پذیری دهان هنگام باز شدن استفاده می­شود.از آتل مخصوص یا محافظ شبانه استفاده کنید. آتل مخصوص و محافظ شبانه قطعات پلاستیکی هستند که برای تنظیم موقعیت دندان­های بالا و پایین فرد مورد استفاده قرار می­گیرد. این ابزارها از نزدیک شدن دندان­های بالا و پایین به هم جلوگیری می­کنند و منجر به کاهش تاثیرات حاصل از دندان قروچه یا ساییدن دندان­ها به هم می­شوند. این ابزارها همچنین می­توانند موقعیت دندان­های را اصلاح کنند و مشکلات قرارگیری احتمالی را حداقل نمایند.

استفاده از درمان­های مربوط به اصلاح دندان. درمان­های اصلاح دندان شامل جایگزینی دندان­های از دست رفته و استفاده از عاج دندان، پل، یا سیم­کشی برای متوازن کردن سطح دندان­ها یا اصلاح مشکلات جویدن و گاز گرفتن مورد استفاده قرار می­گیرد.اجتناب از حرکت دادن زیاد فک. سطح خمیازه یا جویدن (بطور خاص آدامس یا یخ) را حداقل کنید و از فعالیت­هایی همچون فریاد کشیدن یا آواز خواندن که نیازمند حرکت زیاد فک است اجتناب و خودداری کنید.چانه خود را برای استراحت بر روی دست­ها قرار ندهید یا تلفن را با استفاده از شانه خود روی گوش نگه ندارید.

سعی کنید بدن شما برای کاهش درد گردن و صورت در وضعیت مناسب قرار داشته باشد.
سعی کنید دندان­های خود را کمی از هم جدا نگه دارید. این کار را بطور خاص در زمانی انجام دهید که به دنبال رهایی از فشار فک خود هستید. برای کنترل دندان قروچه یا ساییدن دندان در طول روز، زبان خود را بین دندان­ها قرار دهید.تکنیک­های حفظ آرامش را فرا بگیرید تا به این ترتیب بتوانید کشش عضلات خود در ناحیه فک را کنترل کنید. از دندان­پزشک خود در مورد نیاز به استفاده از خدمات فیزیوتراپی سوال کنید. در این بخش برای کاهش سطح استرس خود می­توانید از سایر روش­های درمانی همچون بیوفیدبک نیز استفاده کنید.


تحریک الکتریکی اعصاب از روی پوست. در این روش درمانی از الکتریسیته ضعیف برای خلاصی از درد و آزاد کردن مفصل فک و عضلات صورت استفاده می­شود. این روش درمانی را می­توان در مطب دندان­پزشک یا خانه مورد استفاده قرار داد.مافوق صوت. درمان مافوق صوت یک حرارت عمیق است که در موضع درد برای خلاصی از آن یا افزایش قابلیت حرکتی استفاده می­شود.

تزریق در نقطه حساس. در این حالت از تزریق داروهای مسکن در عضلات صورت برای خلاص شدن از درد استفاده می­شود.درمان با استفاده از امواج رادیویی. امواج رادیویی یک تحریک سطح پایین در مفصل ایجاد می­کند که می­تواند منجر به افزایش جریان خون و کاهش درد شود.

کار ممکن است به جراحی بکشد

جراحی فقط در صورتی لازم است که مشکل مفصل گیجگاهی ـ مفصلی دیر تشخیص داده شود و به حد کافی پیشرفت کرده باشد . پس اگر این بیماری به موقع تشخیص داده شود و اقدامات لازم برای بهبود انجام گیرد ، دردسر کمتری را برای فرد به همراه دارد.نوع جراحی، به میزان تخریب بستگی دارد و روش های متفاوتی برای آن در نظر می گیرند . در برخی مواقع در جراحی مفصل را کوتاه می کنند و گاهی نیز به ترمیم قسمت های تخریب شده می پردازند .

بعد از جراحی، صورت و فک را به مدت 6 هفته می بندند و بعد از گذراندن این 6 هفته بیمار را برای فیزیوتراپی می فرستند. اگر آخرین راه درمانتان جراحی است به یک پزشک حاذق مراجعه کنید زیرا در صورت متبحر نبودن پزشک احتمال فلج صورت و انحراف فک وجود دارد. آکاایران