بی شک در شرایطی که جامعه به سوی سالمندی گام برمی دارد بهرهگیری از خدمات پرستاری آن هم بهصورت شبانه روزی و در منزل نه تنها مشکل محدودیت مراجعه بیماران به مراکز درمانی را رفع میکند بلکه گامی بزرگ در کاهش هزینههای بیمارستانی محسوب میشود

شفاآنلاین>سلامت> چندین دهه است که پرستاری از بیماران در منزل به یکی از مهمترین ارکان نظام سلامت در دنیا تبدیل شده بهگونهای که بسیاری از دولتمردان آن را راهکار کاهش هزینههای اقتصادی و اجتماعی تحمیل شده بر جامعه و البته بیمار عنوان میکنند. این درحالی است که در کشور ما پرستاری از بیمار آن هم در منزل همچنان بهعنوان حلقه مفقود شده نظام سلامت باقی مانده است.
به گزارش شفاآنلاین، بی شک در شرایطی که جامعه به سوی سالمندی گام برمی دارد بهرهگیری از خدمات پرستاری آن هم بهصورت شبانه روزی و در منزل نه تنها مشکل محدودیت مراجعه بیماران به مراکز درمانی را رفع میکند بلکه گامی بزرگ در کاهش هزینههای بیمارستانی محسوب میشود.
با این حال این طرح در کشور ما چندان مورد استقبال قرار نگرفت انگار این طرح نه تنها هزینهها را کاهش نداده بلکه هزینهای بیشتر به بیماران و خانوادههای آنها تحمیل میکند. از سوی دیگر اما پرستاران هم رغبت چندانی به آن نشان ندادهاند گویی این طرح برای آنها نیز مقرون به صرفه نیست.
«پدرم چند ماه پیش سکته مغزی داشت. سکته چنان او را ناتوان کرد که حتی برای سادهترین امور هم نیازمند کمک است» این را مهدی امیدی میگوید، مرد جوانی که پدرش را به کول گرفته و از پلههای درمانگاه بالا آمده است تا سوند پدرش را تعویض کند. وی ادامه میدهد: «بسختی در ترافیک شهر او راجابهجا میکنیم خودش هم خسته میشود اما هزینه خدمات پرستاران در منزل آنقدر زیاد است که ترجیح میدهیم خودمان کارهایش را انجام دهیم.»
مریم رضایی هم که مادری بیمار دارد از نیاز به استفاده از برخی خدمات مانند تعویض سوند و تزریق دارو در روزهای تعطیل و برخی ساعات شب میگوید، مشکلی که با حضور یک پرستار در منزل دیگر مشکل محسوب نخواهد شد اما او هم بالا بودن هزینهها را عنوان میکند و میگوید: «ترجیح میدهم مادرم در بیمارستان بستری باشد تا درخانه چراکه من و برادرم مهارت کافی برای مراقبت از مادر را نداریم و گاهی حتی مشکلاتش را بیشتر میکنیم از سوی دیگر وضعیت اقتصادی ما هم به گونهای نیست که بتوانیم هزینه خدمات پرستاری در منزل را تأمین کنیم. حقوق مستمری پدرم هم آنقدر نیست که بتواند این هزینه را تأمین کند.»
درحالیکه اقشار مختلف جامعه از بالا بودن نرخ هزینههای پرستاری در منزل گلایه دارند محمد شریفی مقدم از غیر واقعی بودن و کم بودن نرخ تعرفههایی میگوید که برای این دسته از خدمات درنظر گرفته شده است. وی در توضیح این موضوع میگوید: خدمات پرستاری در منزل به چند دسته تقسیم میشود برخی از این خدمات موردی است مانند تزریقات یا استفاده از سوند و... این دسته از خدمات اگر در بیمارستان یا مراکز درمانی انجام شود پرستار نه تنها از کمک یک بهیار بهره میگیرد بلکه برای رفت و آمد بر بالین بیمار نیز هزینه و زمان صرف نمیکند.
اما برای ارائه همین خدمت در منزل بسته به مسافت، هزینه و زمان بیشتری صرف میشود. در چنین مواردی گاهی لازم است پرستار در کنار بیمار بماند تا تأثیر دارو را نیز بررسی کند و از عدم ایجاد عوارض جانبی مطمئن شود. این خدمت در منزل تنها چند درصد از تعرفهای که برای همان خدمت در بیمارستان در نظر گرفته شده بیشتر است. همین امر باعث شده پرستاران رغبتی به انجام خدمات این چنینی نشان ندهند.
شریفی مقدم در ادامه با اشاره به برخی خدمات طولانی مدت پرستاری میافزاید: برخی بیماران خاص مانند افرادی که سکته مغزی کردهاند یا بر اثر تصادف دچار آسیب دیدگی شدید شدهاند، نیازمند نگهداری و خدمات ویژه مطابق خدمات آی سی یو هستند. مسئولیت مستقیم چنین بیمارانی در خانه بر عهده پرستار است در حالی که در بیمارستان این گونه نیست و افراد بیشتری در نگهداری بیمار مسئولیت دارند. از اینرو رقم درنظر گرفته شده برای پرستاری که نه بیمه میشود و نه آینده شغلی دارد اصلاً مقرون به صرفه نیست. به همین دلیل هرچند پرستاری در منزل در شهرستانها مورد استقبال کمی قرار گرفت اما این موضوع در تهران طرفداری نداشت.
دبیرکل خانه پرستار با تأکید بر اینکه حدود ۶۰ سال است که در دنیا موضوع پرستاری در منزل وارد حوزه سلامت شده تصریح میکند: دنیا به سمت بیمارستان زدایی پیش میرود چراکه اگر بیمار در خانه نگهداری شود هم از حضور خانوادهاش بهرهمند است و هم کمتر در معرض عفونتهای بیماری قرار خواهد گرفت. صرفهجویی در هزینهها هم سومین نتیجه این طرح است. چرا که یک تخت و خدمات بیمارستانی مربوط به آن چندین میلیارد هزینه برای دولت دارد که حذف آن و استفاده از خدمات در خانه بسیار مقرون به صرفه خواهد بود.
وی تأکید میکند: رقم تمام شده یک ساعت کار پرستار با در نظر گرفتن بیمه و مرخصی و سایر موارد برای دولت حدود 50 هزار تومان خواهد بود.
از سوی دیگر هزینه یک تخت در آی سی یو حدود چند میلیون تومان در ماه است یک حساب سر انگشتی نشان میدهد حمایت از خدمات پرستاری در منزل نه تنها مشکلات و محدودیتهای بیماران در مراجعه به مراکز درمانی را حل میکند بلکه از تحمیل هزینههای بیمارستانی به دولت میکاهد.
وی در پاسخ به این سؤال که بیمهها در این زمینه چقدر راهگشا خواهند بود میگوید: در چنین شرایطی نقش بیمهها در حل دوجانبه مشکل هزینه بسیار پررنگ میشود. در واقع اگر بیمهها وارد میدان شوند و بخشی از هزینههای بیمار را برعهده بگیرند، قطعاً تمایل بیمار به استفاده از خدمات پرستاران در منزل افزایش خواهد یافت و این موضوع هم به نفع بیمار است و بسیاری از مشکلات او را کاهش میدهد و هم به نفع پرستاران خواهد بود و هم به صرفهجویی هزینههای دولت منجر میشود.
در ادامه اما معاون پرستاری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از انجام اقداماتی برای پوشش بیمه خدمات پرستاری در منزل خبر میدهد.
مریم حضرتی در این باره میگوید: تعرفه مراقبت و مشاوره از بیمار در منزل که توسط پرستاران انجام میگیرد دو سال پیش پیشنهاد شد. این تعرفهها در سالجاری همانند تعرفههای پزشکی 5 درصد افزایش داشت اما از آنجایی که میزان این تعرفهها از همان زمان تصویب یعنی سال 95، بسیار ناچیزی بود تقاضا کردهایم در شورای عالی بیمه این تعرفهها افزایش یابد.
وی ادامه میدهد: پس از تعرفهگذاری خدمات پرستاری در منزل، با تصویب اجرای آزمایشی پوشش بیمه این خدمات در شورای عالی بیمه(Insurance)، کارگروههای اصلی و تخصصی خدمات مراقبت در منزل برای پنج دسته بیماری در وزارت بهداشت تشکیل شد. این کارگروهها متشکل از نمایندگان پزشکان متخصص، پرستاران، پرستاران مراقبت در منزل و سازمانهای بیمهگر هستند. اجرای آزمایشی این طرح بزودی در چند شهر مانند تهران، مشهد و کرمان و برخی شهرهای دیگر برای بیماریهایی نظیر نارسایی قلبی پیشرفته، سکتههای مغزی، زردی نوزادان و همچنین برای بیماران نیازمند به مراقبتهای ویژه آغاز میشود.
معاون پرستاری وزیر بهداشت با تأکید بر اینکه مدت این طرح حداقل 6 ماه است که حدود 2 ماه آن گذشته، تصریح میکند: اگر این طرح تحت پوشش بیمه قرار بگیرد دستاورد مهمی برای مردم خواهد بود.
حضرتی در خصوص نحوه نظارت بر عملکرد مراکز پرستاری در منزل خاطرنشان میکند: نظارت بر عملکرد مراکز پرستاری در منزل بر عهده شورای هماهنگی پرستاری در استانها است. از اینرو درصورت مشاهده هرگونه تخلف در این مراکز میتوانید موضوع را به این شورا اعلام کنید تا پیگیری شود.
وی در پایان تأکید میکند: اگر پرستاران به طور مستقیم با بیمار در ارتباط باشند، با پیشگیری(prevention) از بسیاری از اشتباهات، در تسریع روند بهبود بیمار نقشی مؤثر خواهند داشت.ایران