ارزدولتی برای داروسازی زهر است یا پادزهر؟
صنعت دارویی ایران به عنوان صنعتی پیشرو در منطقه که بین 95 تا 97 درصد داروهای مورد نیاز کشور را از نظر عددی تولید می‌کند و می‌گویند شمار این داروها به 42 میلیارد عدد می‌رسد هم اینک با مشکلات عدیده‌ای از جمله مشکل نقدینگی، مسایل ارزی و مطالبات مواجه است
شفاآنلاین>سلامت> صنعت دارویی ایران به عنوان صنعتی پیشرو در منطقه که بین 95 تا 97 درصد داروهای مورد نیاز کشور را از نظر عددی تولید می‌کند و می‌گویند شمار این داروها به 42 میلیارد عدد می‌رسد هم اینک با مشکلات عدیده‌ای از جمله مشکل نقدینگی، مسایل ارزی و مطالبات مواجه است.
به گزارش شفاآنلاین، خبرگزاری جمهوری اسلامی برای بررسی مشکلات صنعت داروسازی، میزگردی را تحت عنوان «چالش‌های تولید کنندگان دارو» با حضور محمد عبده‌زاده مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، مرتضی خیرآبادی خزانه‌دار و عضو هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران و بشیر خالقی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی برگزار کرد.
اینکه این سه تن چه گفتند و چه نظراتی برای دارو داشتند در مشروح این میزگرد که متعاقبا منتشر می‌شود به اطلاع هموطنان می‌رسد.
هر چند در زمان حاضر 42 میلیارد عدد دارو در کشور تولید می‌کنیم اما بین یک و نیم تا 2 میلیارد عدد هم سهم واردات دارو است که به حدود سه درصد داروهای مورد نیاز کشور به لحاظ عددی می‌رسد.»
عبده‌زاده، مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، میگوید: «ارزی که برای تولید داروهای وارداتی نیاز داریم نصف آن سه درصدی است که وارد می‌کنیم.» این گفته عبده‌زاده نشان می‌دهد که تولید دارو، چقدر برای کشور اهمیت دارد و نمی‌گذارد تا ارز بیشتری از کشور خارج شود که اگر غیر این بود به عنوان مثال باید هشت میلیارد دلار بابت واردات دارو طی سال، بیشتر هزینه می‌کردیم.»
به گفته دست اندرکاران صنعت دارو در کشور همچون خیرآبادی، خزانه‌دار و عضو سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، صنعت دارویی ما در منطقه درجه یک است و روسیه با آن عظمتش برای اینکه به جایگاه ایران برسد، 20 میلیارد دلار، پول کنار گذاشته است. به قول خی‌آبادی، ببینید چقدر تولید داخل مهم است. عراق با نصف جمعیت ما در سال گذشته 5/6 میلیارد دلار به واردات دارو، پول داده است.
تا اینجای کار معلوم می‌شود که صنعت داروی خوبی در منطقه داریم که باید بدان، قدر بنهیم؛ به ویژه این روزها که کشور با مشکلاتی همچون تحریمی جدید مواجه است و این مهم، فداکاری و عشق به هموطن تولید کننده دارو را می‌طلبد که همینطور هم هست. اما این دلیل نمی‌شود که این صنعت مشکلی نداشته باشد. مشکلات دارو چیست و صنعتگران با چه چیزهایی دست به گریبان می‌شوند؟
تمام مشکلات شرکت‌های تولید دارو در کشور یک طرف و کمبود نقدینگی آنها یک طرف دیگر، دردی مشترک است که برای تمام این شرکت‌ها وجود دارد. همه چیز به پولی بر می‌گردد که آنها یا ندارند یا کم دارند.
چرا شرکت‌های تولید دارو کمبود نقدینگی دارند؟
کمبود نقدینگی شرکت‌های صنعتی دارو در کشور وارد چرخه‌ای شده است که همه، ادعای رفع آن را دارند اما به نظر می‌رسد که هنوز موفق به از بین بردن کم‌پولی شرکت‌ها نشده‌اند. موضوع، خیلی ساده است. شرکت تولید کننده، دارو تولید می‌کند و به مشتری‌های خود مثل بیمارستان و مراکز درمانی (Healing)می‌دهد. مشتری هم باید پول نقد را در ازای گرفتن کالا (دارو) بدهد که با تاخیر می‌دهد. مشتری دولتی که سرجمع، همان وزارت بهداشت است هم اخیرا به جای پول، اوراق می‌دهد با سررسیدی یک یا دو ساله. به همین سادگی. آیا فکر می‌کنید تولیدکننده دارو، اوراق را تا سررسید در گاوصندوق نگاه می‌دارد؟ معلوم است که پاسخ منفی است. بیشتر این تولیدکنندگان مجبورند اوراق را نقد کنند. اما آیا می‌توانند این اوراق را بابت ضمانت به بانک بدهند؟ پاسخ باز هم منفی است. پس یک راه بیشتر برای تولیدکننده برای رسیدن به پولش نمی‌رسد و آن، تنزیل 20 تا 30 درصدی اوراق است که اگر هم موفق به تنزیل شد گمان نمی‌رود که با تنزیل و به حاشیه سودش برسد یا اگر هم سودی ببرد، اندک است یعنی فقط اصل سرمایه‌اش به او بر می‌گردد.»
شرکت‌های دارویی چقدر از دولت طلب دارند؟
عبده‌زاده، مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، میزان طلب یک ماه و نیم گذشته شرکت‌ها را 2 هزار و 500 میلیارد تومان بیان می‌کند و میگوید: «در زمان حاضر فکر می‌کنم به سه هزار میلیارد تومان رسیده باشد.»
خیرآبادی که عضو هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران است در عوض، چنین اظهار می‌دارد: «آقای دکتر عبده‌زاده فرمودند که وزارت بهداشت 2 هزار و 500 میلیارد تومان بدهی دارد این طلبی است که باید پرداخت کنند اما ایشان نگفتند که سه هزار میلیارد تومان طلب شرکت‌ها به صورت اوراق به شرکت‌ها نرسیده است. به عبارت دیگر دانشگاه‌های علوم پزشکی به شرکت‌های پخش دارو، اوراق داده‌اند که روی دست این شرکت‌ها باد کرده است و پرسش من این است که شرکت‌ها با این اوراقی که گرفته‌اند چه باید کنند؟»
او می‌افزاید: «کسی اوراق را از این شرکت‌ها قبول نمی‌کند تا پول بدهد. سررسید اوراقی که به برخی از تولید کنندگان دارو داده شده است به اول آذر 99 می رسد. مساله این است که آیا تولیدکننده دارو، طلب 11 ماه گذشته را 2 سال بعد باید وصول کند؟»
براساس این گزارش، قرار بود 500 میلیون دلار هم از طرف سران سه قوا به عنوان بخشی از مطالبات شرکت‌های دارویی بدهند در این خصوص خیرآبادی اظهار می‌دارد: «هنوز موافقت دفتر رهبری اعلام نشده است.»
مواد اولیه اشتراکی و سختی ترخیص آنها
بر اساس این گزارش، فقط مشکل نقدینگی نیست که شرکت‌های تولیدکننده دارو کشور را به چالش کشانده است. گاهی مواد اولیه تولید دارو با صنایع دیگر مشترک می‌شود و آن وقت جدا کردن آنها مشکل. به گفته عبده‌زاده، اخیرا برای رفع این مشکل، نرم‌افزاری تهیه شده است تا تعرفه ماده اولیه دارو را مشخص کند و زودتر از سایرین ترخیص شود.
حال، چرا این کار مهم است؟ این اقدام برای این مهم است که دارو و تجهیزات پزشکی از کالاهای دارای اولویت است و نباید در گمرک معطل بماند چرا که با جان انسان ها، مستقیما سر وکار دارد.
تخصیص ارز و مشکلات تامین ریال
تولیدکنندگان دارو در کشور اخیرا با مشکل تخصیص ارز (currency)هم مواجه شده اند. عبده‌زاده در این راستا تاکید می‌کند: «باید برای تامین و انتقال ارز فکری کنیم که اگر حریم دوم، شروع شود، بانک مرکزی به فهرست تحریم‌ها می‌رود و آن وقت، یک ساز و کار دیگری برای انتقال ارز لازم است. یعنی اگر ارز بدهند اما شرکت ها نتوانند این ارز را برای تهیه مواد اولیه و دارو جابجا کنند دچار مشکلی می‌شوند که به مشکلات آنها اضافه می‌شود.»
و اما خیرآبادی با تمام این مشکلات، خرده‌ای به دولت می‌گیرد که چرا در بودجه‌های سنواتی‌اش در بحث دارو، بودجه سه ردیف را افزایش نداده است. یعنی دولت، اعتبار ردیف‌‌های مربوط به یارانه دارو، سازمان بیمه سلامت ایران و مابه التفاوت ارز را کم پیش‌بینی کرده است؟
این عضو سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران همچنین به فرماندهی ثابت برای دارو تاکید می‌کند و اعتراض مبنی بر این نکته دارد که چرا و به چه حقی همه وزارتخانه‌های مملکت در امر دارو دخالت می‌کنند؟ او خاطرنشان می‌کند: «الان پولمان - بودجه - را اشتباه پیش‌بینی کرده‌اند. همان را هم که اشتباه پیش‌بینی کرده‌اند، در قالب اوراق می‌دهند. اینها که به تولیدکننده به جای پول، اوراق می‌دهند، تولید کننده از کجا ارز بخرد؟»
خالقی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در خصوص کسر بودجه بیمه سلامت ایران که اشتباهی در تامین اعتبارش به گفته خیرآبادی پیش آمده است هم میگوید: «سال گذشته، همین مجلس برای کسری بیمه سلامت، هشت هزار میلیارد تومان را تایید کرد تا به این سازمان داده شود و این ناشی از آن است که ما هم مشکلات را درک می‌کنیم که این میزان پول را برای ترمیم بودجه بیمه سلامت ایران مجوز دادیم.»
خالقی به جلسات مختلف کمیسیون بهداشت و درمان با وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نیز رییس مجلس اشاره و خاطرنشان می کند: «این، جزو برنامه‌های ما به شمار می‌آید که برای بودجه سال آینده، این مسایل را هم در نظر بگیریم.»
یک پیشنهاد برای رفع مشکلات: ارز 4200 تومانی را نمی‌خواهیم
عبده‌زاده برای رفع مشکلات پیش‌آمده شرکت‌های دارویی از جمله کمبود نقدینگی آنها به جلسات متعددی اشاره می‌کند که از زمان تخصیص ارز، مدام تشکیل شده است. او یک راه برای خلاصی شرکت‌ها از تخصیص ارز را پیشنهاد می‌دهد و آن چیزی نیست جز اینکه ارز، آزاد شود و مابه‌التفاوت را به بیمه بدهند. او تاکید می‌کند که وزارت بهداشت متقاضی ارز چهار هزار و 200 تومانی نیست.
ارز 4200 تومانی به همه بخش‌های دارو اختصاص ندارد
عبده‌زاده یکی از دلایلی که باعث مخالفتش با ارز چهار هزار و 200 تومانی شده است را اینطور تشریح می‌کند که این ارز، حدود 40 درصد بخش‌های دارو را پوشش می‌دهد و حدود 60 درصد باقی مانده بخش‌های دارو مثل بسته‌بندی آن با ارز آزاد محاسبه می‌شود. اما خیرآبادی به عنوان یکی از دست اندرکاران تولید دارو معتقد است که اگر ارز برای دارو، آزاد شود، سوء استفاده‌هایی در آن می‌شود. از طرفی دیگر خیرآبادی به دولت اعتمادی ندارد.
اما خالقی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس علت بیشتر مشکلات پیش آمده برای صنعت دارو را ناشی از عمل نکردن وزارت بهداشت به قانون برنامه ششم می‌داند. اینکه ایرانی‌ها به طور متوسط سه، چهار برابر استاندارد جهانی، دارو مصرف می‌کنند و اینکه راهنمای بالینی برای نسخه‌ها نداریم و وزارت بهداشت، طرح پرونده‌های الکترونیک سلامت را به خوبی پیش نبرده است که تمام اینها را در پرتو برنامه ششم می‌توان اجرا کرد که اگر اجرا شود، هزینه مصرف دارو به میزان 30 درصد کم می‌شود.»
نماینده مردم خلخال و کوثر در مجلس شورای اسلامی در نهایت این پرسش را مطرح ساخت که مجلس، کار خود (قانونگذاری) را انجام داده اما آیا دولت به این قانون (برنامه ششم توسعه) عمل کرده است؟سپید
خبرهای مرتبط
نظرات بینندگان
آخرین اخبار