خطری به نام موسیقی ضدعشق

شفا آنلاین>اجتماعی>«چشامو می بندم یه نمه فکر می‌کنم که اگه بزنم پدر مادر حرص میخورن

بی‌خیال یه هفته سیاه پوشیو کلا میریم فراموشی

یکی بزن ولی یه جای دقیق یکی بزن با کلی خون رقیق

یکی بزن بیفت کف حموم، یکی بزن زندگیت تموم»

به گزارش شفا آنلاین:این جملات با موسیقی گاه تند و خشن و گاه آرام و غمگین، شنونده را در عمق مشکلاتی که او را آزار می‌دهند، فرو می‌برد به حدی که او را مجبور به خودزنی و حتی خودکشی می‌کند. موسیقی تند با جملاتی که بر احساسات تاثیر منفی می‌گذارند آن‌قدر خطرناک می‌شوند که شنونده بی‌آنکه خودش بداند دست به چه کاری می‌زند، شروع می‌کند به خودآزاری و با هر چیزی که دم دستش بیاید به خود صدمه می‌زند. برخی با تیغ و چاقو پوست دست و پای‌شان را خط‌خطی می‌کنند و عده‌ای هم غافل از اینکه دست به چه کاری می‌زنند، خودکشی می‌کنند.

می‌خواهیم از سبک آهنگی به نام «دیس لاو» به معنی تحت‌الفظی«ضد عشق» بگوییم که به‌تازگی به معضل جدیدي در بین نوجوانان و جوانان تبدیل شده‌است. برخی خانواده‌ها که فرزندان‌شان آلوده شنیدن چنین موسیقی زیان‌باری شده‌اند، برای نجات آن‌ها دست به دامان مشاوران، مربیان و مددکاران حوزه تربیتی نوجوانان شده‌اند. برای آشنایی با موسیقی سبک دیس لاو با چندتن از دانش‌آموزان دختر و پسری که تجربه شنیدن این سبک موسیقی و خودزنی را داشته‌اند، گفت و گو کرده‌ایم که از نظرتان می‌گذرانیم.



برای اینکه وارد بحث اصلی شویم، ابتدا از نوجوانانی که درخواست‌مان را برای مصاحبه پذیرفته‌اند،می‌خواهیم از روحیه و دل مشغولی‌های‌شان بگویند تا بعد از آن وارد بحث اصلی شویم؛

ماهان هستم؛ مرداد امسال 17 ساله میشم. درسم بد نیست. رشته انسانی میخونم. بیشتر با معلم‌ها مشکل دارم تا با خود درس. هنوز فکر نکردم که در آینده میخوام چه‌کاره شم. فعلا هدف‌های دیگه‌ای توی سر دارم. به یکی قول دادم کتاب بنویسم و مشغول نوشتن کتابم هستم. کتاب‌های صادق هدایت رو که خوندید؟ پایه و اساس کتاب من برگرفته از تفکر هدایته. اولین کتابی که خوندم گروه محکومین کافکا بود و خیلی هم در مدرسه به من تیکه مینداختن. اولین بار که مادرم کتاب‌های هدایت رو دستم دید، دایم با من بحث می‌کرد که کتاباي خوبی نیستن. یک بار هم یکی از معلم‌ها دید و گفت بچه جان این‌ها برای تو نون و آب نمیشه به جاش درست رو بخون.

بعد از ماهان، نوجوان دیگری به نام کاوه از خودش برایم می‌گوید:« 17 ساله‌ام و معماری میخونم. درسم متوسطه؛ یعنی خیلی دوست ندارم خودم را برای درس خفه کنم. نیازی نمی‌بینم که حتما نمره عالی بگیرم. من از آدمای معروف خوشم نمیاد و به زور ماهان شروع به خواندن کتاب‌های هدایت کردم که خیلی هم خوشم آمد. ولی کتاب شعر را دوست دارم. «کاور» میخونم. موزیک هم خیلی دوست دارم؛ مخصوصا سبک هیپ هاپ».

- ملیکا هستم 17 ساله. من هم مثل ماهان رشته‌ام انسانی هست و به جامعه شناسی خیلی علاقه دارم. فیلم هم دوست دارم. بیشتر سینمای معناگرا را دنبال می‌کنم. سینمای اروپا رو به آمریکا ترجیح میدم. کارگردان‌های خاصي مثل کیشلوفسکی رو خیلی دوست دارم. نویسنده مورد علاقه من مارگریت دوراس هست.

بعد از معرفی از آن‌ها می‌خواهیم درباره موسیقی دیس لاو برای‌مان تعریف کنند که چه تجربه‌ای پس از شنیدن این موسیقی داشته‌اند؟

ماهان:« آقا من با یه چیزی مشکل دارم. به‌نظرم دیس لاو هیچ‌وقت سبک نبوده ولی الان به صورت یک سبک جا افتاده. یک موضوعی بوده که خواننده‌های رپ و هیپ هاپ راجع به اون کار می‌کردند. بعد شخصی پیدا شد به اسم مستعار «علی بابا». وقتی این شخص این کار را کرد که شخصی به اسم «آرمین تو اي اف‌ام» داشت این رو به صورت آرمی میخوند. علی بابا چون نمی‌خواست شبیه این شخص باشه، بغض و ناله و خشم و فریاد رو توی موزیک تزریق کرد. چیزی که ما می‌بینیم همینه. از هر آدمی توی یک کشور دیگه بپرسی دیس لاو چیه، امکان نداره معنیش رو بدونه. دیس یعنی ضد و لاو هم یعنی عشق؛ پس معنایی نداره کلمه ضد عشق.

گروه‌های مختلفی در این سبک داریم، گروه استار، گروه نایت که این‌ها معمولا با پسوند خودشون شناخته میشن مثل نایت رکورد، استار رکورد، آی بی رکورد. بعضی از این‌هایی که وارد این سبک میشن، صبح عاشق میشن و شب فارغ و بعد بدون تخصص وارد این عرصه میشن. طرف چند سال زحمت کشیده تا به اینجا رسیده».

کاوه ادامه حرف‌های ماهان را می‌گیرد و مي‌گويد:« دیس لاو الان دو قسمت شده؛ یکی اون‌هایی که ناله میکنن و انرژی منفی تزریق میکنن و خودکشی و مواد را ترجیح میدن یکی اون‌هایی که عادی آهنگی رو میخونن و راه حلی میدن. مثلا طرف رفته که رفته و یک جورایی امیدواری به تو میده. من با این دیس لاو دوم موافقم».

ماهان با قاطعیت سرش را تکان می‌دهد و مي‌گويد: «من اگر بخوام این سبک موسیقی رو به کسی معرفی کنم، در وهله اول میگم گوش نکنن. من معرفی نمی‌کنم تا کسی صدمه‌ای نبینه. یکی از دوستام به من گفت و اصرار کرد و من آهنگی از یکی از خواننده‌ها برایش فرستادم و نتیجه خوبی از این کارم نگرفتم. اول گفت دوست نداشتم و بعد به من پیغام داد آمار گوش کردن به این آهنگ از دستم در رفته و عکسی فرستاد که نشون مي‌داد خودزنی کرده».

کاوه رو به ماهان می‌گوید: «خواننده‌هایی که خیلی در این سبک اعتراضی خوب هستند، آلبومی ميدن که کنارش یک آهنگ دیس لاو هست که به جای ناله، انرژی مثبت به آدم میده و من موافق این هستم نه اون دیس لاوی که ترویج خشونت میکنه. اگر تو هم از همین‌ها برای دوستت می‌فرستادی، نتیجه برعکس می‌گرفتی».

ماهان:«انرژی مثبت نمیده. من خیلی‌ها رو می‌شناسم كه با چند آهنگ معروف با موضوع دیس لاو، خودزنی کردن یا سیگاری شدن. من خودم چهار سال فقط این آهنگ‌ها را گوش می‌کردم و پنج گیگ سیستم من با این آهنگ‌ها اشغال شده و خیلی وقت‌ها با خیلی آهنگ‌ها حس می‌کردم داغون شدم و گریه می‌کردم و با حسی که به من القا می‌شد، تصور می‌کردم در حال نابود شدن هستم.

احساس می‌کردم وارد یک فضای تاریکی شدم و هیچ روزنه‌ای برای فرار ندارم. حتی تا دم خودکشی هم پیش رفتم. رویدادهای ناخوشایند زندگیم با شنیدن این آهنگ ها توي ذهنم پررنگ‌تر می‌شد. من موزیک کار می‌کنم و حتی روی ملودی‌ و تنظیم‌های من اثر بدی گذاشته بود و مدام اشک می‌ریختم».

خانم داوری، مددکار حوزه نوجوانان که در این میزگرد دوستانه همراهی‌مان می‌کند، درباره تاثیر این سبک موسیقی بر روح و روان نوجوانان می‌گوید: «ما پارسال در کلاس‌های مهارت‌های زندگی که برای بچه‌های هفتم و هشتم برگزار می‌کردیم، بعد از چند ماه متوجه شدیم که نصف بچه‌ها تجربه خودزنی داشته‌اند. حتی به یکی ازدخترها که فکر می‌کردم این کار را انجام داده باشد، گفتم حتي تو هم؟ گفت نه خانم من با خط‌کش این کار را کردم که بقیه فکر کنند من هم این کار را کرده‌ام. بعد همان بچه‌ها به من گفتند ما دیس لاوی هستیم. جوری صحبت می‌کردند که این یک گروه است و سبک فکری این بچه‌ها هم این بود که می‌گفتند اگر خیانت نکنی، خیانت می‌بینی، اگر نزنی می‌خوری اگر نکشی تو را می‌کشند پس ما مجبوریم گرگ باشیم شیر باشیم و آدم خوب به‌طور حتم له می‌شود.

جالب اینجاست مشاوران آموزش و پرورش هم که با آن ها کار می‌کنم هم با بچه‌هایی که سابقه خودزنی دارند مواجه شده‌اند؛ متوجه شدیم که اغلب این بچه‌ها از طرفداران شدید آهنگ‌های به اصطلاح دیس لاو هستند. حال اگر به سبک خود آهنگ‌های دیس لاو هم گیر ندهیم چون اطلاعات‌مان شاید خیلی وسیع نباشد ولی به هر حال بسیاری از همین آهنگ‌ها بچه‌ها را به این سمت سوق می‌دهد که خوب بودن براي ما نان و آب نمی‌شود».

نوجوانان چگونه با دیس‌لاو آشنا می‌شوند؟

نوجوانانی که با آن‌ها درباره دیس لاو گپ می‌زنیم، تجربیات خودشان را از گوش دادن به این موسیقی مخرب اين‌گونه توضيح مي‌دهند:« یک روزحوصله‌ام سررفته بود. به یکی از بچه‌ها گفتم میای کَل آهنگ بندازیم؟گفت آره با چه موضوعی! گفتم دیس لاو. بعد من آهنگي از گروه وان تنز براش فرستادم و گفت این چیه؟ این که دیس لاو نیست و اونم آهنگ فرستاد . من گوشش کردم و پیش خودم گفتم چی میگه این بابا؟ چرا اين‌قدر داد میزنه؟ گذاشتمش کنار. بعد از چند وقت به سراغش رفتم و چند بار که گوش کردم، خوشم اومد و همین جوری شروع شد و آهنگ بعدی و بعدی. من قبل از این فقط رپ گوش می‌کردم. یک زمانی خیلی طرفدار این سبک دیس لاو بودم ولی به مرور کنار کشیدم».

ملیکا هم بعد از سکوت نیم ساعته وارد بحث می‌شود و ضمن انتقاد از سبک دیس‌لاو می‌گوید:«من اصلا نتونستم با آهنگ‌های دیس لاو ارتباط برقرارکنم. خیلی از دوست‌هام گوش می‌کردن که خب این بستگی به روحیه اون‌ها داره. اون‌قدر داد و بیداد و فحش و ناله داره که حتی تا آخر آهنگ را گوش نکردم».

ماهان رو به ملیکا می‌گوید:« فحش نیست ولی تیکه‌هایی که داره از 100 تا فحش بدتره».

كاوه ادامه مي‌دهد :«فحش موردی ندارد ولی بعضی وقت‌ها ترویج مصرف مواد مخدر هم در آهنگ‌ها دارن».

ملیکا:« من برداشتی که کردم از آهنگ‌های دیس‌لاو، اين بود كه تا حدودي سعی داره مالکیت مرد برزن رو القا کنه و مردسالاري رو ترویج میده. یا حرف از این میزنه که مرد باش یا دختری که خیانت میکنه، ریختن خونش جایزه و من چون مخالف این قضیه هستم، گوش نکردم».

دیس‌لاو، سبکی پوچ و بی‌محتوا

کاوه اعتقاد داد که مشکل اصلی این سبک موسیقی آنجاست که دیس لاو بیش از حد بین نوجوانان و جوانان جا افتاده است و این سبک بیشتر هجو است و متاسفانه طرفداران بیشتری پیدا می‌کند.

خانم داوری در ادامه حرف‌های بچه ها از نقش خانواده در کنترل نوجوان‌ها می‌گوید:« اگر این بچه‌ها تاثیر کمتری گرفتند، بخشی از این مساله به خانواده‌های‌شان بازمی‌گردد که به نوعی مراقب بچه هستند و رها نشده‌اند. شاید شرایط ایده‌آل صددرصدی نداشته باشند ولی نظارت خانواده به جای خود باقی است. من پسر 15 ساله‌ای را می‌شناسم که فقط ماهی دو میلیون پول توجیبی از پدرش می‌گیرد ولی پدرش مدام سفر است و مادرش هم نقش پررنگی در خانواده ندارد. روی مچ این نوجوان جای خودزنی‌هایی است که بعد از صحبت با او مشخص شد آثار گوش دادن به موسیقی دیس لاو است».

ملیکا در ادامه حرف‌های خانم داوری خاطره‌ای از یکی از دوستانش برای‌مان تعریف می‌کند:« یکی از دوستانم که خیلی هم با هم نزدیک نبودیم، یک سری رفتارهای غیر عادی داشت و آدمی بود با وسواس و استرس‌های خاص. یک روز راجع به دیس لاو با من حرف زد. دیده بودم که روی مچ دستش پر از خودزنی بود و دوست نداشت کسی چیزی بفهمد. من تا جایی که شنیده‌ام بچه‌هایی که خودزنی می‌کنند، دو گروه هستند؛ يكي اون‌ها كه دوست دارن به بقیه نشون بدن و دیده بشن و عده دیگر دایم لباس آستین بلند میپوشن که دیده نشن. این دوست من هم دوست نداشت دیده بشه. من شنیده بودم که او علاقه زیادی به خواننده‌ای داشت که وقتی راجع به این موضوع با او صحبت کردیم، گفت الان که گوش نمی‌کنم و ترک کردم ولی دوران اول که گوش می‌کردم، دایم گریه می‌کردم و خیلی منفی شده بودم و خودزنی می‌کردم ولی کمی که گذشت، برای من همه چیز عادی شده بود و به حدی از افسردگی رسیده بودم که همه چیز برایم بی‌معنی بود؛ حتی بدترین چیزها برایم معنی نداشت. بعدها که مداوا کرد و این سبک را کنار گذاشت، به وضوح تاثیرات مثبت درونش مشخص شد».

داوری:«به یکی از بچه‌ها گفتم مادر تو متوجه این خودزنی‌ها نیست. گفت چون من دایم لباس آستین بلند می‌پوشم فکر می‌کند به‌خاطر حجاب است و تشویقم هم می‌کند. کادر مدرسه هم هیچ اطلاعی ندارند. حتی بچه‌ها از ما خواهش می‌کنند که مدرسه هیچی از این موضوع نفهمد».

ماهان با خنده می گوید:«راجع به این هم شعر گفته‌اند لباس‌ها می‌چسبد به زخم از شدت خونریزی».

و ادامه می‌دهد:« یک معتاد خیلی وقت‌ها سیگار را محرک اعتیادش می‌داند؛ این سبک موسیقی هم گاهی یک محرک بین نوجوانان است برای خودزنی و خیلی مسائل دیگر».

ملیکا:« این دوست من می‌گفت هیچ احساس پشیمانی هم نداشتم بابت خودزنی و خیلی هم احساس آرامش مي‌كردم».

داوری:« این تصور به شکل یک اعتیاد در شخص نهادینه می‌شود؛ یعنی اگر در گذشته دو هفته یک‌بار بوده به صورت یک نیاز امکان دارد سه روز در میان این عمل را انجام دهد. بیشتر به روحیه بچه‌ها و فضایی که در آن رشد کرده‌اند بستگی دارد. شاید یک مقداری از این سیر، طبیعی باشد ولی وقتی محرک‌ها زیاد شوند مثل الان که محرک‌های جامعه زیاد شده و بچه‌ها هم این ماده محرک‌ها در دسترس دارند ،بیشتر نمود پیدا می‌کند. من خودم همیشه فکر می‌کردم آهنگی که ضد اجتماع است را می‌توان در سبک دیس لاو طبقه‌بندی کرد ولی گويي بنا به گفته بچه‌ها هميشه این نیست».

دیس‌لاو چه می‌گوید؟

ماهان:« حرف دیس لاو این است که عاشق نشو خوب نیست، می‌میری. خودزنی جاشو می‌گیره یا بپذیر کسی که تو دوستش داری لزوما تو رو دوست نداره».

داوری:« نه این نیست. این سبک آهنگ آدم‌ها را منفور نشان می‌دهد. اغلب به این شکل که این آدم با تو نمانده پس با دیگری هم به همین شکل است. به نظر من هدف این‌ها نشان دادن یک ارزش جدید در ذهن نوجوانان است».

کاوه:« من چون کلا با این سبک تلخ و زننده و مخرب دیس لاو مخالفم، گوش نمی‌کنم. دیس لاو شکست عشقی را به چیزهای دیگری وصل میکنه مثل وقتی که این حرف رو ميزنه: شکست عشقی زیاده خرابه ها پره خیلی سخته سرنگ خون شاهرگ بخوره یا خیلی راحت حرفش همین است که شب خوابیدی صبح پاشدی دیدی بلاک شدی برو خودزنی کن و خودکشی کن».

ملیکا:«یک جورایی زبان آدمایی هست که آسیب دیده‌اند. یعنی به نظر من به این شکل وارد عرصه شده که حرف‌هایی رو بزنه از زبون آدمی که خیانت دیده که طرف به این شکل جذبش بشه».

ماهان:«دو سه سال پیش من خودم به واسطه صمیمی‌ترین دوست‌هام این کار را کردم. قصدم اول کمک به او بود که دیدم خودم گرفتار شدم و خودزنی کردم. البته بیش از یک بار این کار را کردم. حتی کار به جایی رسیده بود که یکی از بچه‌ها سرخودکار را شکست و من دست به خودزنی زدم».

داوری در ادامه حرف‌های ماهان می‌گوید:«خیلی مواقع آدم‌ها در ظاهرتحت تاثیر یک چیزی هستند و در باطن تحت تاثیر یک چیز عمیق‌تر. یعنی این حرف ماهان را که می‌گويد رفتم به او کمک کنم، خودم اسیر باتلاق شدم، باید چنین تعبیر کرد که این آمادگی برای افتادن، محرکی نداشته جز گوش کردن به همان سبک موسیقی قبل از گرفتاری عمیق. بيشتر این آهنگ‌ها خیلی ریز یک سری از کلیشه‌ها را وارد فرهنگ ما می‌کنند».

آسیب‌پذیری نسل نوجوان با گوش دادن به‌موسیقی دیس‌لاو

ماهان عقیده دارد جامعه‌مان افسرده است و به همین دلیل دیس لاو بیشتر بین نوجوان‌ها رواج پیدا کرده چون بیشتر افسردگی را ترويج می‌کند و نظر داوری این است شاید پشت این موسیقی یک چیز دیگری باشد. همه چیز که به‌خاطر شهرت فردی نیست. شاید هم عده‌ای هستند که می‌خواهند افسردگی را رواج دهند و خب کسی را پیدا می‌کنند که فقط دوست دارد خواننده شود. شاید حتی خواننده‌ای خودش هم معتقد به آن چیزی که می‌خواند نباشد ولی مجبور است خودش را ساپورت کند.

کاوه می‌گوید:« رواج این سبک موسیقی هم مثل فیلم‌های طنز عامه‌پسندی است که بیشتر فروش می‌کنند. آهنگ‌های بی‌سرو ته دیس لاو هم خیلی بین نوجوانان و جوانان محبوب‌تره تا آهنگی با متن اجتماعی خوب. فقط انگار مهم این است که مشکلات رو نشه».

ملیکا:« فکر می‌کنم اگر یک شخصی بخواهد یک خط فکری را منتقل کند، به طرف آدمی می‌رود که تاثیرگذاری‌اش بیشتر باشد. حتما نیاز نیست آن شخصی که این اشعار را می‌خواند اعتقادی هم به آن‌ها داشته باشد ولی از یک منشأ بزرگ‌تری این خط را می‌گیرد که تو این را به نسل جوان منتقل کن تا افسرده‌تر شود و این قشر جوان را که امروزه خیلی به موزیک وابسته است، از این طریق وارد یک دنیای سیاه می‌کند. نسل جوانی که می‌تواند به آینده امیدوار باشد ولی با شنیدن این سبک موسیقی رو به ناامیدی می‌رود و خودزنی می‌کند و منفور می‌شود و حتی گاهی دست به خودکشی می‌زند».

داوری با تاکید می‌گوید:«همه بچه‌ها مثل این‌ها نگاه عمیق ندارند و ما گاه حرکات دسته جمعی ناهنجاری از بچه‌ها دیدیم و شنیدیم که انگار از یک غذای واحد مسموم شده‌اند. همه معضلات‌شان شبیه هم نیست که با هم دست به یک حرکت بزنند و بی‌شک از جایی تاثیر مخربی گرفته‌اند. به هرحال این آهنگ‌ها چیز بدی را رواج می‌دهند و اگر افرادی که این‌ها را گوش می‌کنند از جایی تغذیه روحی نشوند، خیلی سریع دچار مسمومیت ذهن می‌شوند. مخاطب این‌ها در بيشتر مواقع افراد عامی هستند که خودشان هم نمی‌دانند به چه چیزی گوش می‌کنند».

ملیکا:« اصلا دختری را تصور کنید که آسیب دیده و افسرده شده و حتی خیانت هم دیده، وقتی به این دختر پیشنهاد می‌دهند که این موسیقی را گوش کند از منظر موسیقیایی که به این آهنگ گوش نمی‌کنه و در بلند مدت روی خلقیات رفتارش اثر سوء داره. قشر نوجوان خودش قشر ضعیفی است و همین آهنگ‌ها زمینه را ایجاد می‌کنه که این قشر آسیب پذیرتر بشه.»قانون
لیلا زلفی گل