بررسی اثرات جریان یافتن و خشک شدن ناگهانی زاینده‌رود
زاینده‌رود که زمانی دستش از زرد کوه بختیاری تا اصفهان و گاوخونی می‌رسید، این روزها دیگر به خواب گاوخونی هم نمی‌آید و نرسیده به این تالاب و نیامده به اصفهان، از پای درمی‌آید.
شفا آنلاین: جان
گرفتن‌ها و جان دادن‌های زاینده‌رود، گذشته از تاثیری که بر کشاورزی و
صنعت منطقه دارد و به‌علاوه اثر مستقیم و غیرقابل‌انکاری که بر محیط‌زیست
استان‌هایی که از میانشان می‌گذرد دارد؛ عظیم‌ترین تاثیر خود را ابتدا بر
شهر اصفهان و سپس بر گاوخونی، این عروس سیاه بخت اصفهانی که زمانی عروس
تالاب‌های ایران به شمار می‌رفت و امروزه نفس‌هایش به شماره افتاده است،
می‌گذارد. به گزارش شفاذ آنلاین:به نقل از سپید زاینده‌رود که زمانی دستش از زرد کوه بختیاری تا اصفهان و گاوخونی می‌رسید، این روزها دیگر به خواب گاوخونی هم نمی‌آید و نرسیده به این تالاب و نیامده به اصفهان، از پای درمی‌آید. پرواضح است که از این میان هر بار زاینده‌رود پس از مدت‌ها به شهر اصفهان می‌رسد و سپس به‌سرعت قطع می‌شود؛ بیشترین تاثیرش را بر فضای شهری اصفهان می‌گذارد و این شهر، بیش از همه دست‌خوش تغییرات ناشی از ورود و خروج این رودخانه قرار می‌گیرد.
اثر نامطلوب خشکی زنده رودی که این روزها دیگر زنده نیست، بر شهر اصفهان و مشکلاتی که این رودخانه در غیاب و همچنین حضور ناگهانی‌اش بر این شهر به جا می گذارد، در طول تاریخ این شهر کم‌سابقه بوده است. زاینده‌رود با خشک شدن و پر آب شدنش در مواقعی از سال اثرات فراوانی بر سلامت روانی و جسمانی شهروندان اصفهانی می‌گذارد. گذشته از شایعاتی که در مورد آلودگی آب شرب اصفهان به گوش می‌رسد، بی‌شک آلودگی که زاینده‌رود هنگام ورود به اصفهان و نیز در هنگام خشک شدنش برجا می‌گذارد غیرقابل‌انکار است. این رود با به همراه آوردن حشرات و میکروارگانیسم‌های مختلف و همچنین عناصری که با خود حمل می‌کند سلامت ساکنان این شهر را متاثر می‌سازد.
در همین راستا دکتر امیرحسین شیرانی، مسئول اداره سلامت روان و امور بیمارستان‌های معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مورد اثرات جاری شدن زاینده‌رود بر سلامت روانی اصفهانی‌ها این‌گونه اظهار می‌کند: «تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم ناشی از خشک شدن زاینده‌رود بر سلامت روانی شهروندان بسیار مهم است، چراکه با توجه به آنکه زاینده‌رود هزاران سال در این شهر جاری بوده است و پیوند دیرینه‌ای که با این شهر و شهروندانش دارد، اثرات مثبت جاری بودن زاینده‌رود در اصفهان بر کسی پوشیده نیست.
جریان آب باعث احساس زنده‌بودن و جریان داشتن زندگی و تلطیف هوا در شهر می‌شود. احساس پویایی ناشی از جریان آب به مردم اصفهان منتقل می‌شود و ما شاهد احساس رضایت و خوشحالی از ورود رودخانه به شهر هستیم، چراکه این احساس خوشی و شادابی در مردم به عینه دیده می‌شود؛ زمانی که مردم به استقبال ورود رودخانه به شهر می‌روند و برای جریان یافتن زاینده‌رود در اصفهان شادی می‌کنند، یکی از بی‌شمار اثرات شادابی و نشاط بر اصفهان است و به‌علاوه دیده می‌شود زمانی که زاینده‌رود در دل اصفهان جریان دارد، شهروندان به تفریح در پارک‌ها و وقت‌گذرانی با خانواده در اطراف رودخانه روی می‌آورند.»
شیرانی در ارتباط با تاثیر خشک شدن زاینده‌رود و قطع شدن جریان این رودخانه در شهر می‌گوید: «همان‌گونه که جریان یافتن زاینده‌رود در شهر باعث شورونشاط مردم می‌شود، خشک شدن این رود نیز در مردم احساس سرخوردگی و ناراحتی ایجاد می‌کند. زمانی که رود در جریان است، مردم با دیدن زاینده‌رود امیدوار می‌شوند و ترس و واهمه از خشک‌سالی در آن‌ها کمتر می‌شود، همچنین با جریان داشتن زاینده‌رود فشار روانی ناشی از صحبت‌هایی که در مورد کویر شدن اصفهان و خشک شدن این استان به گوششان می‌رسد، اندکی کاهش می‌یابد.
مردم اصفهان با دیدن زاینده‌رود تاثیر منفی فشار روانی ناشی از بحران خشک‌سالی را کمتر احساس می‌کنند اما بالطبع زمانی که زاینده‌رود در قلب این شهر نمی‌تپد و جای خالی رودخانه مرده‌ای که در میان شهر به‌جامانده است، عاملی برای بروز و عود کردن اضطراب، افسردگی و سایر بیماری‌های روانی می‌شود و با توجه به اینکه یکی از علل به وجود آمدن بیماری‌های روانی، شرایط محیط‌زیست و محیط پیرامون افراد است؛ بدون شک جریان داشتن و نداشتن زاینده‌رود بر افسردگی و اضطراب شهروندان بسیار تاثیرگذار است.»
مسئول امور بیمارستان‌های معاونت علوم پزشکی اصفهان در خصوص بیماری‌های جسمانی ناشی از خشک و پرآب شدن زاینده‌رود ادامه می‌دهد: «با خشک شدن بستر رودخانه، بادهای فصلی که در اصفهان می‌وزد باعث جابه‌جایی گردوغبار کف رودخانه و تاثیر بر سلامت بیماران ریوی و تنفسی می‌شود، همچنین از زمانی که آب رودخانه راکد است تا مدت‌زمانی که طول می‌کشد تا رود خشک شود، به علت رکود آب رودخانه منشا انواع و اقسام آلودگی‌ها خواهد بود.»
شیرانی به‌احتمال آلودگی آب رودخانه زاینده‌رود به پسماندهای صنعتی و فاضلاب‌های خانگی و تاثیر احتمالی‌اش بر سلامتی مردم پاسخ می‌دهد: «به علت آنکه زاینده‌رود مسیر طولانی را از سرچشمه‌اش در استان چهارمحال و بختیاری تا شهر اصفهان طی می‌کند؛ احتمال آلودگی در آب این رودخانه وجود دارد که با این حساب زمانی که رودخانه خشک می‌شود، رسوبات به‌جامانده در بستر رودخانه و جابه‌جایی ناشی از جریانات هوا و پراکنده شدن این ذرات، می‌تواند باعث به وجود آمدن مشکلات پوستی و تنفسی شود.»
او در ارتباط با آلودگی‌هایی که این رود می‌تواند با خود وارد شهر سازد؛ رعایت بهداشت فردی را در خصوص جلوگیری از ابتلا به هرگونه آلرژی و آلودگی بسیار موثر می‌داند و می‌گوید: «مسلما اگر اثرات مثبت و منفی جاری شدن زاینده‌رود در اصفهان را روی کفه‌های ترازو بگذاریم، مزیت‌ها و اثرات مثبت جاری بودن زاینده‌رود بسیار بالاتر از اثرات منفی و آلودگی‌های احتمالی و مشکلاتی که این آلودگی‌ها می‌توانند ایجاد کنند، است.
در همین ارتباط دکتر شیرانی در پاسخ به این سوال که آیا دیده‌شده است با ورود زاینده‌رود به شهر، آمار شیوع بیمار مشخصی چون اسهال خونی و بیماری‌های آلرژیک افزایش یابد یا خیر، پاسخ داد: احتمال این مسئله وجود دارد ولی نمی‌تواند تاثیر زیادی داشته باشد و هنوز مطالعه‌ای در این زمینه صورت نگرفته است.»
پای بند نشدن زاینده‌رود در اصفهان و رفت‌وآمدهای سرزده‌اش، هرچند مدت زیادی طول نمی‌کشد و اصفهان که هزاران سال خانه زاینده‌رود به شمار می‌آمد اکنون میزبان چندروزه این میهمان سرزده شده است، اما اثراتی که خشک شدن زاینده‌رود بر محیط‌زیست شهری اصفهان و تاثیرات روانی و جسمانی‌اش بر شهروندان اصفهانی بیش از روزهای اقامت این رودخانه در شهر؛ بر فضای شهری تاثیر می‌گذارد!
خبرهای مرتبط
نظرات بینندگان
آخرین اخبار