یک تجزیه و تحلیل جدید نشان میدهد گزارشهای خبری درباره پژوهشهای پزشکی بهندرت شامل اظهارنظرهای بیطرف کارشناسانی هستند که در آن پژوهش شرکت نداشتهاند.

شفا آنلاین:این بررسی نشان داد که فقط حدود یکششم حدود ۶۰۰ مقاله
جدید درباره پژوهشهای پزشکی که در اوایل سال ۲۰۱۳ منتشر شدهاند، حاوی
اظهارنظر افرادی بدون وابستگی به آن پژوهش بودهاند و یکچهارم از منابع
مستقل نقلقول شده در این مقالات ظاهرا هیچ خبرگی مرتبط با آن حوزه پژوهشی
نداشتهاند.
به گزارش
شفا آنلاین: همچنین
مفسرانی که درباره پژوهشها اظهارنظر کرده بودند، اغلب دارای تضاد منافع
بودهاند. پژوهشگران در این بررسی که نتایج آن در ۱۹ دسامبر در ژورنال
انجمن پزشکی کانادا (CAMJ) منتشر شده است، ۱۳۱ بررسی منتشرشده در ژورنال
پزشکی عمده را شناسایی کردند که در ۵۹۱ گزارش در رسانههای خبری پوشش داده
شده بودند. فقط ۹۲ گزارش خبری در این مجموعه - حدود ۱۶ درصد گزارشها- شامل
اظهارنظر افرادی غیر وابسته به آن پژوهش بودند. حدود یکپنجم اظهارنظرها
مربوط به سرمقاله نویسانی بودند که نظراتشان به همراه پژوهش مورد نظر در
همان شماره ژورنال پزشکی منتشر شده بود. حدود نیمی از منابع «ناوابسته»
مورد استناد در این گزارشها تخصص دانشگاهی مرتبط با موضوع پژوهش را داشتند
و ۵۶ درصدشان در درمان بیماران خبرگی داشتند. یکچهارم این مفسران هیچ
خبرگی دانشگاهی یا بالینی نداشتند؛ بسیاری از این افراد صرفا سخنگو بودند.
مفسران باید مستقل و بیطرف باشند
دکتر
آندرو گری از دانشگاه آکلند در نیوزیلند و یکی از نویسندگان مقاله این
بررسی گفت:«ما از درصد پایین گزارشهای خبری حاوی اظهارنظر کارشناسان
مستقل شگفتزده شدیم.» او همچنین گفت: «یک شخص معمول باید بداند که در
بسیاری موارد، مفسران در گزارشهای خبری بهداشتی در همان موضوعی که
دربارهاش اظهارنظر میکنند، تعارض منافع دارند و اغلب در گزارشها به این
تعارض منافع اشارهای نمیشود و با احتمال بسیار این وضعیت بر گرایش
اظهارنظرها درباره پژوهش موردبحث تاثیر خواهد گذاشت.» در این تجزیه و
تحلیل جدید، ۵۴ درصد از مفسران مستقل دارای تعارض منافع حرفهای و حدود یک
سومشان دارای تعارض منافع مالی بودند. نتایج تقریبا مشابهی هم درباره
سرمقاله نویسان به دست آمد.
گری
و همکارانش هنگامی به انجام این بررسی ترغیب شدند که یک سازمان رسانهای
علمی از یکی از آنان خواست درباره یک پژوهش جدید اظهارنظر کند. یک پژوهشگر
دیگر زودتر به این درخواست پاسخ داده و نظراتی انتقادی درباره این پژوهش
ابراز کرده بود و این نظرات منتشر شده بودند؛ اما در گزارش خبری به این
موضوع اشارهای نشده بود که نتایج این بررسی جدید با یافتههای خود مفسر در
تضاد است. گری گفت: «به نظر ما باید همه موارد تعارض منافع را به
خوانندگان اطلاع داد تا آنان بتوانند اهمیت آنها را در نظر بگیرند.» این
پژوهشگران در نتیجهگیری مقالهشان خواستار ایجاد و آزمودن تجربی
راهبردهایی برای بهبود این جنبه از رسانش یافتههای پژوهش بالینی به گستره
جامعه میشوند.
تعارض منافع
گری
شوایتزر، ناشر و بنیانگذار یک سایت ناظر بر اخبار پزشکی گفت که در در مدت
۱۰ سالی که از راهاندازی وبسایتش می گذرد، حدود ۲۳۰۰ خبر بهداشتی را
بازبینی کرده است. این وبسایت ۱۰ معیار برای کیفیت گزارشهای خبری پزشکی
دارد. یکی از این معیارها این است که گزارشها حاوی اظهارنظر یک فرد مستقل و
بدون تعارض منافع باشند. شوایتزر که دستیار استاد در دانشکده بهداشت عمومی
مینهسوتا در مینیاپولیس است گفت که حدود نیمی از گزارشهای ارزیابیشده
به وسیله بازبینان این سایت تا حدودی این شرط را رعایت کرده بودند.
شوایتزر
که در بررسی گری دخالتی نداشت، گفت: «شواهد واقعا محکمی دراینباره وجود
دارد که مردم از گزارشهای تک منبعی متکی بر نظرات افراد نفعبرنده از پیام
رسانده شده، زیان میبینند.» شوایتزر گفت: «قدرت فراوانی در اختیار افرادی
است که اخبار بهداشتی را میخوانند یا تماشا میکنند یا به آنها گوش
میدهند.» او گفت: «اگر بتوانیم توجه افراد بیشتری را به چگونگی سنجش مستقل
و انتقادی شواهد ارائهشده در گزارشهای خبری جلب کنیم ، آنگاه به نظر من
دانشآموزان دبیرستانی و شاید حتی کلاس هشتمیها بتوانند بیاموزند چطور تحت
تاثیر حرفهای گمراهکننده قرار نگیرند و به متفکران انتقادی بهتری بدل
شوند.»
۱۰ معیار شوایتزر برای ارزیابی گزارشهای خبری درباره پژوهشهای پزشکی
معیار اول: آیا گزارش بهطور کافی درباره هزینههای مداخله انجامشده بحث میکند؟
معیار دوم: آیا گزارش بهطور کافی سودمندیهای درمان،آزمایش، فرآورده و عمل را به صورت کمی بیان میکند؟
معیار سوم: آیا گزارش بهطور کافی زیانهای مداخله انجامشده را به بحث میگذارد و به صورت کمی بیان میکند؟
معیار چهارم: آیا گزارش کیفیت بهطور کافی شواهد ارائهشده در پژوهش را ارزیابی میکند؟
معیار پنجم: آیا گزارش درباره بیماری موردبررسی اغراق میکند؟
معیار ششم: آیا گزارش از منابع مستقل استفاده و تعارض منافع را شناسایی میکند؟
معیار هفتم: آیا گزارش رویکرد جدید را با گزینههای موجود مقایسه میکند؟
معیار هشتم: آیا گزارش در دسترس بودن درمان،آزمایش، فرآورده وعمل را ثابت میکند؟
معیار نهم: آیا گزارش تازگی و بیسابقه بودن رویکرد موردبررسی را ثابت میکند؟
معیار دهم: آیا به نظر میرسد که گزارش صرفا یا عمدتا بر بیانیه خبری پژوهشگران اتکا میکند؟سپید
منبع: Reuters