شفا آنلاین>اجتماعی>گذشته از گرانی و گران فروشی خواربار و مایحتاج مردم، تقلب و کم فروشی تولیدکنندگان و فروشندگان مسئله مهمی است که همواره هموطنان را آزار میدهد.

به گزارش
شفا آنلاین،به نقل از سپید تقلب و کم فروشی شاید قدمتی به اندازه بیش از چند قرن دارد ولی تا
همین چند سال پیش عمدتاً در زمینههایی تقلب میشد که تاثیر مستقیم بر
زندگی و بهداشت مردم نمیگذاشت.
ولی امروز این پدیده به طور گسترده در
جوامع مختلف توسط افراد سودجو به طور حساب شده در بخش گستردهای از کالاها
اعمال میشود که فقط کشورهایی که استاندارد مناسب و قوانین و مقررات سختی
برای مبارزه با متخلفان وضع کردهاند و با قدرت، آنها را اعمال میکنند،
از این گرفتاریها تا حدی در امان هستند.
در این بین گاهی ممکن است افراد
سودجو و متقلب به فکر استفاده از بازار پرفروش و پر رونق مواد غذایی که
همواره مشتری زیاد و کاربرد عمومی دارد، بیفتند و برای کم کردن هزینههای
تولید «به ویژه در شرایط دشوار کنونی» و به دست آوردن سود بیشتر دست به
تقلب در مواد غذایی بزنند که از این راه سلامت مردم را به خطر میاندازند.
بیشتر این تقلبها در بازار خرده فروشی است، اما گاه ممکن است به بازار
فروش مواد اولیه هم سرایت کند. نیره پیروزبخت، رئیس سازمان ملی استاندارد
در خصوص کم فروشی در برخی از واحدهای صنایع غذایی بیان میدارد که «در
مواردی که استاندارد آن اجباری است و روی بستهبندی محصول وزن درج شده
باشد، نظارت بر عهده سازمان استاندارد بوده و در باقی موارد نظارت بر دوش
سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان است.» وی در ادامه با اشاره به
گشتهای بازرسی مشترک برای کشف و برخورد با تخلفات از جمله کم فروشی،
میافزاید: «در گشتهای مشترکی که با سازمان حمایت انجام میدهیم به این
موارد رسیدگی میشود و با شناسایی کارخانههای متخلف که در حیطه وظایف
سازمان استاندارد قرار دارند، برخوردهای لازم صورت میگیرد.» رئیس سازمان
ملی استاندارد با بر شمردن برخی اقلام پر مصرف که رسیدگی تخلف کمفروشی در
آنها در حیطه سازمان ملی استاندارد است، بیان میدارد: «اقلامی همچون
فرآوردهها و محصولات غذایی، لبنی، دستمال کاغذی و... از واحدهایی هستند که
استاندارد وزنی اجباری دارند و مورد نظارت قرار میگیرند.» پیروزبخت با
اشاره به اقدامات و دستاوردهایی که سازمان استاندارد در خصوص کمفروشی
داشته است، عنوان میکند: «در گشتهای مشترک با سازمان حمایت مصرفکنندگان و
تولیدکنندگان این مسئله کنترل شده است و تخلف کم فروشی روند نزولی داشته
است؛ به طوری که در آمار دقیقی که از طریق معاونت نظارت سازمان ملی
استاندارد قابل کسب است، اختلاف گزارشات گرانفروشی و کم فروشی در سال
گذشته نسبت به سال ۱۳۹۳ کاملاً مشخص است.» حال با توجه به صحبتهای این
مقام مسئول باید دید در بازار چه خبر است و وضعیت نظارت که مقامات همواره
روی آن تاکید ویژه ای دارند چگونه است؟
البته جدای از کم فروشی، مسئله
نظارت بر اصل بودن محصولات یکی از اصلیترین مواردی است که باید در آن دقت
شود. بی شک بهترین راه کسب اطلاعات در این باره تهیه گزارش میدانی است. به
عبارت دیگر وارد بازار شدن و با کسبه خرده فروش و بنکدار به صحبت نشستن و
دیدن نمونههایی تاسف بار. برخی از شایعترین تقلبات مواد غذایی که
بنکداران، کسبه و مردم از آن سخن میگویند«چای» است.
یکی از فروشندگان عمده
چای، قهوه و نسکافه با نشان دادن پلاستیک بزرگی حاوی چای فرآوری شده که
عطر خوبی هم دارد میگوید: «این چای به ظاهر عطر و طعم خوبی دارد. زود دم
هم هست ولی تقلبی است.» وی اضافه میکند: «چای از نظر مواد رنگدهنده و
طعمدهنده تقلبی همیشه مورد سوءاستفاده سودجویان بوده. گاهی چای واقعی را
مثل این نمونه با تفالههای خشک شده چای از قهوه خانه و ... و با رنگ و طعم
مصنوعی و غیر مجاز مخلوط میکنند و به نام چای مرغوب به مصرف کننده بی
اطلاع عرضه میکنند.» وی همچنین در خصوص میزان وزن این بسته بندیها نیز
میگوید: « از بین 10 قلم محصولی که ما به فروش میرسانیم وزن 8 قلم با
آنچه روی بسته بندی درج شده متفاوت است و بیش از 10 سالی میشود که در
بازار شاهد چنین مواردی هستیم.»
رب گوجه فرنگی محصول دیگری است که تقلب در
تولید آن دارای روشهای متفاوتی است. به خصوص در ربهای فله. آن چه مسلم
است در نگاه اول تقلبی بودن رب مشخص نمیشود، ولی پس از استفاده و پخت غذا
متوجه میشویم که این رب به هیچ عنوان طعم گوجه فرنگی نمیدهد.
یکی از تولید کنندگان رب و آبمیوه میگوید: «مردم فکر میکنند اینها
ربهای چینی است در حالی که چین بد سابقه نیز این چنین تقلب نمیکند. در
واقع افراد سودجو آن را با مقداری پودر کدو و یا کدوی پخته و له شده مخلوط
میکنند و همراه با رب گوجه فرنگی میجوشانند. در پاره ای موارد مقداری سیب
زمینی پخته و له شده به جای کدو به آن میافزایند یا مقداری نشاسته به رب
اضافه میکنند تا نشاسته مقداری از آب را جذب کند و در نتیجه رب سفت و غلیظ
به نظر آید.
بهترین راه شناسایی بدون امکانات آزمایشگاهی رقیق کردن رب به
میزان 7 تا 8 برابر معین و تبدیل کردن مجدد آن به آب گوجه فرنگی است که
میتوان رنگ و مزه و بافت غیر طبیعی آن را با آب گوجه فرنگی تازه یا رب
گوجه فرنگی اصلی و رقیق شده مقایسه کرد. علی یکی از فروشندگان رب در بازار
میگوید: « وزن درج شده روی بسیاری از برندهای تولید کننده این محصول با
میزان محتوای داخل قوطی یکسان نیست و عمدتا بین 50 تا 100 گرم تفاوت دارد
البته دیدهام که در برخی محصولات دیگر همانند لبینات و مواد پروتئینی نیز
این چنین است.»
بستههای
پنیر 500 گرمی سابق اکنون در مواردی کمتر از 500 گرم پنیر دارند و بیشتر
آن آب پنیر است. حتی در مواردی تاریخ پنیرهای تاریخ مصرف گذشتهای را که
پوشش آلومینیومی آن باد کرده است عوض میکنند و با سوراخ کردن پوشش آن،
تورمش را مخفی میکنند که با بر عکس کردن این گونه پنیرها و ریختن آب پنیر
از سوراخ مذکور میتوان به انقضای تاریخ مصرف آن پی برد. هرچند مسئولان این
بخش اعلام میکنند که تقلبی در این زمینه انجام نمیشود اما با چنین
اقدامی میتوان مشاهده کرد علاوه بر چنین تخلفی، میزان و وزن پنیر خریداری
شده نیز با نوشته روی آن متفاوت است. با این همه کمفروشی انواع مواد غذایی
و محصولات صنعتی در حالی تشدید شده است که وزیر صنعت، معدن و تجارت در
نشست خبری خود در تاریخ هشتم آبان ماه سال 1392 با اظهار بیاطلاعی از این
موضوع دستور پیگیری این مسئله را به برخی معاونین ذیربط داده بود.
معاون
بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت در آن زمان از اتخاذ تدابیری برای
برخورد شدید با پدیده کمفروشی خبر داد و بیان کرد: «سازمان حمایت طرح
ویژه برخورد با کمفروشی کالاها را اجرا خواهد کرد و با توجه به اهمیت این
موضوع و گلایه مصرفکنندگان از اجحاف ناشی از کمفروشی برخی تولیدکنندگان،
بررسی کموکیف برخی کالاهای عرضه شده در بازار و برخورد با پدیده کمفروشی
در دستور کار نخستین جلسه ستاد تنظیم بازار قرار خواهد گرفت.»
البته این
مقام مسئول این را نیز اعلام کرده بود که «برخی گزارشها در زمینه رشد
کمفروشی در عرضه برخی مواد غذایی و کالاهای صنعتی دریافت شده که مغایر با
تلاش شبانهروزی دولت برای ایجاد آرامش و ثبات در بازار و ناشی از سودجویی
برخی تولیدکنندگان یا عرضهکنندگان کالاست.» حال باید گفت که پس از گذشت
نزدیک به 2 سال از اعلام این مقام مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت و
همچنین صحبتهای نیره پیروزبخت، رئیس سازمان استاندارد تا چند سال دیگر
باید منتظر به حداقل رسیدن تخلفات در این بخش باشیم.