چرا آمپول‌های لاغری بدون نسخه خطرناک است!
شفاآنلاین »سلامت» با افزایش تقاضای جهانی برای داروهای لاغری مثل اوزمپیک و مونجارو و غیره، بازار سنتی و آنلاین داروهای تقلبی لاغری هم داغ شده است. این مساله تنها مختص ایران نیست و حتی در کشورهایی با قوانین سختگیرانه مثل آمریکا هم گزارش شده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که مصرف نمونه‌های تقلبی یا حتی مصرف داروهای اصل بدون نسخه و نظارت پزشک می‌تواند عوارض جدی مثل افت قند خون، مشکلات گوارشی، آسیب‌های قلبی و کبدی و در مواردی مرگ به دنبال داشته باشد.
قمار با سلامت
به گزارش شفاآنلاین در دنیایی که تب کاهش وزن و رسیدن به اندام ایده‌آل فراگیر شده، تولید داروهای لاغری مانند اوزمپیک و مونجارو و ... که به شکل آمپول موجودند، امید تازه‌ای در دل میلیون‌ها نفر روشن کرد. این داروها که در ابتدا برای کنترل دیابت نوع ۲ طراحی شده بودند، به دلیل تأثیر قابلتوجهشان در کاهش وزن خیلی سریع در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفتند. با این حال، محبوبیت این داروها روی دیگری هم دارد: پدید آمدن بازار سیاهی که در آن تشخیص داروی اصل از تقلبی عملاً دشوار است و تهدید بزرگی برای سلامت مصرف‌کنندگان محسوب می‌شود.
خیلی از افراد چاق حاضرند هر کاری کنند تا به آمپول‌های لاغری دست پیدا کنند و با این کار حتی جان خود را به خطر می‌اندازند. یک جست‌وجوی ساده در اینترنت، شما را به ده‌ها فروشنده هدایت می‌کند. در طول مدتی که این قرص‌ها شناخته شده و طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند، سودجویان زیادی هم پیدا شده‌اند. پلیس کشورمان تاکنون چندین باند فروش این داروها را دستگیر کرده است. بعضی از این باندها قرص‌هایی را با نامهای فریبنده و تبلیغات گسترده در فضای مجازی به فروش می‌رساندند که به گفته پلیس حاوی مواد روان‌گردان و ترکیبات شیمیایی خطرناک بودند؛ موادی که نه تنها اثری در کاهش وزن ندارند، بلکه سلامت و حتی جان مصرف‌کنندگان را تهدید می‌کنند.
در آمریکا ماجرا از این نگران‌کننده‌تر است؛ داروهای لاغری جعلی در دارک‌وب یا همان فضای تاریک اینترنت و به صورت غیرقانونی خرید و فروش می‌شود. کارشناسان آمریکایی می‌گویند تشخیص داروهای تقلبی خیلی کار سختی نیست. اولین نشانه جعلی بودن این است که در توضیحات آن نوشته شده باشد «بدون نیاز به نسخه پزشک». داروهایی مثل Ozempic، Wegovy ،Mounjaro و Zepbound توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید شده‌اند و اثربخشی آنها انجام شده و تنها با نسخه پزشک فروخته می‌شوند. برای همین خیلی‌ها این موضوع را دور می‌زنند تا بتوانند راحت‌تر به دارو برسند. غافل از آن که بر سر سلامت و جان خود قمار می‌کنند.
استفاده خودسرانه ممنوع
پزشکان تاکید می‌کنند به محض اینکه یک دارو از مسیر قانونی و اصلی خود خارج شود، دیگر هیچ تضمینی برای کیفیت و سلامت و اثربخشی آن وجود ندارد. متاسفانه بسیاری از افراد بدون آگاهی از ترکیبات و منشأ محصولات لاغری، آنها را مصرف می‌کنند و سلامت خود را به خطر می‌اندازند.
دکتر علیرضا استقامتی، فوق تخصص غدد و متابولیسم هم در این زمینه به همشهری‌آنلاین می‌گوید: «این داروها حتما باید با نظر پزشک تجویز شوند و افراد خودسرانه نمی‌توانند اقدام به تهیه و تزریق آنها کنند. چون دوز مصرفی این داروها برای هر فردِ مبتلا به چاقی متفاوت است. علاوه بر این، داروهای لاغری برای همه افراد جواب نمی‌دهد و فقط افراد چاق با توده بدنی بالای ۳۰ می‌توانند از این داروها استفاده کنند.»
جالب است بدانید که داروهایی مانند اوزِمپیک (Ozempic)، وِگووی (Wegovy) و ماونجارو (Mounjaro) در ابتدا برای درمان دیابت نوع ۲ طراحی و تولید می‌شدند، اما به دلیل تأثیرشان در کاهش وزن، در این زمینه هم مورد استفاده قرار گرفتند و محبوبیت پیدا کرده‌اند. این داروها حتماً باید تحت نظر پزشک متخصص و با نسخه معتبر مصرف شوند، چون تنظیم دوز، بررسی عوارض و کنترل قند خون در این بیماران ضروری است.
از وقتی آمپول‌های لاغری محبوب شده‌اند، خرید خارج از داروخانه و بدون نظارت پزشک افزایش پیدا کرد. این مساله تا جایی نگران‌کننده شد که سازمان نظام پزشکی کشور، ماه پیش (شهریور ۱۴۰۴) در نامهای رسمی به رؤسای نظام پزشکی سراسر کشور، نسبت به تجویز و تزریق داروهای خارج از فهرست رسمی سازمان غذا و دارو هشدار داد و آن را ممنوع کرد. این داروها همان داروهای موسوم به لاغری شامل آمپول مونجارو (Mounjaro)، اوزمپیک (Ozempic)، ویکتوزا (Victozal)، زپ‌باند (Zepbound) و وگووی بودند.
دکتر استقامتی در این زمینه هم به همشهری‌آنلاین می‌گوید: «خرید این داروها خارج از چرخه‌ی رسمی داروخانه‌ها - آن‌هایی که در کلینیک‌های زیبایی استفاده می‌شوند و آن‌هایی که به صورت غیرقانونی وارد کشور می‌شوند - ممنوع است. پس خرید این داروها خارج از کانال رسمی تولید و توزیع دارو در کشور مجاز نیست. وگرنه این داروها در خود کشورمان تولید شده، مجوز گرفته، در داروخانه‌ها موجودند و داروخانه‌ها هم می‌توانند بفروشند و هیچ منعی ندارد. از نظر علمی نیز، هم تأییدیه FDA و هم تأییدیه وزارت بهداشت کشور ما را دارند.»
عوارض جبران‌نشدنیِ اوزمپیک تقلبی
نسخه‌های تقلبی داروهای لاغری معمولاً در آزمایشگاه‌های غیرمجاز و بدون نظارت تولید می‌شوند و بنابراین ممکن است حاوی مواد ناشناخته، هورمون‌های خطرناک یا حتی سموم باشند. در بسیاری از کشورها از جمله آمریکا و اتحادیه اروپا، مواردی از مسمومیت، افت شدید قند خون، نارسایی کبدی و حتی مرگ گزارش شده است.
راه تشخیص داروی اصل از تقلبی برای مردم عادی تقریباً غیرممکن است، چون بسته‌بندی‌ها بسیار مشابه‌اند. بنابراین تنها راه مطمئن، تهیه دارو از داروخانه‌های معتبر و با نسخه پزشک است. هیچ داروی تزریقی یا قرصی که در شبکه‌های اجتماعی یا سایت‌های غیررسمی تبلیغ می‌شود، قابل اعتماد نیست. حتی اگر ظاهر بسته‌بندی آن حرفه‌ای باشد یا فروشنده ادعا کند که «نسخه خارجی است».
توصیه دکتر استقامتی هم به عنوان فوق تخصص غدد این است که به جای اعتماد به تبلیغات فریبنده، با پزشک متخصص غدد یا تغذیه مشورت کنند. او می‌گوید: «شما حتی اگر داروهای لاغری استاندارد و مجاز را هم مصرف کنید، درمان چاقی فقط با دارو امکان‌پذیر نیست. این داروها در کنار تغذیه مناسب، رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم جواب می‌دهد.»
به گفته متخصصان، ترکیبات ناشناخته و دوز نامطمئن داروهای لاغری تقلبی و بدون نسخه، سلامت فرد را به شدت تهدید می‌کند. مصرف این داروها می‌تواند باعث افت خطرناک قند خون، تهوع و استفراغ شدید، التهاب لوزالمعده، آسیب کبد و کلیه‌ها، تپش قلب، اضطراب، عفونت در محل تزریق و حتی مرگ شود.
