مشوق ها نبودند وضعیت وخیم تری داشتیم
شفاآنلاین»جامعه» جمعیت رو به کاهش است. مواجهه ایران با ابربحران جمعیت این‌قدر جدی است که به گفته مرضیه وحید دستجردی دبیر ستاد ملی جمعیت اگر آن را حل نکنیم تا ۹۵ سال دیگر ایران تنها ۳۱ میلیون نفر و کشور عربستان ۳۰۰ میلیون و پاکستان ۹۰۰ میلیون جمعیت خواهند داشت. به همین دلیل مشوق‌ها و سیاست‌هایی که به افزایش جمعیتی منجر شود از اهمیت بسیاری برخوردار است. از جمله طرح‌های تشویقی که توسط دولت در حال اجرا است، می‌توان به اعطای تسهیلات بانکی، اعطای زمین و فروش خودرو به مادران، اعطای خانه سازمانی و بیمه رایگان به مادران دارای ۳ فرزند اشاره کرد، اما مشوق‌های فرزندآوری به همین موارد محدود نمی‌شود. روز گذشته مرضیه وحید دستجردی دبیر ستاد ملی جمعیت از ارائه کارت «امید مادر» با شارژ ماهیانه مبلغ دو میلیون تومان خبر داد. طرحی نو که قرار است از فروردین ماه سال ۱۴۰۵ اجرایی شود.
به گزارش شفاآنلاین؛ دبیر ستاد ملی جمعیت به تشریح طرح جدید دولت پرداخت و گفت: «همه مادرانی که از فروردین ماه 1405 فرزندشان متولد می‌شود کارت امید مادر دریافت می‌کنند و تا 24 ماه، ماهیانه دو میلیون تومان در کارتشان شارژ خواهد شد.» دبیر ستاد ملی جمعیت با اشاره به استفاده از تجربه‌های کشورهایی مانند روسیه، اسکاندیناوی و نروژ در مورد سیاست‌های فرزندآوری گفت: «در شورای اندیشه‌ورزی جمعیت به این نتیجه رسیدیم که باتوجه به مشکلات اقتصادی مردم و هزینه‌های شیر خشک و پوشک، فکری برای هزینه‌های زندگی کنیم. به همین دلیل به دنبال کارت امید مادر رفتیم که البته تجربه اجرای این کارت را از مدل سایر کشورها الگو گرفته‌ایم. این کارت در کشورهایی مانند روسیه، اسکاندیناوی و نروژ وجود دارد و تجربه موفقی هم بوده است.»
کارتی برای همه مادران
به گفته وحید دستجردی مقوله جمعیت چند وجهی است و وجوه مختلف اجتماعی و اقتصادی و... دارد و باید برای آن راه‌حل داشته باشیم: «نمی‌توان یک راه را برای فرزندآوری در نظر گرفت بلکه باید راه‌های مختلف را مدنظر قرار داد. برای همین هدف کارت امید مادر را باید یک حمایت مالی هدفمند و زمان‌بندی شده از مادر و کودک دانست.
این کارت برای همه فرزندان و به همه مادران بدون محدودیت محل سکونت تعلق می‌گیرد و یک اقدام عدالت محور، برای کاهش دغدغه اقتصادی خانواده‌ها در دو سال اول زندگی است تا ملزومات موردنیاز اساسی کودک را تأمین کنند. در طرح کارت امید مادرتقسیم بندی‌های دهک‌ها و آزمون وسع برداشته شده و این طرح به همه مادران تعلق می‌گیرد.» به گفته دبیر ستاد ملی جمعیت، پیام این کارت این است که دولت چهاردهم می‌خواهد بگوید که ما در کنار مادران و کودکان آنها هستیم.
وحید دستجردی با اشاره به جزئیات این کارت گفت: «کارت امید مادر به عنوان یکی از پیشنهادها ارائه شد که براساس آن ماهیانه دو میلیون تومان به مادران از تولد نوزاد تا پایان دو سالگی پرداخت شود. باتوجه به بحث بودجه‌ای قرار شد این کارت در سال آینده لحاظ شود و مراحل کار در سازمان برنامه و بودجه در حال انجام است.»
مشوق‌ها مؤثر بوده است
دبیر ستاد ملی جمعیت در پاسخ به سؤال «ایران» مبنی بر اینکه سیاست‌های تشویقی فرزندآوری که تاکنون انجام شده است چه قدر موفق بوده‌اند، گفت: «حتماً در نشستی دیگر در مورد پیمایش‌ها و بررسی‌های انجام شده در مورد این برنامه‌ها خواهم گفت، اما در نظر داشته باشید که اگر همین مشوق‌ها و تسهیلات هم نبود امروز از نظر جمعیتی در وضعیت وخیم‌تری قرار داشتیم.
بنابراین به نظرم مشوق‌ها مؤثر بوده است البته ایده‌آل‌هایی در نظر داریم که هنوز به آن نرسیده‌ایم.
یکی از این ایده‌آل‌ها رساندن نرخ جایگزینی به 2.1 است که هنوز حاصل نشده است با این اوصاف هدف ما این است که سرعت سیر نزولی را کند کنیم.» به گفته مسئولان بهداشتی نرخ باروری در زمان حاضر 1.48 است که نرخ پایینی محسوب می‌شود؛ این در حالی است که نرخ باروری تا سال 1407 باید به 2.5برسد.
نرخ باروری «جایگزینی» برای جمعیت یک کشور معمولاً 2.1 است. این عدد به معنای آن است که اگر هر زن به طور میانگین 2.1 فرزند داشته باشد، جمعیت یک کشور در بلندمدت کاهش و افزایش پیدا نمی‌کند و ثابت می‌ماند.
بنابراین زمانی که نرخ باروری در یک کشور به صورت پایدار کمتر از 2.1 باشد، جمعیت آن کشور به‌مرور پیر شده و سپس کاهش می‌یابد.
دستجردی با تأکید بر اینکه با ابربحران جمعیت مواجه هستیم، گفت: «تا سال 1430 حدود 26.5 درصد جمعیت کشورمان را سالمندان تشکیل می‌دهند و سالمندترین کشور منطقه خواهیم بود. بنابراین باید بتوانیم این شیب سالمندی را مدیریت کنیم.»
بــــرش
غربالگری مادران باردار انجام می‌شود
موضوع غربالگری سلامت جنین و ممنوعیت اجرای غربالگری بر اساس قانون جوانی جمعیت، موضوع دیگری بود که دستجردی به آن اشاره کرد. او با تأکید بر این نکته که غربالگری مادران باردار به هیچ وجه ممنوع نشده است،گفت: «غربالگری در دو مرحله و هفته 12 و 40 بارداری انجام می‌شود.» دبیر ستاد ملی جمعیت که متخصص زنان و زایمان نیز هست، در بخش دیگری از این نشست درباره توقف اجرای غربالگری در دوران بارداری گفت: «به غلط در جامعه باب شده که می‌گویند غربالگری ممنوع شده است. غربالگری اکنون در دو مرحله اجرا می‌شود و مرتب برای بیماران نسخه می‌شود.
غربالگری مرحله اول در هفته 12 بارداری و مرحله دوم در هفته 40 بارداری انجام می‌شود. بنابراین اکنون هیچ محدودیت و ممانعتی برای غربالگری وجود ندارد.» او با بیان اینکه در موارد مشکوک فرد را به آزمایشگاه‌های معتبر می‌فرستیم توضیح داد: «وقتی زنی آزمایش و سونوگرافی انجام می‌دهد، اکثراً جواب آزمایش‌ها خوب است، اما گاهی ممکن است جواب آزمایش مشکوک باشد و نیازمند آزمایش دقیق‌تری باشد، فرد را به آزمایشگاه‌های معتبر می‌فرستیم.
در مواردی ممکن است آزمایش نشان بدهد که جنین دچار سندروم داون است که اگر تأیید شود قانون پیش‌بینی کرده که زن به سازمان پزشکی قانونی مراجعه کند و بعد از تأیید توسط متخصص مربوطه در کمیسیون با بررسی مدارک و صحت آن، اجازه سقط درمانی به علت اندیکاسیون جنینی داده می‌شود.»
