دلهره‌های پشت نیمکت

شفاآنلاین»جامعه» با آغاز سال تحصیلی، بسیاری از والدین صحنه‌های آشنایی را تجربه می‌کنند؛ کودکان برای رفتن به مدرسه بهانه می‌آورند، بی‌تابی می‌کنند و حتی خود را به بیماری می‌زنند. روانشناسان کودک می‌گویند اینها نشانه‌های واقعی اضطراب شروع سال تحصیلی است؛ اضطرابی که اگر به درستی درک و مدیریت نشود، می‌تواند بر اعتمادبه‌نفس کودک، علاقه‌مندی او به یادگیری و حتی توانایی برقراری ارتباط با همسالانش تأثیر بگذارد.

کودکان نگران چه هستند؟
به گزارش شفاآنلاین؛  «کودکان به‌خصوص در سن مهدکودک و سال‌های اول دبستان، در برابر تغییرات حساس‌اند و جدا شدن از والدین حتی برای چند ساعت می‌تواند برایشان ترسناک و آزاردهنده باشد.» این را مطهره شریفی، روانشناس و مشاور به همشهری می‌گوید و ادامه می‌دهد: «در واقع ترس از ناشناخته‌ها مثل معلم و مربی جدید، همکلاسی‌های تازه و قوانین متفاوت مدرسه، محیط را به میدان ناشناخته‌ها تبدیل می‌کند و ذهن کودک توان تحلیل این حجم از ابهام را ندارد و مضطرب می‌شود.» به‌گفته این روانشناس، اضطراب جدایی هم یک دلیل دیگر است. شریفی تأکید می‌کند که «تجربه‌های ناخوشایند گذشته هم در اضطراب کودک نقش دارد. علاوه بر همه اینها، کودک بسیار آزادی‌طلب است و وقتی می‌بیند باید با آزادی تابستان و بازی‌های اختیاری خداحافظی کند، نگران می‌شود.»

نشانه‌هایی که باید جدی گرفت
شریفی درباره نشانه‌های اضطراب کودک توضیح می‌دهد: «اضطراب کودک اغلب به شکل دل‌درد، سردرد، تهوع، بی‌اشتهایی یا حتی تب خفیف بدون دلیل مشخصی بروز می‌کند. گاهی رفتاری است؛ مثل گریه زیاد، قشقرق موقع جدا شدن از والدین یا چسبیدن بیش ‌از حد به آنها. گاهی هم هیجانی و کلامی است؛ کودک زودرنج می‌شود، کابوس می‌بیند یا می‌گوید «مربی منو دوست نداره». در برخی موارد هم کودک دچار پسرفت می‌شود؛ مثلا مهارت‌هایی مثل لباس پوشیدن یا تنهایی رفتن به دستشویی را موقتا از دست می‌دهد.»

چاره چیست؟
شریفی می‌گوید: «در اینگونه موارد، والدین نباید احساسات کودک را کوچک بشمارند. باید بدون قضاوت به او گوش بدهند و بگویند «می‌فهمم نگرانی. این طبیعیه»، یا «من مراقبتم». این جمله‌ها خیلی تأثیرگذارتر از این است که به او بگوییم «گریه نکن، چیزی نیست، تو دیگه بزرگ شدی و...»‌راه دیگر کنترل اضطراب، تنظیم تدریجی برنامه روزانه کودک است؛ مثلا چند روز مانده به شروع مدرسه، ساعت خواب و بیداری کودک را نزدیک به زمان مدرسه کنید.کارشناسان تأکید دارند که والدین باید آرام و بدون اضطراب باشند؛ چون استرس والدین به کودک هم منتقل می‌شود. شریفی می‌گوید: «اضطراب مدرسه یا مهدکودک اغلب بعد از یکی دو هفته فروکش می‌کند، اما درصورت بروز نشانه‌های شدید یا طولانی، مشاوره با روانشناس کودک توصیه می‌شود.»

اضطراب همیشه بد نیست
برخلاف تصور بسیاری از والدین، تجربه استرس و اضطراب بخش طبیعی و ضروری از رشد کودک است. اضطراب آغاز سال تحصیلی نشان می‌دهد که کودک در حال سازگاری با دنیای بزرگ‌تر و مواجهه با چالش‌های جدید است.