شفاآنلاین»سلامت» یک مطالعه جدید نشان میدهد اگزوزومهای خون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ میتوانند پاسخ ایمنی داخل تومور پستان را تضعیف کرده و موجب رشد سریعتر و تهاجمیتر سرطان شوند.
به گزارش شفاآنلاین؛ پژوهشگران در این مطالعه دریافتند که اگزوزومهای مرتبط با دیابت نوع ۲ با تغییر رفتار سلولهای ایمنی در میکرومحیط تومور، توانایی بدن برای مقابله با تومور پستان را کاهش میدهند و این موضوع میتواند توضیح بیولوژیک جدیدی برای گزارشهای پیشین درباره پاسخ درمانی ضعیفتر و بقای پایینتر بیماران دیابتی مبتلا به سرطان پستان فراهم کند.
در این پژوهش محققان ذرات بسیار ریز به نام اگزوزوم را که از سلولهای بدن وارد گردش خون میشوند، در نمونههای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بررسی کردند. یافتهها نشان داد این اگزوزومها حامل مولکولهایی مانند میکروRNA هستند که میتوانند با سلولهای ایمنی داخل تومور تعامل کنند و فعالیت ضدتوموری آنها را سرکوب نمایند. پژوهشگران با استفاده از مدلهای ارگانوئیدی مشتق از بیماران، اثر این اگزوزومها را در محیطی نزدیک به بدن مشاهده کردند و دریافتند در حضور اگزوزومهای ناشی از دیابت رشد تومور تشدید میشود.
جرالد دنیس، رهبر این تیم پژوهشی، در توضیح نتایج گفت: «این نخستین مطالعهای است که بهطور مستقیم اگزوزومهای حاصل از دیابت نوع ۲ را با سرکوب پاسخ ایمنی داخل تومورهای انسانی مرتبط میداند.» او افزود تغییرات مرتبط با دیابت میتواند تعامل بین تومور و سیستم ایمنی را به نحوی تغییر دهد که تومورها تهاجمیتر شده و نسبت به درمانها مقاومتر شوند.
اگزوزومها به عنوان ناقلهای مولکولی نقش مهمی در ارتباط بین سلولی دارند؛ آنها از سلولهای مختلف از جمله سلولهای چربی و ایمنی منشاء میگیرند و میتوانند پیامهایی را به سایر سلولها منتقل کنند. در شرایط دیابت نوع ۲ ترکیب محتوای این اگزوزومها تغییر مییابد و این تغییرات میتواند مستقیماً بر سلولهای ایمنی که وارد میکرومحیط تومور میشوند تأثیر بگذارد. به گفته پژوهشگران، این مکانیسم میتواند به توضیح مشاهده کلینیکی مبنی بر دشواری درمان سرطان پستان در برخی بیماران دیابتی کمک کند.
یکی از نکات برجسته این مطالعه، استفاده از ارگانوئیدهای مشتق از بیمار است؛ مدلی که امکان نگهداری سلولهای ایمنی و توموری اصلی بیمار را در شرایط آزمایشگاهی فراهم میکند و بدین ترتیب محققان توانستند رفتار واقعیتر سلولها را زیر تأثیر اگزوزومهای بیماران دیابتی ارزیابی کنند. نتایج این آزمایشها نشان داد که در حضور اگزوزومهای دیابتی، فعالیت سلولهای کشنده طبیعی و سلولهای تی مؤثر در مهار رشد تومور کاهش مییابد.
پیامدهای بالینی این یافتهها قابل توجه است. پژوهشگران هشدار میدهند که بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ ممکن است در صورت ابتلا به سرطان پستان با نمونهای از تومورهای تهاجمیتر مواجه شوند که نسبت به درمانهای مرسوم از جمله ایمنوتراپی کمتر پاسخ میدهد. به همین دلیل تیم تحقیق تاکید کرده است که مدیریت دقیق قند خون و کنترل دیابت میتواند نقش مهمی در بهبود نتایج درمانی بیماران مبتلا به سرطان پستان داشته باشد.
این مطالعه همچنین راههایی برای پژوهشهای درمانی نوین باز میکند؛ از جمله هدف قرار دادن اگزوزومهای تغییر یافته یا تلاش برای بازگرداندن کارایی سلولهای ایمنی در میکرومحیط تومور. محققان معتقدند با طراحی درمانهایی که بتوانند ارسال پیامهای مخرب توسط اگزوزومها را مهار کنند یا عملکرد ایمنی داخل تومور را احیا نمایند، امکان کاهش تهاجم تومور و افزایش پاسخ به درمان فراهم خواهد شد.
از منظر بهداشت عمومی، این یافته بر ضرورت توجه به بیماریهای مزمن مانند دیابت و نقش آنها در تعیین مسیر سایر بیماریها تأکید میکند. سازمان جهانی بهداشت و مقامات بهداشتی ایران همواره کنترل دیابت را به عنوان یکی از اولویتهای سلامت عمومی معرفی کردهاند و حالا این پژوهش یک دلیل بیولوژیک دیگر برای اهمیت مدیریت دیابت ارائه میدهد. متخصصان به بیماران توصیه میکنند که کنترل منظم قند خون، پیگیری درمانهای دارویی و اصلاح سبک زندگی را در دستور کار داشته باشند تا خطر تشدید بیماریهای همراه کاهش یابد.
پژوهشگران در پایان یادآور شدهاند که هرچند نتایج ابتدایی و امیدوارکننده است، نیاز به مطالعات تکمیلی بالینی برای تأیید این مکانیسم و تعیین راهکارهای درمانی عملی وجود دارد. در عین حال بیمارانی که همزمان با دیابت و سرطان پستان مواجهاند باید در تعامل نزدیک با تیمهای پزشکی خود مدیریت دو بیماری را به صورت یکپارچه دنبال کنند تا بهترین نتایج درمانی برای آنها فراهم شود.