ارتباط قوی بین مصرف الکل و افزایش خطر سرطان
شفاآنلاین»سلامت» با وجود اینکه الکل یک ماده سرطان‌زای شناخته شده برای انسان است و مسئول هزاران مرگ ناشی از سرطان در سال است، بسیاری از این خطر آگاه نیستند.
به گزارش شفاآنلاین: الکل، حتی به مقدار کم، میتواند از طریق فرآیندهایی مانند متابولیسم الکل، استرس اکسیداتیو و التهاب به DNA آسیب برساند و عملکرد طبیعی سلول را مختل کند و در نهایت به تشکیل تومور کمک کند.
مصرف الکل یکی از عوامل مهم در بروز بسیاری از بیماری‌های مزمن و مهلک است که تأثیر آن بر ابتلا به انواع سرطان‌ها به طور گسترده‌ای توسط محققان بررسی شده است. شواهد علمی نشان می‌دهند که مصرف الکل، حتی در مقادیر کم، میتواند خطر بروز سرطان‌های مختلف را افزایش دهد. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، الکل عامل مستقیم یا غیرمستقیم حداقل 7 نوع سرطان، از جمله سرطان دهان، گلو، مری، کبد، روده بزرگ و پستان است.
رابطه الکل و سرطان
الکل با آسیب به سلول‌ها، اختلال در فرآیندهای طبیعی بدن، و تضعیف سیستم ایمنی، خطر رشد سلول‌های سرطانی را افزایش میدهد. این اثرات در مصرف‌کنندگان همزمان سیگار یا سایر مواد مضر تشدید می‌شود.
نتایج تحقیقاتی که انستیتوی ملی مبارزه با سرطان در آمریکا به سرپرستی دکتر دیوید نلسون انجام داد و در مجله “بهداشت عمومی مردم آمریکا” به چاپ رسید نشان میدهد از هر سی مورد مرگ به دلیل ابتلا به سرطان، یک مورد با مصرف الکل رابطه دارد.
در دنیای امروز، با وجود دسترسی گسترده به اطلاعات و افزایش آگاهی عمومی، مصرف الکل همچنان یکی از عادات رایج در بسیاری از جوامع است. اما شناخت علمی و آگاهی از خطرات آن میتواند گام مؤثری در پیشگیری از بیماری‌هایی مانند سرطان باشد.
اثرات بیولوژیکی الکل
مصرف الکل بر فرآیندهای زیستی بدن تأثیرات قابل‌توجهی دارد و این تأثیرات می‌توانند زمینه‌ساز بروز بیماری‌های جدی، از جمله سرطان شوند. اثرات بیولوژیکی الکل بر بدن عمدتاً از طریق مسیرهای زیر عمل می‌کنند:
1. تولید مواد سرطان‌زا در بدن
یکی از اصلی‌ترین اثرات مصرف الکل، تبدیل آن به ماده‌ای به نام استالدئید در بدن است. استالدئید یک ماده شیمیایی بسیار سمی و سرطان‌زا است که میتواند به DNA و پروتئین‌های سلولی آسیب برساند. این آسیب‌ها ممکن است به جهش‌های ژنتیکی منجر شوند که خطر رشد سلول‌های سرطانی را افزایش می‌دهند.
2. اختلال در بازسازی DNA
الکل توانایی سلول‌ها را برای ترمیم آسیب‌های وارده به DNA کاهش میدهد. به عبارت دیگر، در بدن فردی که به طور مرتب الکل مصرف می‌کند، آسیب‌های کوچک به DNA که معمولاً توسط سیستم ترمیم سلولی رفع می‌شوند، بدون ترمیم باقی می‌مانند. این آسیب‌های تجمعی می‌توانند منجر به شروع فرآیندهای سرطانی شوند.
3. ایجاد استرس اکسیداتیو
مصرف الکل منجر به تولید بیش از حد رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود. این مولکول‌های ناپایدار می‌توانند به سلول‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌های بدن آسیب برسانند و منجر به استرس اکسیداتیو شوند. استرس اکسیداتیو یکی از عوامل کلیدی در ایجاد سرطان است، زیرا باعث ایجاد آسیب‌های غیرقابل برگشت در سلول‌ها می‌شود.
4. تأثیر بر هورمون‌ها
الکل با افزایش سطح برخی هورمون‌ها، مانند استروژن، خطر ابتلا به سرطان‌های مرتبط با هورمون، به‌ویژه سرطان پستان، را افزایش میدهد. حتی مصرف مقادیر کم الکل میتواند این اثرات را ایجاد کند.
5. تاثیر بر سیستم ایمنی
مصرف مداوم الکل تأثیرات مخربی بر سیستم ایمنی بدن دارد و آن را در برابر عفونت‌ها و رشد سلول‌های غیرطبیعی آسیب‌پذیرتر می‌سازد. ضعف سیستم ایمنی باعث کاهش توانایی بدن در شناسایی و از بین بردن سلول‌های سرطانی می‌شود، که این موضوع میتواند به پیشرفت بیماری‌های جدی از جمله سرطان کمک کند.
6. افزایش التهاب مزمن
مصرف طولانی‌مدت الکل میتواند باعث التهاب مزمن در بافت‌ها، به‌ویژه در کبد و دستگاه گوارش، شود. التهاب مزمن یکی از عوامل اصلی در پیشرفت سرطان است، زیرا محیطی مناسب برای رشد سلول‌های سرطانی فراهم می‌کند.
آیا الکل باعث سرطان می‌شود؟
الکل نه‌تنها یک عامل مستقیم برای آسیب‌های زیستی است، بلکه میتواند اثرات سایر عوامل خطرزا، مانند مصرف دخانیات، آلودگی هوا یا رژیم غذایی ناسالم را تشدید کند. به همین دلیل، متخصصان بهداشت توصیه می‌کنند که افراد از مصرف الکل خودداری کنند یا مصرف آن را به حداقل برسانند تا خطر ابتلا به سرطان و سایر بیماری‌ها کاهش یابد.
انواع سرطان‌های مرتبط با مصرف الکل
مصرف الکل با افزایش خطر ابتلا به چندین نوع سرطان ارتباط مستقیم دارد. تحقیقات گسترده علمی تأیید کرده‌اند که الکل میتواند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در ایجاد سرطان‌های زیر نقش داشته باشد:
1. سرطان دهان و گلو
مصرف الکل، به‌ویژه همراه با دخانیات، خطر ابتلا به سرطان‌های دهان، زبان و گلو (حلق و حنجره) را به‌شدت افزایش میدهد. الکل با آسیب رساندن به غشای مخاطی این نواحی، محیط مناسبی برای رشد سلول‌های سرطانی ایجاد می‌کند.
2. سرطان مری
الکل به‌عنوان یک عامل خطرزا برای سرطان مری شناخته می‌شود. این ماده میتواند لایه‌های داخلی مری را تحریک کرده و با تولید مواد سرطان‌زا به تخریب بافت‌ها و DNA منجر شود. خطر این نوع سرطان در افرادی که به اختلال ژنتیکی خاصی به نام کمبود آنزیم الکل دهیدروژناز مبتلا هستند، بیشتر است.
3. سرطان کبد
مصرف مداوم و زیاد الکل یکی از علل اصلی سرطان کبد است. الکل باعث التهاب مزمن در بافت‌های کبدی و در نهایت سیروز کبدی می‌شود که یکی از پیش‌زمینه‌های اصلی برای ایجاد سرطان کبد به شمار می‌رود.
4. سرطان کولورکتال (روده بزرگ و راست‌روده)
تحقیقات نشان داده است که مصرف الکل خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را افزایش میدهد، به‌ویژه در افرادی که رژیم غذایی فقیر از فیبر و غنی از چربی دارند. مطالعات همچنین نشان می‌دهند که خطر این نوع سرطان با افزایش میزان مصرف الکل بیشتر می‌شود.
5. سرطان پستان
حتی مقادیر کم الکل میتواند سطح هورمون استروژن را افزایش دهد، که به‌نوبه خود خطر ابتلا به سرطان پستان، به‌ویژه در زنان یائسه، را افزایش میدهد. مطالعات نشان داده‌اند زنانی که به‌طور مرتب الکل مصرف می‌کنند، با افزایش خطر ۱۰ تا ۲۰ درصدی ابتلا به این نوع سرطان مواجه هستند.
6. تأثیر مشروب‌خواری بر سرطان پوست
براساس اعلام انجمن سرطان آمریکا، سالانه حدود ۴/۵ میلیون مورد سرطان پوست بازال در ایالات متحده تشخیص داده می‌شود. سرطان پوست بازال، که با فاصله زیادی شایع‌ترین نوع سرطان پوست است، حدود ۸۰ درصد از تمامی موارد سرطان پوست را شامل می‌شود. مطالعات پروفسور چو رابطه واضحی بین مصرف الکل و افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست را ثابت کرده‌اند.
دکتر ایونیانگ چو Eunyoung Cho – از دانشگاه براون در پراودینس و دانشکدۀ پزشکی هاروارد در بوستن – و همکارانش میگویند که یافته های آنها نشان میدهد که مصرف الکل میتواند یکی از اهداف مهم سلامت عمومی در کاهش بار جهانی سرطان پوست باشد. این محققان اخیراً یافته های خود را در “نشریه درماتولوژی بریتانیا” منتشر کردند.
