نوبت‌های طولانی؛ زخمی قدیمی بر تن نظام سلامت
شفاآنلاین»سلامت» روز یکشنبه ۱۶ مهر ۴۰ نماینده مجلس به رئیس جمهور و وزیر بهداشت درباره لزوم رسیدگی به وضعیت نابسامان و نوبت های طولانی اتاق عمل در بیمارستان های دولتی تذکر دادند. این تذکر بازتابی از یکی از جدی‌ترین مشکلات نظام سلامت کشور است؛ مشکلی که سال‌هاست بیماران و خانواده‌های آنان را درگیر کرده و هنوز راه‌حلی پایدار برای آن پیدا نشده است. بیماران بسیاری برای انجام عمل‌های جراحی غیر اورژانسی، ناچارند از شش ماه تا یک سال در صف بمانند. در این مدت، درد و نگرانی به بخشی از زندگی روزمره آن‌ها تبدیل می‌شود. در موارد اورژانسی هم بیمارستان‌ها با کمبود ظرفیت مواجه‌اند و پذیرش دشوار یا حتی ناممکن می‌شود. بیمارستان میلاد و دیگر مراکز درمانی تأمین اجتماعی در تهران نمونه‌ای از این وضعیت هستند؛ جایی که ازدحام بیماران، کمبود تخت، و نوبت‌دهی طولانی به یک معضل همیشگی بدل شده است.
ریشه‌های بحران
به گزارش شفاآنلاین کارشناسان نظام سلامت، ریشه این بحران را در چند عامل اساسی می‌دانند: کمبود نیروی انسانی متخصص به‌ویژه در رشته‌های جراحی حساس. فرسودگی تجهیزات و زیرساخت‌ها در بیمارستان‌های دولتی. افزایش جمعیت بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی بدون توسعه متناسب ظرفیت درمانی. تمرکز بیماران در چند بیمارستان شاخص مانند میلاد که فشار مضاعفی ایجاد کرده است. در تهران، متوسط زمان انتظار برای اولین ویزیت در مطب پزشکان متخصص حدود ۴.۳ روز و برای فوق‌تخصص‌ها حدود ۷.۶ روز بوده است . اما در برخی کشورها مانند لهستان، شیلی، کاستاریکا و اسلوونی، میانگین زمان انتظار برای برخی جراحی‌های انتخابی (مثلاً تعویض مفصل باسن یا زانو) تا بیش از ۶۰۰ تا حتی ۹۰۰ روز باید صبر کرد . مثلا در لهستان، متوسط انتظار بیش از ۳۳۶ روز برای جراحی آب‌مروارید (کاتاراکت) گزارش شده است. در هنگ‌کنگ (سیستم مشابه NHS)، برخی کاربران گزارش کرده‌اند که تنها برای اولین ملاقات با جراحان، باید ۲۸ تا ۵۲ هفته منتظر ماند و در برخی تخصص‌ها مثل پوست حتی ۱۹ تا ۴۸ ماه . یکی از کاربران اشاره کرده: «در کانادا، همه برای عمل لگن حدود ۲ ماه منتظر می‌مانند.» در برخی جراحی‌های خاص (مانند جراحی ستون فقرات یا دستگاه گوارش)، انتظار ممکن است ۱۸ تا ۳۰ هفته یا بیشتر باشد.
نگاه مجلس و دولت
هرچند وزیر بهداشت فعلی و شخص رئیس‌جمهور سوابق پزشکی و آشنایی با مشکلات نظام درمان دارند، اما نمایندگان مجلس معتقدند حل این چالش در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست. آن‌ها هشدار داده‌اند که بی‌توجهی به این موضوع، نارضایتی گسترده اجتماعی را در پی خواهد داشت. شهروندان بارها در گفت‌وگوهای رسانه‌ای یا شبکه‌های اجتماعی، از تجربه تلخ انتظارهای چندماهه برای عمل جراحی سخن گفته‌اند. این صداها نشان می‌دهد که نارضایتی از نظام سلامت تنها محدود به یک قشر یا منطقه خاص نیست، بلکه به معضلی ملی تبدیل شده است. صاحب‌نظران راهکارهایی مانند افزایش بودجه سلامت، جذب پزشکان و پرستاران جدید، بازسازی بیمارستان‌های فرسوده، و توزیع عادلانه‌تر امکانات درمانی را پیشنهاد می‌کنند. اما اجرای این برنامه‌ها نیازمند اراده سیاسی جدی، سرمایه‌گذاری کلان و البته صبر جامعه است.
