شفاآنلاین»سلامت» دمای هوا در خیلی از شهرهای کشور در حال افزایش است و این روزها بیشتر از هر زمانی باید مراقب گرمازدگی بود. مسالهای که میتواند منجر به کما و حتی مرگ فرد شود. در سادهترین حالت هم میتواند باعث افت انرژی، بیحالی، خستگی و سردرد شود که هیچ یک از اینها برای سلامت بدن بیخطر نیستند.
به گزارش شفاآنلاین: خیلیها تصور میکنند گرمازدگی همان کمآب شدن بدن است و اگر وقتی به خانه رسیدند، یکی دو لیوان آب بخورند و دوش بگیرند، حالشان خوب میشود. اما این طور نیست. گرمازدگی زمانی اتفاق میافتد که شما مدت طولانی در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرید و آب و نوشیدنیهای دیگر همراهتان نباشد و دمای بدنتان هم به بالای ۴۰ درجه برسد. در این شرایط بدن دیگر نمیتواند خود را بازیابی کند و علائم گرمازدگی که بدترین آنها کاهش سطح هوشیاری، حالت تهوع و توقف تعریق با وجود گرما است، اتفاق میافتد. پس قبل از رخ دادن این عارضه باید مراقب خود باشیم.
طب سنتی ایران با سابقهای هزارساله، توصیههای مؤثر و کاربردی برای پیشگیری از این عارضه دارد. از نظر طب ایرانی، گرمازدگی نتیجه غلبه حرارت و خشکی بر بدن است و برای مقابله با آن، باید حرارت اضافی را کاهش داد و تعادل مزاجی را حفظ کرد.
از نظر طب سنتی، یکی از اصول مهم در پیشگیری از گرمازدگی، پرهیز از مصرف غذاها و نوشیدنیهایی با مزاج گرم و خشک است. در این دسته میتوان به گوشت گوسفند، ادویههای تند، غذاهای سرخشده، غذاهای پرادویه، غذاهای شور، مغزها و تنقلات بوداده اشاره کرد. در این فصل بهتر است از طعمدهندههایی که طبع خنک دارند مثل تمبر هندی، آبغوره، آب لیمو، آلو، رب نارنج و رب انار ترش به جای ادویه گرم مثل کاری و فلفل در غذاها استفاده شود. طب سنتی مصرف مواد غذایی سبک و با طبع سرد و تر را در این روزها توصیه میکند. مثل ماست، دوغ، خیار، کاهو، کدو، گوجهفرنگی و سبزیهایی مثل گشنیز و خرفه و کرفس.
هندوانه، طالبی، خربزه، هلو، شلیل، انگور و آلو و همچنین نوشیدنیهای خنکی مثل شربت سکنجبین رقیق، شربت خاکشیر، شربت گلاب، تخم شربتی، شربت آلبالو، شربت خیار، شربت لیمو یا بهلیمو در کاهش حرارت بدن در فصل گرما بسیار مؤثرند. درضمن تا حد امکان از مصرف نوشیدنیهای گرمِ کافئیندار پرهیز کنید.
استفاده از عرق کاسنی و عرق بیدمشک هم در روزهای گرم سال میتواند مفید باشد. دمنوش نعناع هم از دیگر گزینههای طب سنتی برای درمان علائم گرمازدگی است که علاوه بر نشاطآور بودن، به هضم غذا هم کمک میکند.
پوشیدن لباسهای نخی، گشاد و روشن، پرهیز از حضور در فضای باز طی ساعات گرم روز (۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر)، پیادهروی در سایه تا حد ممکن، استفاده از کلاه لبهدار یا چتر موقع پیادهروی یا حتی وقتی در تاکسی و اتوبوس نشستهاید و تهویه مناسب فضای زندگی از جمله توصیههای طب سنتی برای در امان ماندن از گرمازدگی است.
طب سنتی بر کاهش فعالیتهای سنگین در هوای گرم تأکید دارد. توصیه میشود فعالیتهای بدنی و ورزشی در ساعات خنک صبحگاهی یا غروب انجام شوند. از آنجا که فعالیت بدنی شدید در هوای گرم میتواند حرارت درونی را افزایش داده و زمینهساز گرمازدگی باشد، رعایت زمانبندی صحیح ضروری است.
دوش گرفتن با آب ولرم و شستن پاها با آب خنک هم میتواند به کاهش دمای بدن کمک کند. بنابراین هر روز وقتی به خانه برگشتید، حتما این کارها را انجام دهید. به خصوص شستن پاها.
در آموزههای طب سنتی، رایحههایی با مزاج سرد مثل گلاب تأثیر قابل توجهی در کاهش حرارت بدن و آرامسازی سیستم عصبی دارند. بوییدن این مواد یا استفاده موضعی از آنها در هوای گرم بسیار توصیه میشود.
بر خلاف تصور رایج، نوشیدن آب بسیار سرد در گرما میتواند به بدن آسیب بزند. از منظر طب سنتی، این کار موجب ضعف هضم و اختلال در تعادل حرارتی بدن میشود. بنابراین توصیه میشود از آب خنک استفاده شود. نه آب یخ. درضمن اگر قرار است حتی به مدت نیم ساعت بیرون از خانه باشید، حتما لازم است که آب کافی به همراه داشته باشید و بدن بطری آب جایی نروید. اگر داخل آب به ندازه نوک سوزن نمک هم بریزید، خیلی موثرتر است. چون آب به تنهایی نمیتواند مانع گرمازدگی شود اما نمک، آب را حاوی الکترولیت میکند و جلوی کمآب شدن بدن و گرمازدگی را تا حد زیادی میگیرد.
مصرف شربتهای طبیعی مانند بیدمشک، شربت گلاب یا ترکیب آنها با سکنجبین موجب تقویت قلب و کبد شده و مقاومت بدن را در برابر تنشهای گرمایی افزایش میدهد.
طب سنتی با بهرهگیری از اصل تعادل مزاج، راهکارهایی ساده، کمهزینه و مؤثر برای مقابله با گرمازدگی در اختیار ما قرار میدهد. با رعایت تغذیه مناسب، سبک زندگی منطبق با طبیعت فصل و استفاده از تدابیر خنککننده میتوان تا حد زیادی از ابتلا به گرمازدگی پیشگیری کرد. درضمن یادمان باشد که افراد مسن، نوزادان، افرادی که در هوای آزاد کار می کنند، افراد مبتلا به بیماریهای روانی، افراد چاق و افرادی که از انواع خاصی از داروها استفاده می کنند، بیش از سایر افراد مستعد ابتلا به گرمازدگی هستند. با افزایش آگاهی خود و اطرافیانمان میتوانیم از فصل گرما به سلامت عبور کنیم.