دومینوی افزایش قیمت‌ها
شفاانلاین»اقتصاد این روز‌ها وارد هر فروشگاه زنجیره‌ای می‌شویم، یخچال‌های گوشت قرمز را خالی و یخچال‌های شیر و لبنیات را مملو از کالا می‌بینیم. صاحبان فروشگاه‌ها از کاهش تقاضا برای خرید شیر و لبنیات به دلیل گرانی قیمت‌ها در دو هفته اخیر خبر می‌دهند و تأکید می‌کنند که توقف توزیع گوشت قرمز تنظیم بازاری و خالی‌شدن یخچال‌های گوشت قرمز، مراجعه مشتریان به فروشگاه‌ها را کاهش داده است. این اتفاقات مرهون سیاست‌های حمایت از تولید وزارت جهاد کشاورزی است؛ افزایش قیمت شیر خام از ۱۸ به ۲۳ هزار تومان و توقف تخصیص ارز برای واردات گوشت قرمز که در اردیبهشت ماه روی داده است. هر دو تصمیم در راستای حمایت از تولید (دامداران و دامپروران) بود، اما از یک سو تقاضای خرید شیر و لبنیات کاهش یافته و صدای مردم و تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی را درآورده و از سوی دیگر با خالی شدن فروشگاه‌ها از گوشت تنظیم بازاری سفره مردم را کوچک و کوچک‌تر کرده است.
به گزارش شفاآنلاین حمایت از سفره‌های مردم (حقوق مصرف‌کنندگان) و منافع تولیدکنندگان محصولات کشاورزی و کالا‌های ضروری مردم مانند شمشیر دولبه‌ای است که غفلت از هر کدام، ممکن است آسیب‌های جبران‌ناپذیری به مردم و تولیدکنندگان وارد کند.
وزارت جهاد کشاورزی در ایامی که قیمت هیچ کالا و حتی نهاده‌ای اعم از داخلی و وارداتی گران نشده بود، در راستای حمایت از تولیدکنندگان شیر (دامداران) قیمت شیرخام را از ۱۸ به ۲۳ هزار تومان رساند و این اقدام را برای تأمین هزینه‌های تولید انجام داد، در حالی که به اذعان خود دامداران نه قیمت علوفه و نهاده دامی گران شده بود و نه افزایش دستمزد تأثیر چندانی بر قیمت تمام شده داشت.
با یک حساب سر انگشتی، افزایش دستمزد کارگران حدود ۳درصد بر قیمت تمام‌شده تأثیر داشت و در حد متعارف شیر خام باید به ۲۰ هزار تومان افزایش می‌یافت، اما وزارت جهاد قیمت شیر را ۲۷درصد گران کرد. همین اقدام در کوتاه‌ترین زمان ممکن بر قیمت شیر و فرآورده‌های لبنی تأثیر گذاشت؛ فرآورده‌هایی که با کاهش تقاضا و مشتری فاسد و به کارخانجات مرجوع می‌شود.
همزمان با این تصمیم وزارت جهاد کشاورزی، قیمت دلار نیز ارزان شد و صادرات کره و خامه که در ماه‌های گذشته رونق داشت، دیگر برای تولیدکنندگان شیر و کارخانجات مقرون به صرفه نبود. با این تصمیم هم بخشی از زنجیره تولید شیر و لبنیات آسیب دید و هم اینکه مردم به دلیل کاهش قدرت خریدشان، شیر و لبنیات را از سبد معیشتی خانواده‌شان حذف کردند.
تولیدکنندگان نگران حذف لبنیات از سفره مردم
به گفته محمد فربد، سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران این افزایش قیمت تأثیر مستقیمی بر کل زنجیره تولید دارد و به افزایش بهای تمام‌شده ماست، پنیر، دوغ و سایر محصولات لبنی منجر خواهد شد.
او هشدار داده است در شرایطی که درآمد مردم متناسب با تورم رشد نکرده، حذف لبنیات از سفره خانوار‌ها دور از انتظار نیست.
وی در گفت‌وگویی با رادیو با اشاره به تبعات افزایش قیمت شیر خام اظهار کرد: متأسفانه مصرف‌کننده‌ها متناسب با تورم، رشد درآمد ندارند که موجب می‌شود سرانه مصرف نیز کاهش یابد. افزایش قیمت فرآورده‌های لبنی متفاوت خواهد بود و بستگی به میزان استفاده از شیر در آن محصول دارد، به طور مثال دوغ فرآورده‌ای است که حدود ۵۰درصد آن شیر مصرف می‌شود، بنابراین طبیعتاً کمتر تحت تأثیر افزایش قیمت قرار می‌گیرد، اما پنیری که برای هر کیلو تولید آن حدود پنج‌کیلو شیر مصرف می‌شود، به شدت تحت‌تأثیر افزایش قیمت شیر خام خواهد بود.
فربد با اشاره به راه‌حل اصلی این وضعیت گفت: مشکل ما درآمد سرانه است. مردم این کشور، مصرف‌کننده نهایی هستند و اگر درآمدشان متناسب با تورم رشد نکند، توان خرید خود را از دست می‌دهند. حاکمیت باید به فکر افزایش سطح درآمد ملی باشد تا مردم بتوانند حداقل نیاز‌های تغذیه‌ای‌شان را تأمین کنند. در غیر این صورت، حذف تدریجی لبنیات از سفره مردم، خطری جدی برای سلامت جامعه خواهد بود.
وی به مرجوع شدن لبنیات به کارخانجات به دلیل کاهش تقاضا اشاره کرد و گفت: فروشگاه‌ها پر از شیر و لبنیات است، اما مردم نمی‌خرند و تقاضا کم شده است. چه کسی جوابگوی آسیب سفره مردم و تولیدکنندگان است؟
علاوه بر شیر و لبنیات حذف ارز ترجیحی برای واردات گوشت قرمز و توقف واردات آن ضربه دیگری به سفره مردم زد. این تصمیم از سوی سازمان برنامه‌وبودجه اتخاذ شد و از سوی وزیر جهاد کشاورزی نیز مورد حمایت قرار گرفت.
نوری‌قزلجه چهارشنبه گذشته در پاسخ به سؤالات خبرنگاران گفت: واردات گوشت قرمز فقط ۷درصد بوده و قرار است تشکل‌ها ما را در تأمین گوشت یاری کنند. با توجه به اظهارات آقای وزیر، همین واردات ۷درصد نوعی آرامش و آسودگی را برای مصرف‌کنندگان ایجاد کرده بود و هرگاه نیاز به خرید داشتند، می‌توانستند با مراجعه به فروشگاه‌های زنجیره‌ای گوشت تنظیم بازاری خریداری کنند، اما با اتخاذ این سیاست، تمامی فروشگاه‌های زنجیره‌ای خالی از گوشت شده است و اگر مشتری به بهانه خرید گوشت وارد فروشگاه می‌شد، ممکن بود دو کالای دیگر هم خریداری کند، اما با توقف توزیع گوشت وارداتی، مشتری برای سایر کالا‌ها نیز کم شده است. اکنون این سؤال مطرح است که تشکل‌ها‌یی که وعده تأمین گوشت بازار را داده بودند، در یک هفته گذشته کجا رفته‌اند که به دلیل کاهش تقاضا حتی گوشت گرم داخلی هم کیلویی ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزارتومان گران شده است.
به گفته مشتریان برخی مواقع هیچ گوشت تنظیم بازاری در فروشگاه‌ها وجود ندارد و در برخی میادین میوه و تره‌بار هم که توزیع بر عهده فروشنده است، تنها به تعداد محدودی، گوشت را به نرخ تنظیم بازار ارائه می‌دهند یا می‌گویند تمام شده و نداریم یا به نرخ آزاد می‌فروشند و این در حالی است که گوشت موجود است، اما از فروش آن امتناع می‌کنند.
بر اساس اظهارات برخی فروشندگان، میزان سهمیه گوشت تنظیم بازار کاهش یافته است. یکی از مسئولان فروشگاه‌های زنجیره‌ای در همین رابطه گفت: «گوشت تنظیم بازار هنوز هم به فروشگاه‌ها می‌رسد، اما میزان آن به مراتب کمتر شده است. بعضی روز‌ها اصلاً نمی‌رسد و بعضی روز‌ها در حد چند کارتن دریافت می‌کنیم، البته به ما اعلام شده است از خرداد ماه دیگر گوشت‌های تنظیم بازاری توزیع نخواهد شد. این وضعیت، دسترسی به این کالای اساسی را برای بسیاری از خانوار‌ها دشوار کرده و به حذف تدریجی گوشت قرمز از سبد غذایی این اقشار منجر شده است.»
وزارت جهاد کشاورزی با اتخاذ سیاست‌های واحد و کارآمد باید نقش تنظیم‌گری خودرا در بخش تولید و مصرف به درستی ایفا کند، نه آنکه به بهانه حمایت از تولید داخلی، به سفره مردم آسیب بزند و حقوق مصرف‌کنندگان را تضییع کند، البته در هفته گذشته به طور همزمان هم قیمت مصوب گوشت مرغ را از ۸۵ هزار تومان به ۱۰۵ هزار تومان افزایش داد و هم اینکه نرخ جدیدی برای تخم‌مرغ اعلام کرد. پیش‌بینی می‌شود اگر این روند ادامه یابد، سبد معیشت مردم خالی‌تر شود و حتی تخصیص کالابرگ نیز جوابگو نخواهد بود.
