کلاهبرداران فضای مجازی سلامت می‌فروشند

دکتر سارا پورشهیدی متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت با اشاره به افزایش پیج‌های سلامت و بهداشت بویژه با موضوع ویروس اچ.پی.وی که این روزها حساسیت جامعه نسبت به آن بسیار افزایش یافته است می‌گوید: شما هر چیزی را می‌توانید در گوگل سرچ کنید و با دنیایی از مقاله و شبه مقاله روبه‌رو شوید. همین موضوع باعث شده بسیاری از کلاهبرداران به طمع سود و کسب درآمد به سمت این فضا بروند و با تاکید بر حساسیت‌های جامعه و نگرانی مردم صفحات پزشکی و بهداشتی بالا بیاورند. خب!

برای اینکه شما را حتما از میان گزینه‌های بسیار به سمت خودشان جلب کنند نیاز است که از مطالب جذاب و ارائه‌های خاص بهره ببرند و چه چیزی می‌تواند برای این سودجویان جذاب‌تر از تحریک حساسیت‌ها و دست گذاشتن بر نگرانی‌ها باشد.

این استاد دانشگاه تهران اضافه می‌کند: البته یک انتقاد هم به ما پزشک‌ها وارد است و نوک پیکان را سمت ما می‌چرخاند؛ آن هم اینکه ما سرگرم مسائل علمی سخنرانی‌های تخصصی و... هستیم و همین باعث شده نسبت به آموزش‌های عمومی و اطلاع رسانی‌ها که حتما بخشی از مسئولیت اجتماعی ما برای آگاهی رسانی به جامعه است غفلت کنیم. این غفلت ما برای ارائه هشدارهای ضروری مناسب به مخاطب از یکسو و بهره گیری افراد سودجو از این فضای خالی مانده باعث می‌شود چنین شرایط مطلوبی برای سودجویان ایجاد شود.

ایرادات مراجعه آنلاین به صفحات سلامت

دکتر هومن ابراهیمی فلوشیپ فوق تخصصی بیماری‌های دهان، فک و صورت به یک دلیل عرفی هم اشاره می‌کند: بسیاری از افراد به دلایل شخصی یا اجتماعی و حفظ حریم خصوصی سعی می‌کنند از ملاقات با درمانگران اجتناب کنند و فضای مجازی این امکان را به آن‌ها می‌دهد که موضوعاتشان را بدون خجالت و رودربایستی و آن‌لاین درمیان بگذارند و بدون اینکه دیده شوند مسائلشان را طرح کنند.

وی با هشدار نسبت به این شیوه پیگیری و درمان می‌گوید: اما اشکالات بسیار زیادی در بحث مراجعه آنلاین و پرسش و پاسخ در فضای مجازی برای درمان قابل طرح است؛ اولین ایراد به آن عدم تشخیص درست است. حاصل بسیاری از درمان‌های آنلاین پزشکی تشخیص‌های نادرست است که دلیل آن عدم معاینه فیزیکی است. در واقع یکی از اصول اولیه تشخیص، معاینه فیزیکی است، و چون در فضای مجازی معاینه فیزیکی وجود ندارد یا دستکم به صورت کامل انجام نمی‌شود، به همین دلیل وقتی وضعیت معاینه کلینیکی و وضعیت کلینیکال بیمار به درستی بررسی نشود، نتیجه به این ختم می‌شود که تشخیص درست اتفاق نیفتد و به تبع آن درمان درست هم رخ نخواهد داد.

دکتر ابراهیمی اضافه می‌کند: نکته دوم عدم ارتباط انسانی است؛ یکی از مسائل بسیار مهم در معاینات پزشکی ارتباط حضوری بین پزشک و بیمار است که بحث تشخیص و درمان را دقیق‌تر و با کیفیت‌تر می‌کند. ارتباط‌های چشمی در گفتگوهای حضوری و مصاحبه رودررو به خودی خود اطلاعات بسیار دقیقی ایجاد می‌کند. بسیاری از مواقع معاینه بیمار از لحظه ورود او به اتاق پزشک آغاز می‌شود؛ یعنی از شخصیت و رفتار بیمار. گزارش دقیق بیمار از وضعیتش و بعد پرسش‌های پزشک بر مبنای گزارش بیمار پروسه بسیار مهمی است که خروجی آن درمان دقیق‌تر است.

این متخصص بیماری‌های دهان و صورت می‌گوید: موضوع بعدی نبود امکانات تخصصی در فضای مجازی است. به هر روی پزشک برای تشخیص دقیق غیر از معاینه کلینیکی و بررسی وضعیت کلینیکال، از یکسری ابزارها و امکانات تشخیصی نیز بهره می‌برد که در فضای مجازی قطعا این امکان برایش موجود نیست.

 چه کسی پزشک شماست؟

چه کسی پشت صفحات سلامت محور پاسخگوی شماست؟ شاخص‌ترین نمود پزشکی رسمی، رابطه پزشک-بیمار است که با مراجعه بیمار به پزشک شکل می‌گرفت، حالا در دنیای مجازی و بویژه در صفحات گسترده‌ای که در فضای مجازی هر روز و هر روز بالا می‌آید حتی مشخص نیست که پزشک شما چه کسی هست.

دکتر ابراهیمی معضل اساسی و بزرگترین چالش درمان‌های فضای مجازی را در نامشخص بودن هویت درمانگر می‌داند و می‌گوید: خیلی وقت‌ها افراد خودشان را پزشک معرفی می‌کنند در حالی که خب اصلاً سررشته‌ای از پزشکی ندارند و در واقع بیشتر کلاهبردار فضای مجازی هستند. باید به این نکات بسیار دقت کرد که هویت افراد در فضای مجازی قابل تشخیص نیست به همین دلیل خیلی وقت‌ها افراد فریب می‌خورند. این افراد با شگردهای مختلف که در آن تبحر دارند فالورهای چند صد هزارتایی جمع می‌کنند و با جعل عکس و مدرک، خود را پزشک می‌نامند و نتیجه این می‌شود که افراد مختلفی جذب آن‌ها می‌شوند با اطلاعات غلط، درمان غلطی را تجویز کرده که هدف کلی آن سودجویی است.

این همان موضوعی است که سارا پورشهیدی استاد تمام دانشگاه تهران نیز بر آن تاکید می‌کند: اینکه چقدر می‌توان به گوگل بویژه در حوزه پزشکی و تجویز بدون معاینه اعتماد کرد یک سوی ماجراست، اما موضوع از زمانی حادتر می‌شود که کانال‌هایی با هدف صرفا سودجویی و فروش خدمات و محصول ایجاد می‌شوند و از کم دانشی عموم مردم درباره مسائل پزشکی و سلامت سوء استفاده می‌کنند.

این متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت می‌افزاید: این‌ها مسائل را با نگاهی سوی‌گیرانه مطرح می‌کنند و با ایجاد دلهره و نگرانی در مخاطبان، بر روی همین نگرانی‌ها موج سواری می‌کنند. هر چقدر هم بتوانند دغدغه مردم را بالاتر ببرند مخاطبان بیشتری جذب می‌کنند و این نگرانی وارد سیکل معیوب می‌شود که خروجی آن عدم رسیدن به درمان مناسب از یکسو و سودآوری بیشتر و بیشتر برای آن‌ها از سوی دیگر است.

 حساسیت نسبت به اچ.پی.وی بی‌دلیل نیست

«اگر شما هم به دنبال راهکاری مؤثر و ایمن برای درمان زگیل تناسلی HPV هستید، دیگر نیازی به جستجو نیست! با استفاده از پکیج درمان زگیل HPV، می‌توانید به سادگی و با هزینه‌ای مقرون به صرفه، این مشکل را مدیریت کنید. در این پک درمان، ترکیبی از روش‌های کاملاً طبیعی و نوآورانه ارائه شده که...: این روزها حساسیت نسبت به ابتلا به اچ.پی.وی بسیار بالاست و نمونه این تبلیغات را با یک جست‌وجوی کوتاه در اینترنت بسیار و بسیار می‌بینید.

دکتر هومن ابراهیمی در پاسخ به سوالی درباره افزایش حساسیت‌ها از ابتلا به ویروس اچ.پی.وی و فروش پکیج‌های درمانی در فضای مجازی می‌گوید: ویروس پاپیلومای انسانی یا hpv یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی در کل جهان است؛ این ویروس معمولا بدون علامت است و سیستم ایمنی بسیاری از افراد این ویروس را خود به خود از بین می‌برد، اما در برخی از موارد هم عفونت‌های اچ پی وی ممکن است منجر به بیماری‌هایی مانند زگیل در ناحیه تناسلی یا در دهان حتی سرطان در رحم و سرطان‌های دیگر مثل سرطان ناحیه نازفارنکس شود.

وی می‌افزاید: اما می‌خوام به سه حساسیت جدی که تجربه ویزیت بیماران خودم است و مراجعه کنندگان این حساسیت‌ها و نگرانی‌ها را در مطب عنوان می‌کنند نام ببرم؛ با توجه به اینکه ممکن است این ویروس علائم نداشته باشد ما به واسطه شریک جنسی‌مان آلوده شویم. این یک نگرانی جدی است؛ هم آلوده نشدن هم آلوده نکردن.

دکتر ابراهیمی اضافه می‌کند: بعد دیگر خطر ابتلا به سرطان است؛ برخی از انواع hpv می‌تواند باعث تغییرات سلولی شود، هم در ناحیه تناسلی، دهانه رحم و هم در دهان و در گلو. این خطر ابتلا به سرطان بسیار بسیار نگرانی بزرگ و حساسیت بالایی را در افراد ایجاد می‌کند.

این فلوشیپ فوق تخصصی بیماری‌های دهان و فک با بیان اینکه نکته بعدی به عنوان یک حساسیت و نگرانی، مسائل فرهنگی ابتلا به این ویروس است، می‌گوید: این ویروس از آن دسته از ویروس‌هایی است که آلودگی و ابتلا به آن، بار فرهنگی هم به دنبال دارد.

 با توجه به نوع انتقال این ویروس که نوع تماس جنسی است وقتی بیماری اتفاق می‌افتد، خب دائماً استرس وجود دارد؛ برای فردی که مجرد است رویکرد خانواده نسبت به این موضوع چه خواهد بود، و برای کسی که متاهل است رویکرد اجتماع نسبت به این موضوع چه خواهد بود. وقتی یکی از زوجین درگیر هستند باز دوباره همین نگرانی‌های فرهنگی و نگرانی‌های اجتماعی و در واقع نگرانی از برچسب‌های خاص در این حوزه به عنوان یکی دیگر از نکات مهمی که ایجاد حساسیت می‌کند مطرح است.

دکتر سارا پورشهیدی نیز درباره حساسیت‌های ایجاد شده در جامعه می‌گوید: حساسیت نسبت به اچ پی وی بی‌دلیل نیست. این حساسیت بجاست، به شرطی که مخل زندگی معمولی افراد نباشد. برای اینکه به این نقطه برسیم باید اطلاعات به درستی در اختیار مردم قرار بگیرد.

وی تاکید می‌کند: به هر حال hpv یک عامل تهدید کننده سلامت است. با توجه به اینکه عادت‌های افراد با تمرکز بر عادات جنسی به گونه‌ای در حال تغییر است و ممکن است این تغییر باعث شود که بروز و شیوع اچ پی وی بیشتر شود، شاید به این دلیل است که اخیرا این نگرانی‌ها بالا رفته است؛ به نظرم تا حدی نگرانی بجاست اما اگر که اطلاعات دقیق به افراد ارائه شود و مردم بدانند که دقیقاً باید نگران چه چیزهایی باشند اتفاق مثبتی است و باید هدفگذاری شود.

 نقش سیستم ایمنی در کنترل و حذف اچ.پی.وی

این استاد دانشگاه تهران می‌گوید: اغلب مطالعاتی که انجام شده در خصوص درمان این ویروس نشان می‌دهد که سیستم ایمنی در بسیاری از افراد می‌تواند عامل بسیار مهمی برای جلوگیری از ویروس باشد و این سیستم ایمنی در ۹۰ درصد افراد ویروس را از بین می‌برد، اما خب نگرانی و دغدغه ما برای آن ۱۰ درصد باقی مانده است که اگر سیستم ایمنی این افراد نتواند با اچ پی وی مقابله کند دچار مشکل می‌شوند.

این متخصص بیماری‌های دهان با بیان اینکه به هر حال وظیفه کادر درمان و سیستم درمانی و جامعه علمی است که اقدامی بکنند نه اینکه تنها نظاره‌گر باشند می‌افزاید: به نظر می‌رسد که قبل از اینکه اچ پی پی تغییراتی ایجاد کند که جان افراد را به خطر بندازد بهتر این است که با راهکارهای علمی که در دنیا موجود است بتوانیم با ویروس در زمان درست مقابله کنیم و برای همان ۱۰ درصد افراد هم راهکاری معرفی نماییم تا جامعه‌مان از مشکلاتی که این ویروس ممکن است ایجاد کند در امان باشد.

دکتر هومن ابراهیمی نیز ضمن تاکید بر مسئله مشاوره و آموزش عمومی می‌گوید: ایجاد شرایط دسترسی آسان به واکسن hpv به عنوان یکی از بهترین روش‌های پیشگیری از عفونت اچ.پی.وی، تست‌های پاپ اسمیر دوره‌ای که توسط متخصصین زنان صورت می‌گیرد و خصوصاً بعد از ۲۰ سالگی برای همه بانوان توصیه می‌شود، معاینه دوره‌ای حفره دهان توسط متخصصین محترم دهان به صورت هر شش ماه یک مرتبه، از موضوعات دیگری است که باید شهروندان به آن توجه کنند.

وی در خاتمه می‌گوید: اگر زگیل چه در داخل دهان چه در ناحیه تناسلی ایجاد شد، حتماً برای برداشتش اقدام شود. مرحله دوم حذف ویروس است که تاکید کرده‌ام بحث تخصصی است. یعنی ابتدا بحث برداشت زگیل است و بعد درمان ویروس، و حتما باید هر دو اقدام صورت بگیرد؛ برای برداشت زگیل از روش کرایوتراپی یا همان یخ درمانی استفاده و برای حذف ویروس هم از فتوداینامیک تراپی می‌توانند استفاده کنند. پس این‌ها نکاتی است که باید حتما حتما مد نظر قرار بگیرد. و پیش از همه این‌ها البته مهمترین راهکار پایبندی به بهداشت جنسی و پایبندی به حرمت‌های اخلاقی به عنوان پیشنهادی است که بالاخره می‌تواند درگیری با اچ پی وی را به شدت در سطح جامعه کاهش بدهد./شرق