نفس خسته
شفاانلاین»سلامت طبق آخرین پیمایش ملی به طور متوسط 10 درصد از مردم ایران نشانههایی از آسم دارند، نه خود آسم. این آمار در حالی از سوی وزارت بهداشت اعلام شد که چندی پیش خبرهایی از ابتلای 5 تا 6 میلیون ایرانی به بیماری آسم در فضای رسانه‌ای منتشر شده بود.
به گزارش شفاآنلاین ابتلای قطعی به آسم بعد از بررسی، معاینه پزشک و انجام تست اسپیرومتری یا همان آزمایش ریه مشخص میشود. به گفته رئیس اداره بیماریهای مزمن تنفسی وزارت بهداشت، آمارهایی که در مورد ابتلا به آسم منتشر شد، درست نیست. براساس آخرین آمار سازمان بهداشت جهانی، حدود 262 میلیون نفر در دنیا به آسم مبتلا هستند و شیوع آسم در کشورهای مختلف از صفر تا 40 درصد گزارش شده است.
دکترمهدی نجمی، رئیس اداره بیماریهای مزمن تنفسی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به شیوع علائم آسم در کشور به اشتباه بودن آمار منتشر شده در فضای رسانه‌ای در مورد ابتلای 6 میلیون ایرانی به آسم میگوید: «سال 95 اولین و گستردهترین پیمایش کشوری در کل جمعیت شهری و روستایی با در نظر گرفتن همه گروه‌های سنی انجام شد. بررسی به وسیله پرسشنامه بود و فقط مهم‌ترین و شایعترین علائمی‌که به آسم منتسب است در مورد آن سؤال شده بود. اما تشخیص دقیق آسم منوط به مراجعه افراد با نشانههای آسم به پزشک است تا بررسی‌های دقیق انجام شود. بنابراین آنچه که در پیمایش ملی به دست آمد، شیوع علائم آسم است، نه تعداد مبتلایان به آسم.»
11درصد از کودکان و نوجوانان علائم آسم دارند
او با اشاره به نتیجه پیمایش کشوری در مورد آسم توضیح میدهد: « براساس بررسی نتایج کودکان و نوجوانان 11 درصد و بزرگسالان 9 درصد که اگر بخواهیم در کل جمعیت کشور شیوع علائم آسم را بیان کنیم، به طور متوسط 10 درصد از مردم نشانههایی از آسم دارند.
ابتلای قطعی به آسم بعد از بررسی، معاینه پزشک و انجام تست اسپیرومتری یا همان آزمایش ریه است که مشخص میشود، بنابراین آمارهایی که درمورد ابتلا به آسم منتشر شده، درست نیست. شاید 6 تا 7 درصد جامعه مبتلا به آسم باشند.»
در اکثر نقاط دنیا برای بررسی آسم در کشور از همین روش پیمایش استفاده میشود و مرحله دوم نیز دعوت از افراد مشکوک به آسم برای معاینه توسط پزشک است، اما این معاینات معمولاً به خاطر هزینه بالایی که دارند، انجام نمیشود.
چهار نشانه که میگویند آسم دارید
دکتر نجمی‌با اشاره به مهم‌ترین علائم شیوع آسم در افراد بیان میکند: «سرفههای طولانی که معمولاً بدون خلط یا خلط اندک است یعنی اگر فردی سرفهای بیش ازچهار هفته با خلط اندک داشته باشد، یکی از نشانههای آسم محسوب میشود. تنگینفسهای دوره‌ای که در مقاطعی فرد دچار آن میشود و بهبود پیدا میکند، اما دوباره به همان شکل ظاهر میشود، خسخس سینه که شبها تشدید میشود، همچنین احساس سنگینی و فشار روی قفسه سینه هم یکی از نشانههای آسم است. این چهار علامت ویژگی خاصی در بیماری آسم دارند و نشانهها به شکل دوره‌ای در فرد ظاهر می‌شوند. وجود دورههای عود و بهبود نشانه کلیدی در بیماری آسم است که با بیماری COPD بیماری انسداد ریوی فرق دارد، در بیماری COPD که بیشتر در افراد سیگاری دیده میشود، تنگی نفس پیشرونده است و فرد هیچ وقت علائمش کامل بهبود پیدا نمیکند.»
بیماری انسداد ریوی کشندهتر است
سالانه حدود 450 هزار نفر در دنیا به دلیل ابتلا به آسم جانشان را از دست میدهند. رئیس اداره بیماریهای مزمن تنفسی وزارت بهداشت در این باره میگوید: «برخلاف بیماری COPD که سالانه حدود 4 میلیون نفر در جهان را میکشد، آسم مرگ و میر بالایی ندارد. اما بیماری آسم ناتوانی بسیاری را برای مبتلایانش در طول زندگی ایجاد میکند. این بیماری معمولاً از سنین کودکی شروع میشود که منجر به غیبتهای طولانی مدت از مدرسه یا محل کار میشود و این مشکلات، کیفیت زندگی بیمار و خانواده‌اش را تحت تأثیر قرار میدهد.»
رایزنی برای پوشش بهتر بیمهها
به طور کلی در درمان بیماری آسم پیشرفتهای خوبی اتفاق افتاده است، داروهای جدیدتر و اسپریهای ترکیبی که باعث میشود بیماران از یک اسپری به جای دو اسپری استفاده کنند. به گفته دکتر نجمی، تحریمها مشکلاتی را در حوزه دارو برای ما ایجاد کردهاند، اما با وجود این، به دارو و اسپریهای آسم دسترسی داریم. رئیس اداره بیماریهای مزمن تنفسی وزارت بهداشت با اشاره به پوشش بیمهای داروها و اسپریهای این بیماری میگوید: «پوشش بیمه طبق آنچه مصوب شده در حال انجام است و در مورد آن دسته از داروها که پوشش بیمه ندارند یا از درصد پوشش کمتری برخوردار هستند، در حال رایزنی با شرکتهای بیمه هستیم تا تحت پوشش قرار گیرند یا درصد پوشش بیشتری را اعمال کنند.»
چه کودکانی مستعد آسم هستند؟
وجود دی‌اکسید نیتروژن، دی‌اکسید گوگرد، مونوکسیدکربن و آلاینده‌های سمی‌نیز می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری بر سلامت بیماران آسمی‌داشته باشد و این موارد در حالی مطرح است که ما نیمی‌از سال را با آلودگی هوا دست و پنجه نرم میکنیم. دکتر نجمی‌با اشاره به این عوامل تشدیدکننده در بیماری آسم میگوید: «قطعاً اینها به عنوان عوامل مؤثر در تشدید علائم بیماری آسم تأثیرگذار است. از دیگر عوامل خطر برای آسم مصرف انواع مواد دخانی از جمله سیگار، قلیان و حتی سیگارهای الکترونیک است که متأسفانه طی دو دهه گذشته هم مصرف دخانیات در کشور افزایش پیدا کرده و هم آلودگی هوا بیشتر شده است. یکی از مؤثرترین راههای جلوگیری از تشدید این بیماری، پیشگیری است و افرادی که به آسم مبتلا هستند، باید از عوامل خطر حتی الامکان دوری کنند.»
بیماری آسم قابل درمان نیست، اما اگر بیماران از عوامل خطر دوری کرده و داروهایشان را مرتب مصرف کنند، میتوانند این بیماری را کنترل کنند. آنچه در مورد ایجاد بیماری آسم گفته میشود، ژنتیک نقش بسیار زیادی دارد. رئیس اداره بیماریهای مزمن تنفسی وزارت بهداشت دراینباره میگوید: «افرادی که در خانواده سابقه بیماری آتوپی دارند، کودکانشان مستعد بیماری آسم هستند، حالا اگر آلودگی هوا، مصرف دخانیات، ریزگردها و... را هم در نظر بگیریم، میتوانند بیماری را فعال کنند، به همین دلیل افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند، باید بیشتر مراقبت کنند تا آسم در آنها فعال نشود.»
