چالش‌های اهدای عضو در ایران

شفاانلاین»سلامت از منظر پزشکی و تخصصی، کمبود زیرساخت‌های بیمارستانی یکی از مشکلات اصلی است. بسیاری از مراکز درمانی فاقد تجهیزات لازم برای نگهداری مطلوب بیماران مرگ مغزی و فراهم‌آوری اعضا هستند. همچنین تأخیر در تشخیص و تأیید مرگ مغزی به‌دلایل اداری، آموزشی یا فنی، اغلب فرصت طلایی برای برداشت عضو را از بین می‌برد. محدودیت در تعداد تیم‌های فعال فراهم‌آوری و پیوند عضو نیز پاسخگویی به نیاز بیماران را دشوار کرده است. نبود سامانه‌ای یکپارچه و شفاف برای تخصیص اعضا، گاهی شبهاتی در زمینه عدالت توزیع و اولویت‌بندی بیماران ایجاد می‌کند. علاوه بر این، پیوند اعضای خاص مانند ریه و پانکراس به‌دلیل دشواری‌های فنی، کمبود تجربه و نبود تیم‌های تخصصی کمتر انجام می‌شود. در حوزه فرهنگی و اجتماعی نیز موانع قابل ‌توجهی وجود دارد. یکی از مهم‌ترین مشکلات، نبود آگاهی عمومی درباره مفهوم مرگ مغزی است. بسیاری از مردم مرگ مغزی را با کما اشتباه می‌گیرند و به بازگشت بیمار امیدوارند. این باور نادرست مانع رضایت برای اهدای عضو می‌شود. همچنین با وجود تأیید اهدای عضو از سوی مراجع تقلید، برخی خانواده‌ها به‌دلایل دینی و شرعی تردید دارند. نقش پررنگ خانواده در تصمیم‌گیری نهایی نیز چالشی دیگر است. حتی اگر فرد کارت اهدای عضو داشته باشد، رضایت خانواده ضروری است و گاهی با مخالفت آنها مواجه می‌شود. ترس از بی‌احترامی به پیکر متوفی مانند نگرانی از مثله شدن بدن یا انجام ندادن اعمال کفن و دفن، از دیگر موانع فرهنگی است.‌ رفع این‌ چالش‌ها نیازمند اقدامات هماهنگ در حوزه‌های پزشکی، آموزشی، فرهنگی و سیاست‌گذاری است تا اهدای عضو به‌عنوان یک ارزش انسانی و اجتماعی در جامعه نهادینه شود.