مهدی زارع
گرما چه بر سر ایران می آورد؟
این پدیده می تواند الگوهای اقلیمی عادی را در سطح جهان مختل کند و منجر به اثرهای مختلف اقلیمی مانند افزایش بارندگی یا خشکسالی در مناطق مختلف شود.
شفاآنلاین:عمومی>با افزایش میانگین دمای زمین از دوران پیش از صنعتی شدن تقریباً ۱.۲ درجه سانتیگراد ، رویدادهای شدید اقلیمی مکرر و شدیدتر شده اند. در۲۲ مورد از ۲۳ سال گذشته رکوردهای گرمایی جدیدی را به ثبت رسانده اند که نشان دهنده الگوی نگران کننده ای است که احتمالاً ادامه خواهد داشت مگر اینکه اقدامات قابل توجهی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و اقدامات برای انطباق و سازگاری با شرایط حاد اقلیمی انجام شود. رفتار جت استریم کمک قابل توجهی به گرمای شدید امسال کرده است. سامانه های پرفشار قوی در بخش‌هایی از غرب آسیا مستقر شده‌اند و هوای گرم را به دام می‌اندازند و منجر به دوره‌های طولانی‌مدت دماهای شدید می‌شوند. علاوه بر این، دمای ثبت شده اقیانوس ها با افزایش سطح رطوبت، این شرایط را تشدید می کند و خنک شدن را برای افراد از طریق فرآیندهای طبیعی مانند تعریق سخت تر می کند. ترکیب جت استریم و پدیده ال نینو نقش مهمی در شکل گیری الگوهای اقلیمی در مناطق مختلف از جمله ایران دارد. جت استریم نواری از هوا با جریان سریع است که در ارتفاعات اتمسفر، معمولاً در حدود ۹۰۰۰ متری و از غرب به شرق جریان دارد و با اثر بر مسیرهای طوفان و توزیع دما به طور قابل توجهی بر الگوهای اقلیمی اثر می گذارد. موقعیت و قدرت جت استریم به دلیل عوامل متعددی از جمله تغییرات فصلی و پدیده های آب و هوایی بزرگتر مانند ال نینو می تواند متفاوت باشد. ال نینو به گرم شدن دوره ای دمای سطح دریا در مرکز و شرق اقیانوس آرام اشاره دارد. این پدیده می تواند الگوهای اقلیمی عادی را در سطح جهان مختل کند و منجر به اثرهای مختلف اقلیمی مانند افزایش بارندگی یا خشکسالی در مناطق مختلف شود. در یک رویداد ال نینو، جریان معمولی از غرب به شرق جریان جت استریم را می تواند تغییر دهد، که ممکن است منجر به شرایط اقلیمی غیر معمول شود. به تدیریج از مات اوت ۲۰۲۴ – مرداد ۱۴۰۳- یک فاز لانینیا احتمالاً غالب می شود که میتواند پیامدهایی بر الگوهای اقلیمی جهانی، از جمله الگوهای اثر گذار بر ایران داشته باشد.در چین شرایطی ایران ممکن است تغییرات بارندگی به دلیل جابه‌جایی در مسیر جت استریم تجربه کند. به طور معمول، ال نینو میتواند منجر به شرایط مرطوب‌تر در برخی از نقاط ایران و باعث ایجاد شرایط خشک‌تر در نقاط دیگر شود. اگر طوفان ها به دلیل موقعیت جت استریم جنوبی تحت اثر شرایط ال نینو به سمت ایران هدایت شوند، می تواند منجر به افزایش بارندگی و سیل احتمالی شود. با افزایش دما، خطرات مرتبط با قرار گرفتن در معرض گرما نیز افزایش می یابد. سازمان جهانی بهداشت خاطرنشان کرده است که حتی افزایش جزئی بالاتر از میانگین فصلی می تواند منجر به افزایش نرخ مرگ و میر شود. به طور خاص در ایران، با افزایش گزارش شده در پذیرش بیمارستان‌ها مربوط به بیماری‌های قلبی و سایر بیماری‌هایی که در اثر گرما تشدید می‌شوند. به ویژه جمعیت‌های آسیب‌پذیر، از جمله سالمندان و آن‌هایی که از قبل شرایط سلامتی دارند، در معرض خطر هستند. پذیرش بیماران قلبی در این شزایط حدود ۱۰ درصد در موج گرمای اخیر افزایش یافته است. همچنین ده‌ها نفر از گرمازدگی یا عوارض مرتبط با آن آسیب دیده اند.
در ایران، کشاورزان با چالش‌های شدیدی روبرو هستند چرا که بخش کشاورزی حدود ۹۰ درصد از منابع آب شیرین ایران را مصرف می کند که در حال حاضر به دلیل سوء مدیریت و اثرهای اقلیمی مانند خشکسالی و سیل تحت فشار قرار گرفته است.
سازگاری بلندمدت با شرایط حاد اقلیمی تنها با توسعه سیاست‌هایی با هدف کاهش اتکا به سوخت‌های فسیلی و در عین حال تقویت شیوه‌های مدیریت آب برای کاهش اثرهای مخرب آتی ی ممکن می شود.گرمایش جهانی بدون همکاری بین المللی قابل توجه در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ادامه دارد، کشورهایی مانند ایران با چالش های اقلیمی شدیدتری مواجه خواهند شد.
سرویس تغییرات اقلیمی کوپرنیک روز چهارشنبه سوم مرداد ۱۴۰۳ اعلام کرد که میانگین دمای هوای سطحی جهانی در ۲۲ ژوئیه به ۱۷.۱۵ درجه سانتیگراد – یا ۰.۰۶ درجه سانتیگراد بالاتر از رکوردی که یک روز قبل ثبت شده بود، افزایش یافت . علم اقلیم شناسی آب و هوا به ما میگوید اگر جهان به سوزاندن زغال‌سنگ، نفت و گاز ادامه دهد، افزایش دمای زمین ادامه دار خواهد بود.
این رکورد آخرین بار برای چهار روز متوالی در اوایل ژوئیه ۲۰۲۳ -نمیه ترماه ۱۴۰۲ -ثبت شده بود. قبل از آن، گرم ترین روز در آگوست ۲۰۱۶ – مرداد ۱۳۹۵- بود. کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز با در نظر گرفتن رطوبت، دمای بالای ۶۰ درجه سانتیگراد (۱۴۰ فارنهایت) را تجربه کرده اند در حالی که برخی از کشورهای اروپایی شاهد افزایش دما به ۴۵ درجه سانتیگراد (۱۱۳ فارنهایت) بوده اند. با تشدید اثرات تغییرات اقلیمی ، الگوهای آب و هوایی شدیدتر می‌شوند و موج گرما، خشکسالی، طوفان‌های شدید و سیل‌ها بر بسیاری از نقاط کره زمین اثر می‌گذارند. اروپا در سال گذشته موج گرمای شدیدی را تجربه کرد که منجر به آتش سوزی های شدید جنگلی به دلیل الگوی ال نینو شد که اقیانوس آرام را گرم می کند. این آت سوزی ها در سال جاری در رشته کوههای زاگرس به صورت مکرر در ایران در حال وقوع است.
نظرات بینندگان
آخرین اخبار